Dünya

Rusya’dan ve Osetlerden Gürcistan’a muhtıra

Gürcistan’dan tek yanlı bağımsızlık ilân eden Güney Osetya’nın lideri Eduard Kokoeti, Gürcü birliklerinin sorunlu bölgeden bir an önce çekilmesini istediklerini bildirdi.

Kokoeti, Rusya Federasyonu’na bağlı Kuzey Osetya’dan gelen heyetle görüşmesinde yaptığı açıklamada, Gürcistan ile doğrudan diyalog kurmalarının mümkün olmadığını ve Rusya’nın katılmadığı hiçbir görüşmede yer almayacaklarını söyledi.

Gürcistan’ın gerginliği azaltmada samimî olmadığını savunan Kokoeti, ‘’Bizimle doğrudan görüşmelere hazır olduklarını söylüyorlar, ancak diğer taraftan bölgeye askerî yığınak yapmaya devam ediyorlar’’ dedi.

Kokoeti, ‘’Gürcistan hükümetinin, sorunlu bölgedeki birliklerini bir an önce geri çekmesini istediklerini, aksi halde güç kullanmak zorunda kalacaklarını’’ kaydetti.

Gürcistan’ın kendilerine baskı uyguladığını iddia eden Kokoeti, ‘’Biz, Rusya ve Kuzey Osetya olmadan hiç kimseyle hiçbir şeyi konuşmayacağız’’ dedi. Tiflis yönetimi, bölgedeki sorunların barışçıl çözümü için Güney Osetya yönetimi ile doğrudan görüşmelere hazır olduğunu ve bunun dışında başka bir seçeneğin olmadığını belirtiyor.

Bu arada, Güney Osetya’daki sorunlu bölgede taraflar arasında zaman zaman şiddetlenen çatışmaların sürdüğü belirtildi. Bu arada, Rusya, Gürcistan’ı, ayrılıkçı bölgesi Güney Osetya’ya karşı “orantısız güç” kullanmakla suçlayıp, bölgedeki krizi daha da vahim hale getirmemesi uyarısında bulundu.

Rusya Dışişleri Bakanlığının internet sitesinde yayımlanan açıklamada, Dışişleri Bakan Yardımcısı Grigoriy Karasin’in Gürcistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Grigol Vaşadze ile dün gece yaptığı telefon görüşmesinde son gelişmelerden duyulan kaygıyı ilettiği belirtildi.

Açıklamada, Karasin’in görüşmede, “Moskova, Gürcü tarafının orantısız güç kullanımından dolayı bölgede artan gerginlikten son derece kaygı duyuyor” ifadelerini kullandığı kaydedildi. “Tiflis, şiddet yoluyla birlikte, durumla ilgili gerçek tehdidin de geliştiğinin farkına varmalı” diyen Karasin, “Bu yüzden Tiflis’in durumun daha da vahim hale gelmemesi için etkili önlemler alması gerekiyor” dedi.

/ Tiflis

05.08.2008

Gulag yazarı dünyadan göçtü

NOBEL Edebiyat Ödülü sahibi Rus yazar Aleksandr İsayeviç Soljenitsin 89 yaşında öldü.

