Haberler

Bu karadelik, Güneş’ten 500 kat fazla kütleli

Uzayda, Güneş’ten 500 kat daha fazla kütleye sahip bir kara deliğin bulunduğu kaydedildi.

Nature dergisinde dün yayımlanan bir araştırmada, kara deliğin Avrupa Uzay Ajansının uydusu XMM-Newton tarafından tesbit edildiği belirtildi. Araştırmada, bu yeni tip kara deliğin “süperkütleye” sahip kara delikler zincirinin “kayıp halkasını” teşkil ettiğinin düşünüldüğü kaydedildi. Kütlesi birkaç milyon Güneş kütlesiyle birkaç milyar Güneş kütlesi arasında değişen süperkütleli kara delikler çoğu galaksinin merkezinde bulunuyor. Araştırmayı yapanlardan ve Toulouse’daki uzay ışınımı araştırmalar merkezinde görevli Fransız astrofizikçi Didier Barret’ye göre, süperkütleli kara deliklerin nasıl oluştuğu bilinmiyor. Barret, “Bir varsayıma göre bu tip kara delikler daha küçük kara deliklerin bir araya gelmesinden de ortaya çıkmış olabilir” diye konuştu. Araştırmaya göre, HLX-1 adı verilen kara delik Dünya’ya 290 milyon ışık yılı uzaklıkta, ESO 243-49 adlı galaksinin çevresinde bulundu. (1 ışık yılı = 9.500 milyar kilometre). Kara deliğin son derece parlak X ışınları yayan bir kaynak olarak tesbit edildiği belirtildi. Fransız uzay araştırmaları merkezi ve İngiliz Leicester Üniversitesi yayımladıkları bildiride, HLX-1’in X ışınlarının parlaklığını “olağanüstü” olarak nitelendirdi. Bildiriye göre, parlaklık Güneş’in parlaklığından 260 milyon kat daha fazla. Bilim adamları, maddenin kara deliğe düşerken ısındığını ve yutulmadan evvel X ışınları yaydığını kaydetti. Uluslar arası bilim insanlarından oluşan bir ekip, HLX-1’i, Kasım 2004 ve Kasım 2008 arasında XMM-Newton teleskobuyla yaptığı gözlemler sonucu buldu ve X ışınlarının tek kaynağı olduğunu gösterdi. Kara delik astrofizikte, çekim alanı her türlü maddî oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisim. Kara delik, uzayda belirli nicelikteki maddenin bir noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir de denilebilir. Bu tür nesneler ışık yaymadıklarından kara olarak niteleniyor.

03.07.2009