|
Makedonya’nın Başşehri Üsküp’ün simgesi olan Osmanlı eseri Taş Köprü’de (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü) 2002 yılında yapılan restorasyon çalışmaları sırasında yıkılan mihrap, Türkiye’nin girişimleriyle yeniden yaptırılarak yerine konuldu.
Üsküp’te Vardar Nehri üzerine Sultan II. Murat döneminde inşasına başlanan, Fatih Sultan Mehmet döneminde tamamlanan şehrin sembolü halindeki tarihî Taş Köprü’de yaklaşık 6 yıl önce Makedon hükümetince Hollanda’dan alınan krediyle restorasyon çalışması başlatıldı.
Türk ve Arnavutların yoğunlukta yaşadığı, Osmanlı’ya ait eserlerin bulunduğu bölgeyi, Makedon nüfusun ağırlıkta olduğu kesime bağlayan tarihî Taş Köprü’de yapılan restorasyon çalışmaları sırasında köprünün sembolü niteliğindeki mihrabı yıkıldı. Köprünün orta kısmında bulunan mihrabın, restorasyon çalışmalarının tamamlanmamasına rağmen yerine konulmaması Makedonya’da yaşayan Türklerin tepkisine sebep oldu.
Her gün binlerce insanın üzerinden geçtiği ve şehre gelen turistlerin en fazla ilgi gösterdiği Taş Köprü’nün mihrap kısmının ‘’Osmanlı’’yı andırdığı gerekçesiyle yerine konmadığını ileri süren Üsküplü Türkler, Makedonya hükümeti nezrinde çalışma başlattı. Türkiye’nin Üsküp Büyükelçiliği de tarihî köprünün mihrabının yapılması amacıyla Makedonyalı yetkililerle görüşme yaptı.
Makedonya hükümeti tarafından, Türkiye’den Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da desteğiyle tarihî Taş Köprü’nün restorasyon sırasında yıkılan mihrabı yeniden yaptırıldı. Tarihî köprünün orta kısmında eski yerine yaptırılan mihrapta, İngilizce ve Makedonca, mihrabın yapımı ve restorasyonları konusunda tarihî bilgilere yer verildi.
Bu arada, köprünün mihrabının aslına uygun olmadığını savunan Makedonyalı Türkler, ayrıca köprünün kitabesinin restorasyonun ardından hâlâ yerine konulmamasına tepki gösterdiler.
KÖPRÜNÜN YAŞADIĞI TAHRİBATLAR
Yaklaşık 600 yıldır Balkanların en güzel şehirlerinden biri olan Üsküp’ün bir yakasını ötekine bağlayan Taş Köprü, Osmanlı’nın bu topraklardan çekilmesiyle birlikte çeşitli tahribatlara uğradı. Vardar Nehri’nin iki yakasını bir araya getiren Taş Köprü’ye tahribatın ilki 1930 yılında yapılan bir onarım sırasında kitabesinin ortadan kaldırılması oldu. 1970 yılındaki ikinci onarımda ise köprünün ikinci kitabesi kayboldu.
Köprünün Osmanlı döneminde yaptırıldığının birer mührü olan kitabelerin ortadan kaldırılmasıyla birlikte Makedonlarca köprünün Roma eseri olduğu iddia edildi.
Makedonya’daki Türk sivil toplum örgütü temsilcileri de 2002 yılında köprünün özellikle iç kesiminin tarihî yapıtın aslına çok uzak şekilde restore edildiğini bildirdiler.
Makedonyalı Türkler, köprünün Osmanlıya ait bütün arşiv belgelerinde ‘’Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’’ olarak geçtiğine dikkati çekerek, şöyle konuştular:
‘’Köprünün restorasyonunu yapan ekip, restorasyon projesinde köprünün ismini ‘Justinyan Köprüsü’ olarak adlandırıyor. Ancak Türkiye’nin girişimleriyle köprünün mihrabının yeniden yapılması, köprünün Roma köprüsü olduğu iddialarından bir nebze de olsa Makedonları geri adım attırdı.’’
| 
