MEMELİLERİN burnunda, türdeşlerinin tehlikeyle karşılaştığında yaydıkları kokuları algılayabilmelerini sağlayan özel bir alıcı olduğu bildirildi.
Bir fareyi, su kabının “tehlikeli olduğunu anladıktan” sonra uyarı için feromon (bir canlıdan salgılandıktan sonra aynı türden başka canlılarda davranış değişikliklerine yol açan kimyasal koku) yayan farelerin ve bir su kabının bulunduğu ortama koyan Lozan Üniversitesi’nden bilimadamları, bu farenin hemen su kabından uzaklaştığını gördü. Bilimadamaları, bu tepkinin sebebinin burnun girişinde bulunan ve 300 ila 500 hücreye sahip Grueneberg sinir düğümü (gangliyon) olduğunu belirtti. Bu hücrelerin beyne tehlike uyarısı göndermek için kendi içindeki kalsiyumu kullandıkları 1973’te keşfedilmiş ancak daha sonra bu konu göz ardı edilmişti. Araştırmacılar, başka feromonlara, başka kokulara maruz bırakılan farenin sinir düğümündeyse hücreler arasında kalsiyumda artış olmadığını gördü. Böylece bir türdeşin salgıladığı sadece tehlike feromonlarının uyarıyı aktif hale getirebileceği anlaşıldı. Hans Grueneberg tarafından keşfedilen ve onun adını alan bu sinir düğümü insanlarda da bulunuyor. İsviçreli bilimadamlarına göre, sinir düğümünün insanlarda başka bir kişinin stresini algılamakta kullanıldığı düşünülebilir.
|