Rus İtar Tass ajansına göre, yazarın oğlu Stepan Soljenitsin, babasının Moskova’daki evinde dün gece öldüğünü söyledi. Haberde, Soljenitsin’in kalp yetmezliği sebebiyle öldüğü belirtildi. 1970’te Nobel Edebiyat Ödülü’ne lâyık görülen Soljenitsin, SSCB döneminin en muhalif yazarları arasındaydı. Rusya’nın eski Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yıl Aleksandır Soljenitsin’e devlet ödülü vermişti. Kuzey Kafkasya’daki Kislovodsk’da 11 Aralık 1918’de dünyaya gelen Soljenitsin, Sovyet Ordusunda 1939-1945 arasında 4 yıl görev yaptı ve 1942 yılında yüzbaşı rütbesiyle İkinci Dünya Savaşı’na katıldı. Cephedeyken yazdığı mektuplarda Stalin’i eleştiren Soljenitsin tutuklandı ve 8 yıl bir kampta hapis cezasına çarptırıldı. Soljenitsin, Sovyetler Birliği’nin Hitler ile uzlaşma yolu bulmasının savaşı önleyebileceğini, bu yüzden Sovyet halkının savaştan dolayı yaşadığı yıkımdan Stalin’in Hitler’den daha fazla sorumlu olduğunu iddia ediyordu. Savaş bittikten sonra Moskova yakınlarındaki bir hapishaneye konulan Soljenitsin, 1950’de Kazakistan’da siyasal tutuklular için kurulan özel bir kampa gönderildi ve 3 yıl burada kaldı. Soljenitsin, ondan sonraki yıllarda da istenmeyen kişi ilân edildiği için sürgüne gönderildi. Kazakistan’ın Kok Terek Köyünde öğretmenlik yapmaya başlayan yazar, bu dönemde kansere yakalandı ve bir süre Taşkent’te tedavi gördü. Komünist Partinin yeni lideri Nikita Kruşçev tarafından başlatılan Stalin’in etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik operasyonlar çerçevesinde hakları geri verildiği için Ryasan’da çalışmasına imkân tanındı.

1962’de “İvan Denisoviç’in Bir Günü” adlı kitabını çıkaran Soljenitsin, bu öyküsünün başarısı üzerine kendini tamamen yazarlığa vererek, zorunlu çalışmayı anlatan Stalin karşıtı bu yapıtıyla Kruşçev’in takdirini kazandı ve bir yıl sonra Sovyet Yazarlar Birliği’ne kabul edildi.

Ancak, “Matrenin Dvor” ve “Dlya Polsu Dela” adlı öyküleriyle tekrar Komünist Partinin hedef tahtası haline geldi. Soljenitsin, 1966’da ülke dışına çıkma yasağı aldı ve 3 yıl sonra da Yazarlar Birliği’nden çıkartıldı.

Yaşadığı dönem boyunca çeşitli cezalara çarptırılan Aleksandr Isayeviç Soljenitsin, çalışma kampları hakkındaki kitabı “Gulag Takımadaları” ile Nobel Edebiyat Ödülü kazandı. Kitabı kapitalist ülkelerde yayınlanırken, eseri bu ülkelerde Sovyet karşıtı propagandanın önemli ögelerinden biri oldu. Yazar, kendisine politik sebeplerle verildiği iddia edilen Nobel Edebiyat Ödülünü ise 4 yıl sonra alabildi. Sovyet hükümeti, 1974 yılında Soljenitsin’in vatandaşlığını iptal ederek, yazarı sınır dışı etti. İsviçre’de 2 yıl kaldıktan sonra 1976’da ABD’ye yerleşen Soljenitsin, bu dönemde, Vietnam’a Amerikan müdahalesini destekledi ve Vietnam’da Amerikalı tutsakların köleleştirildiğini iddia etti. Soljenitsin, 1974 Portekiz Devrimi’ne karşı Amerika’nın müdahale etmesi gerektiğini savunarak, ABD ve Sovyetler Birliği barışı hakkında yazan Amerikalı yazarları da sert şekilde eleştirdi. Sovyetler Birliği’nin son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov’un yönetimi sırasında 1989’da yeniden Yazarlar Birliği’ne alınan Soljenitsin’in sürgünüyle ilgili karar da 1991 yılında resmen kaldırıldı.

Rusya’ya 1994 yılında dönen Soljenitsin, parlamento önünde yaptığı konuşmada Rusya’nın kendisine göre hatalarla dolu demokrasiye geçiş şeklini eleştirdi. Soljenitsin’in romanları, hapis ve savaş deneyimlerini anlatır. Ivan “Denisoviç’in Yaşamında Bir Gün” (1962) ve “İlk Çember” (1964) adlı eserleri hapis sahneleri içerirken, “Kanser Koğuşu” (1966) adlı eseri de bir bir hastahanede geçer. Hapishane ve hastane imgelerini toplumsal simgeler olarak kullanarak yazar, eserlerinde devrimci ideallerle sert politik gerçeklikler arasındaki çelişkileri göstermeye çalışmıştı. Soljenitsin, “Kırmızı Tekerlek” adındaki 4 ciltlik uzun tarihsel romanının ilk cildi olan “Ağustos 1914”te (1971) 1914 yılındaki Birinci Dünya Savaşı’nı anlatır. Yazar, 1989’da yayımladığı birinci cildin genişlettirilmiş ve yeniden düzenlenen halinde 1917 ekim devriminin tarihsel önemine vurguda bulunur. Sovyet Hükümeti, 1960’ların sonu ve 1970’lerin başında, Soljenitsin’i romanlarında ülkesini küçük düşürdüğü için suçlamış ve yazarın üzerindeki Sovyet baskısı özellikle 1973’te Paris’te yayınladığı Sovyet hapishanelerindeki durumun anlatıldığı 3 ciltlik “Gulag Takımadaları 1918-1956” romanından sonra artmıştır.

