Dünya

Dünya hâkimiyetimiz bitiyor

Amerikan Ulusal İstihbarat Konseyi, 2025 yılında ABD’nin dünyanın en güçlü ülkesi olabileceğini, ancak nüfuzunun genel anlamda eriyeceğini öngörüyor. Rapora göre şu anda yaşanan malî kriz, küresel ekonominin dengelerinde ciddi bir değişikliğe sebep olacak.

ABD’de istihbarat kuruluşlarını bir araya getiren Ulusal İstihbarat Konseyi’nin 2025 yılına ilişkin küresel beklentiler raporunun Türkiye-AB ilişkileriyle ilgili bölümünde, “Türkiye’nin üyelik şansına ilişkin artan kuşkular, siyasî reformlar ve insan hakları reformlarının yavaşlamasına muhtemelen yol açabilir” deniliyor.

ABD istihbarat kuruluşlarını bünyesinde toplayan Ulusal İstihbarat Konseyi, varolan ekonomik krizin ulaşacağı boyutları da değerlendiren, ‘’Küresel Eğilimler: 2025’’ başlıklı bir analiz hazırladı. ABD istihbarat örgütlerinin uzmanlarının küresel düzeydeki araştırmalarının ve ABD istihbarat analistlerinin belirlediği eğilimlerin yansıtıldığı raporda, gelecek 20 yılda ABD’nin ekonomik ve siyasal gücünün azalacağı, dünyada ‘’tehlikelerin üreyeceği’’ ve gıda ile su kıtlaşırken, silâhın bollaşacağı öngörüsü yer aldı. Raporda, gelecek 20 yılın ‘’risklerle dolu olacağı’’ bildirildi. Yayım zamanı olarak, seçilmiş başkan Barack Obama’nın görevi devralmasının öncesinin tercih edildiği raporda, varolan küresel malî krize de değinilerek, ‘’Wall Street’te başlayan kriz, küresel ekonomide dengelerin değişerek yeni dengelerin oluşması yolunda bir başlangıç’’ denildi. Raporda, bugün dünyanın lider para birimi olan ABD Doları’nın da zayıflayacağı ve doların, ‘’eşitler arasında birinci’’ durumuna geleceği belirtildi. Bu raporda, her 5 yılda bir hazırlanan önceki raporlara göre, ABD’nin dünyadaki statüsünün geleceği açısından ‘’daha karamsar’’ bir tablo çiziliyor. Buna karşın bu statünün nasıl bir hal alacağının kısmen, ‘’ABD yönetiminin politikalarına da bağlı olacağı’’ kaydediliyor.

PETROL VE DİĞER ENERJİ KAYNAKLARI

Petrole dayalı enerji sisteminden giderek uzaklaşılacağının veya bu sistemden 2025 yılında tamamıyla kopulacağının tahmin edildiği çalışmada, ‘’güneş ve rüzgâr’’ gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından çabuk ve ucuz enerji elde etme fırsatları olacağı ifade edildi.

Küresel ısınmanın daha çok hissedileceği, su, gıda ve enerji kıtlığının, tabiî kaynaklar üzerindeki çatışmaları körükleyebileceği kaydedildi. olacak’’ denildi.

“TÜRKİYE

GÜÇLENECEK”

Raporda, Çin ve Hindistan’ın muhtemelen ABD ile birlikte çok kutuplu bir dünyada lider pozisyonlarda ve nüfuz mücadelesi içinde olacakları belirtiliyor. Raporda, Rusya’nın ‘’potansiyelinin daha belirsiz olduğu’’ kaydediliyor, fakat ‘’Türkiye, İran ve Endonezya’nın güçleneceklerinin görüldüğü’’ bildiriliyor. Raporda, ‘’Ortadoğu dışında bulunan, Arap olmayan Müslüman ülkeler olarak Türkiye ve Endonezya’nın jeopolitik yükselişinin gözleneceği’’ öngörüldü, ‘’İran’ın dine dayalı yönetimden ayrılabilmesi durumunda yeni dünya düzeninde merkezi bir oyuncu durumuna gelebileceği’’ belirtildi.

22.11.2008

Yoksullar zenginlerin açgözlülüğünden korunmalı

Hindistan’da iktidardaki Kongre Partisi’nin lideri Sonya Gandi, küresel ekonomik krize karşı alınacak tedbirlerin toplumun korumasız kesimlerine zarar vermemesi gerektiğini belirterek, “Bu kesimlerin süslü malî araçlarla hiçbir ilgisi yoktur. Öyleyse, bankerler ve iş adamlarının kontrolsüz açgözlülüklerinin kurbanı bu kesimler mi olmalı? Bir azınlığın para hırsının çoğunluğun sefaletine yol açmasına izin mi verilmeli?” diye konuştu.

