Ankara Ticaret Odasının raporuna göre, Hazine 1995-2006 yıllarını kapsayan dönemde toplam 302,5 milyar YTL (303 milyar dolar) iç borç faizi ödedi. Eğer Hazine bu yıllarda enflasyona endeksli olarak borçlanıp yıllık ortalama enflasyon düzeyinde faiz (sıfır reel faiz) ödeseydi toplam iç borç faiz ödemeleri 165,9 milyar YTL’de (176,7 milyar dolar) kalacaktı. Yani Hazine 136,6 milyar YTL (126,4 milyar dolar) daha az faiz ödeyecekti. Buna göre Hazine’nin bu dönemde ödediği her 100 liralık faizin 45 lirasını faizin reel kısmı oluşturdu.
Eğer reel faiz yüzde 5’te kalsaydı Türkiye 87 milyar, yüzde 8 düzeyinde kalsaydı 63 milyar dolar daha az faiz ödeyecekti.
Ankara Ticaret Odası (ATO) ‘’Reel Faiz, Reel Soygun’’ adıyla hazırladığı raporun sonuçlarına ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, reel faizin Türkiye ekonomisine doğrudan maliyetini ortaya koydu. Raporda, Türkiye’nin 1995-2006 yıllarını kapsayan dönemde yüzde 6,1-37,9 arasında değişen oranlarda reel faiz ödediği, gerçekleşen reel faizin 2006 yılında yüzde 6,1’e indikten sonra yeniden tırmanmaya başladığı kaydedildi.
‘’Piyasa’’nın, 2006 yılında umduğundan daha az bir reel faiz elde etmesinin faturasını, enflasyonun yüzde 4’e indirilmesi hedeflenen bir ortamda Hazineye borcu ancak yüzde 20-23 arasında bir nominal faiz vererek fazlasıyla ödettirdiklerine dikkat çekildi.
HER 100 LİRALIK FAİZİN 45 LİRASI REEL
Raporda, Türkiye’nin 1994 krizini izleyen yıllarda reel faiz olarak ne kadar bir bedel ödediği de hesaplandı. Araştırmanın bazı sonuçları şöyle:
-Hazine, 1995-2006 yıllarını kapsayan dönemde toplam 302,5 milyar YTL (303 milyar dolar) iç borç faizi ödedi.
-Eğer Hazine bu yıllarda enflasyona endeksli olarak borçlanıp yıllık ortalama enflasyon düzeyinde faiz (sıfır reel faiz) ödeseydi toplam iç borç faiz ödemeleri 165,9 milyar YTL’de (176,7 milyar dolar) kalacaktı. Yani Hazine 136,6 milyar YTL (126,4 milyar dolar) daha az faiz ödeyecekti.
- Hazinenin, bu dönemde ödediği her 100 liralık faizin 45 lirasını faizin reel kısmı oluşturdu.
- 12 yıllık dönemde, eğer reel faiz yüzde 5’te kalsaydı Türkiye 87 milyar, yüzde 8 düzeyinde kalsaydı 63 milyar dolar daha az faiz ödeyecekti.
DEVLET BORÇLANIP FAİZ ÖDEDİ
-Türkiye’nin iç borçlanmasını diğer ülkelere göre oldukça yüksek faiz oranlarıyla gerçekleştirmesi iç borç stokunu hızla büyüttü. 1994 yılında 799 milyon YTL (20,8 milyar dolar) olan iç borç stoku, 2006 yılı sonunda 251,5 milyar YTL’ye (179 milyar dolara) kadar tırmandı.
-Son 12 yıllık dönemde bütçe toplam 164,2 milyar YTL faiz dışı fazla verdi. Buna göre söz konusu dönemde Hazine 302,5 milyar YTL olan faiz ödemelerinin yüzde 42’sini bütçe gelirleriyle öderken, geri kalan 175 milyar YTL’sini (yüzde 58’ini) yeniden borçlanarak borç stokuna ekledi. Aynı dönemde Türkiye’nin bütçesi ise yine 175 milyar YTL açık verdi. Diğer bir ifadeyle bütçe açığının tümü faiz ödemelerinden kaynaklandı.
-Hazine 1995-2006 yıllarını kapsayan dönemde toplam 774,3 milyar YTL anapara ve 302,5 milyar YTL faiz ödemesi yaptı. Anapara ve faiz olarak toplam iç borç ödemesi 1 trilyon 76,8 milyar YTL’yi buldu.
Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 2006 yılı bütçe sonuçları ve kamu borçlarının GSMH’ye oranının düşmesiyle övündüğünü hatırlatarak, ‘’Bütçe açığı ve borç oranlarının düşmesiyle biz de övünelim ancak, niçin hala dünyanın en yüksek reel faiziyle soyulduğumuzu da sorgulayalım’’ dedi.
|