/ Moskova

05.08.2008

Ahmedinejad 3 yılda dünyayı turladı

İRAN Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, gündemdeki Türkiye ziyaretiyle, “dünya turunun” önemli bir ayağını tamamlamış olacak.

Cumhurbaşkanlığının üçüncü yılında olan Ahmedinejad, bir rekora imza atarak Asya’dan Avrupa’ya, Amerika’dan Afrika’ya ve Uzak Doğu’ya 50’den fazla ülkeyi ziyaret etti. Ahmedinejad, ilk 3 önemli ziyaretini ABD, Suudi Arabistan ve Azerbaycan’a gerçekleştirirken en son Uzakdoğu turu kapsamında Pakistan, Sri Lanka ve Hindistan’a, ardından da İtalya ve Malezya’ya gitti. İran Cumhurbaşkanının üçer kez ile en çok ziyaret ettiği ülkeler ise Azerbaycan ve Türkmenistan. Ahmedinejad, en uzaktaki ve yakındaki müttefiklerinden Venezuela ve Suriye’yi de ikişer kez ziyaret etti. Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, yarım gün ile en kısa süreli ziyaretlerini Ermenistan ve Kuveyt’e yaptı. Güvenlik sorunu ve diğer engellere rağmen Mart ayında Irak’a da giden Ahmedinejad’ın, bugüne kadar ziyaretinin gerçekleşmediği tek komşu ülke ise Türkiye oldu. Ankara ve Tahran’daki diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Ahmedinejad’ın Türkiye ziyaretinin bu ay içinde gerçekleşmesi bekleniyor. Ziyaretin şekli, muhtevası ve tarihine ilişkin açıklamaların taraflarca eş zamanlı olarak açıklaması bekleniyor. Yurt içinde de 32 eyaletin tamamını ziyaret eden Ahmedinejad’ın, eyaletlere “ikinci turu” devam ediyor.

05.08.2008

Bosna, Kosova pasaportlarını tanımıyor

BOSNA-HERSEK, Kosova Cumhuriyeti pasaportlarını tanımayacağını bildirdi.

Bosna-Hersek Dışişleri Bakanı Sven Alkalaj, yaptığı açıklamada, Kosova vatandaşlarının Kosova Cumhuriyeti pasaportlarıyla ülkesine giremeyeceklerini, diplomatik temsilciliklerini bu yönde bilgilendirildiklerini bildirdi. Kosova pasaportlarının tanınması için Bosna-Hersek’teki üçlü Başkanlık Konseyinin onayının gerektiğini kaydeden Alkalaj, Kosova yurttaşlarının BM Kosova Geçici Misyonu (UNMIK) tarafından düzenlenen seyahat belgeleriyle Bosna-Hersek’e girebileceklerini ifade etti. Bağımsızlığını Şubat ayında ilân eden Kosova, ilk pasaportları geçen hafta vatandaşlarına vermeye başlamıştı. Bu arada, Kosovalılar, Türkiye’nin Kosova pasaportlarına ilişkin tutumunu merakla bekliyor. Türkiye’nin Kosova Eşgüdüm Bürosu yetkilileri, AA muhabirine, Kosova pasaportlarının tanınması ve vize işlemleri konusunda Dışişleri Bakanlığından talimat beklediklerini söylediler. Kosova Cumhuriyeti pasaportunu henüz alamayan Kosovalılar, Sırbistan veya eski Yugoslavya’nın verdiği pasaportların yanı sıra UNMIK’in düzenlediği seyahat belgeleriyle yurt dışına çıkmaya devam ediyor.