Hİndİstan’da iktidardaki Kongre Partisi’nin lideri Sonya Gandi, partinin 5 ay sonra yapılacak genel seçimlerdeki önceliklerinin ele alındığı konferansta yaptığı konuşmada, yoksulların hiçbir ilgilerinin olmadığı krizin etkilerinden ve “zenginlerin açgözlülüğünden korunmaları gerektiğini” söyledi. Gandi’nin sözleri, Mayısta yapılacak seçimlerde merkez-sol bir tutum takınacağının ve ekonomik liberalleştirmeye karşı ihtiyatlı tutumunun ifadesi olarak yorumlandı. Sonya Gandi, “Özgür bir toplum olarak, refah peşinde koşma özgürlüğüne inanıyoruz. Ama bu sosyal adalet pahasına olmamalıdır. Liberalleştirme anlamlı, fakat sert olmayan bir çerçevede yapılmalıdır” dedi. Küresel ekonomik krize karşı alınacak tedbirlerin toplumun korumasız kesimlerine zarar vermemesi gerektiğini belirten Gandi, “Bu kesimlerin süslü malî araçlarla hiçbir ilgisi yoktur. Öyleyse, bankerler ve iş adamlarının kontrolsüz açgözlülüklerinin kurbanı bu kesimler mi olmalı? Bir azınlığın para hırsının çoğunluğun sefaletine yol açmasına izin mi verilmeli?” diye konuştu. Yeni Delhi / aa

22.11.2008

‘Batı, nükleer enerjide samimî değil’

İran, nükleer enerji programı konusunda Batılı ülkelerin ‘’samimî’’ davranmadığını bildirdi. Ali Ekber Haşimi Rafsancani, eski Fransa Başbakanı Dominique de Villepin ile Tahran’da yaptığı görüşmede, Batılı ülkelerin İran’ın nükleer enerji programına karşı tutumunu eleştirdi. ‘’ABD, Almanya ve Fransa, 1979’dan önce İran’da nükleer santral yapmak için anlaşma imzalamışlardı, ancak tek taraflı olarak anlaşmalarını iptal ettiler’’ diyen Rafsancani, ‘’Batı, İran’a verdiği sözü yerine getirmedi’’ ifadesini kullandı. İran’ın nükleer enerji programının ABD’nin de yardımıyla 1950’lerde başladığını anlatan Rafsancani, İran’da çok sayıda nükleer santral yapmak için 1970’lerde Nixon ve Ford yönetimleriyle görüşmeler yapıldığını kaydetti. Rafsancani, ‘’Nükleer çalışmalar o dönemde de uranyum zenginleştirme programını kapsıyordu, ancak ne ABD ne de Avrupa buna karşı çıkıyordu’’ dedi. Tahran / aa

22.11.2008

Hristofyas: Türkiye’nin, AB üyeliğini destekliyoruz

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, Türkiye’nin AB üyeliğini desteklediklerini söyledi. Rus haber ajansı RİA Novosti, temaslarda bulunmak üzere Moskova’ya gelen Hristofyas’ın Moskova Uluslararası İlişkiler Enstitüsünde yaptığı konuşmada, demokratik bir Türkiye’den yana oldukları için Ankara’nın AB üyeliğini desteklediklerini ve desteklemeye devam edeceklerini söylediğini duyurdu. Hristofyas, Türkiye’nin AB üyeliğinin uzun süreden beri gündemde olduğunu ifade ederek, ‘’Ankara üyeliği çok istemesine rağmen Brüksel bu konuda acele karar verme niyetinde değil’’ diye konuştu. Moskova Uluslararası İlişkiler Enstitüsü konuşmanın ardından Hristofyas’a fahri doktora unvanı verdi. Moskova / aa

22.11.2008

“BM, İsrail’in üyeliğini iptal etmeli”

Nobel Barış Ödülü sahibi Kuzey İrlandalı Katolik barış elçisi Mairead Maguire, “İsrail’in BM üyeliği ya askıya alınmalı ya da tamamen lağvedilmeli” dedi. Batı Şeria’nın Ramallah şehrinde demeç veren 1976 Nobel Barış Ödülü sahibi Maguire, İsrail’in Filistinlilere bilhassa Gazze Şeridi’nde uyguladığı ablukanın kaldırılmasını istedi. Nobel Barış Ödülünü 32 yıl önce yurttaşı Betty Williams (63) ile paylaşan 64 yaşındaki Maguire, İsrail’in yakın zamandaki Gazze kuşatmasına da karşı çıkıyor. Ramallah / aa

22.11.2008

G-8’e Türkiye’yi de alalım teklifi

Gelİşmİş ülkelerin oluşturduğu G-8 grubunun, küresel sorunlarla daha iyi başetmek için, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu yeni üyelerle genişletilmesi gerektiği belirtildi. Grubun açıklamasında İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Rusya ve ABD’den oluşan G-8’in, Brezilya, Çin, Hindistan, Meksika ve Güney Afrika’yı da kapsayacak şekilde genişletilmesi tavsiye edildi. Raporda, Endonezya, Türkiye, Mısır veya Nijerya’nın da katılmasıyla bir G-16 grubu oluşturulabileceği kaydedildi. Washington / aa

22.11.2008