/ Priştine

05.08.2008

İsrail, Hamaslı bakanı salıverdi

İSRAİL'İN hapiste tuttuğu eski Hamaslı bakan Ömer Abdulrezzak’ı serbest bıraktığı bildirildi.

Hamaslı yetkili Nasır El Şaer, 2006 yılının Haziran ayında Maliye Bakanı iken İsrail’in tutukladığı Abdulrezzak’ı İsrailli yargıcın serbest bıraktığını söyledi. Şaer, İsralli yargıcın Abdulrezzak’ın yeteri kadar hapiste kaldığına kanaat getirdiğini belirterek, İsrail’in serbest bıraktığı eski bakanın evine hareket ettiğini ifade etti. İsrailli yetkililer, Hamas’ın açıklamasını henüz doğrulamadı. İsrail’in elinde halen bazıları eski milletvekili 40 kadar Hamaslı yetkili bulunuyor. Abdulrezzak, İsrail’in terörist örgüt olarak nitelediği Hamas’a üye oldukları gerekçesiyle tutukladığı Hamaslı 6 bakan ve milletvekilinden biriydi. Hamaslı milletvekileri ve bakanlar İsrailli asker Gilad Şalit’in Gazze’de Hamas tarafından kaçırılmasından sonra tutuklanmışlardı.

/ Ramallah

05.08.2008

Ürdün’de, direniş adayları mahkûm oldu

ÜRDÜN'DE bir askerî mahkeme, Irak’taki direnişe katılmayı planlayan 12 kişiyi 5 yıla varan hapis cezalarına mahkûm etti.

Bu kişilerden en uzun hapis cezalarını alan 5 kişinin gıyabında yargılandığı, diğer 7 kişininse Ürdün’ün içinde veya Ürdün-Suriye sınırında yakalandığı belirtildi. İddianamede, sanıkların yaptıkları toplantılarda Irak’ta intihar saldırılarıyla ilgili videolar izledikleri ve El Kaide liderlerinin konuşmalarını dinledikleri belirtiliyordu.

/ Amman

05.08.2008

Türk dizileri bağımlılık yapıyor

ARAP ülkelerinde ilgiyle izlenen Türk televizyon dizileri tartışma çıkarmaya devam ediyor.

Suudi Arabistan’da yayımlanan “Saudi Gazzete” gazetesinde yer alan bir haberde, Necran şehrinde çiftçilikle uğraşan bir kadının, Türk dizilerinin yayınlandığı saatin hayvanlarına bakma saatiyle çakışması üzerine hayvanlarını sattığı belirtildi. Haberde, kadının, Suudi Arabistan’da günde 3-4 milyon kişinin izlediği belirtilen “Gümüş” ve “Ihlamurlar Altında” adlı dizileri izlediği kaydedildi. Suudi Arabistan’da yayınlanan İktisadiye gazetesinde yer alan bir başka haberde ise Suudi Arabistan Başmüftüsünün Türk dizilerinin izlenmesine karşı çıkmasından sonra, ülkenin güneyindeki bir köyde çanak antenlerin kırıldığı belirtildi. Merkezi Dubai’de bulunan MBC kanalının 4 ay önce yayınlamaya başladığı “Gümüş” ve “Ihlamurlar Altında” dizileri Arap dünyasında yoğun ilgi görüyor.

/ Beyrut

05.08.2008

İran’dan ‘emsalsiz silâh’ iddiası

İRAN, yeni bir deniz silâhının denemesini yaptığını açıkladı.

Resmî haber ajansı İRNA’nın haberinde, Devrim Muhafızları komutanı General Muhammed Ali Caferi’nin, denizde kullanılacak 300 kilometre menzilli yeni silâhın “emsalsiz” olduğunu söylediği bildirildi. Haberde başka ayrıntı verilmezken silâhın nerede, ne zaman denendiği de açıklanmadı. Haberde, Caferî’nin “Dünyadaki orduların hizmetinde benzeri bir silâh mevcut değil” dediği belirtildi. Yeni silâhın menzilinden, bunun bir çeşit torpil olabileceği belirtiliyor.

/ Tahran

05.08.2008