|
Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin ve 7 yardımcısının Şiî köyü Duceyl’de 148 Şiinin öldürülmesiyle ilgili yargılandığı davanın dünkü karar duruşmasında, devrik lider asılmak suretiyle idama mahkûm edildi. Saddam Hüseyin’in yanı sıra eski Devrim Mahkemesi Başkanı Avad Hamid el Bander ile eski istihbarat şefi Barzan El Tikriti’nin idam cezaları da asılarak infaz edilecek.
Eski Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan’a ömür boyu hapis cezası verilirken, sanıklardan Baas partisinin eski yerel yetkilisi Muhammed Azzam El Ali beraat etti. Taammüden adam öldürmek ve işkence yapmakla suçlanan eski Baas partisi yerel yöneticileri Abdullah Kahim Rueyd, oğlu Mezhar Abdullah Rueyd ve Ali Daeh Ali ise 15’er yıl hapis cezalarına çarptırıldı. Bağdat’ta yeşil bölgede kısa süre önce başlayan karar duruşmasında hazır bulunan tek sanık olan El Ali’nin beraat ettiği belirtilirken, Saddam Hüseyin’in avukatlarından, eski ABD Adalet Bakanı Ramsey Clark’ın mahkeme salonundan atıldığı kaydedildi. Irak hükümeti, Duceyl davasında eski Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in ölüm cezasına çarptırılmasını “Beklenen karardı” şeklinde değerlendirdi. Şiilerin liderliğindeki koalisyon hükümetinin sözcüsü Ali El Dabbag, yaptığı açıklamada, “Bu kararın Saddam’ın hak ettiğinden az olduğunu, çünkü suçlarının daha büyük olduğunu ve daha başka bir cezanın mümkün olmadığını”söyledi. Şii blokun lideri Abdülaziz El Hekim de, partisinin yayın organına yaptığı açıklamada, şimdi Iraklıların birlik olması zamanının geldiğini söyledi. El Hekim, Saddam’ın hükümdarlığının ve adaletsizliğinin sonsuza kadar bittiğini belirtti. Adının açıklanmasını istemeyen bir Sünni milletvekili ise “siyasî bir mahkemenin verdiği siyasî bir kararın” söz konusu olduğunu savundu.
Bu arada, Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’in idam cezasına mahkum edildiği Duceyl davasına konu olan olay, Saddam’a 1982’de suikast girişiminde bulunulmasıyla başladı. Bağdat’ın 60 kilometre kuzeyindeki 84 bin nüfuslu Duceyl’e 8 Temmuz 1982’de, aşiret liderleriyle görüşmek için gelen Saddam’ın konvoyuna halk arasından ateş açıldı. Suikast girişiminden hemen sonra Irak ordusu helikopterleri vatandaşlar üzerine ateş açtı. Olayın ardından yüzlerce kişi tutuklandı, işkence gördü ve bunların bir kısmı idam edildi. Davada Saddam 148 Şii’nin ölümünden sorumlu tutuldu, ancak vatandaşlar Duceyl’de ölenlerin sayısının çok daha fazla olduğunu söylüyor. Kurbanlar arasında birçok kadın ve çocuk da bulunuyor. Saddam ile birlikte 7 eski Iraklı yetkilinin yargılandığı Duceyl davasının görülmesine geçen sene Ekim ayında başlandı. Dava süresince 3 savunma avukatı öldürüldü, iki kez hakim değişti. Saddam 12 kez duruşmalardan atıldı ya da duruşmalara girmeyi reddetti.
Savcılığın 52, savunmanınsa 56 görgü şahidi duruşmalarda dinlendi.
Öte yandan, ABD’nin Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad, Saddam Hüseyin ve iki yardımcısına ölüm cezası verilmesinin, “Irak’ta özgür bir toplum kurulması doğrultusunda önemli bir dönüm noktası” olduğunu söyledi.
Diğer taraftan, İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Muhammed Ali Hüseyni, idam cezasının, Irak’ın ABD tarafından devrilen devlet başkanı Saddam Hüseyin’in hak ettiği en hafif ceza olduğunu söyledi. Mahkemede kararın açıklanmasından sonra başşehir Bağdat’ın Sünnî kesimden sertlik yanlılarının çoğunlukta yaşadığı Azamiye semtinde polisle silâhlı kişiler arasında çatışma çıktı.
Kentin bazı kesimlerinde ise mahkemenin verdiği kararlar havaya ateş açılarak kutlandı. Parlamentonun ikinci büyük Sünni blokunun lideri Salih El Mutlak, El Arabiya uydu televizyonuna yaptığı açıklamada, “Bunun akıllıca bir karar olmadığını ve mahkemenin değil, hükümetin böyle bir karar alarak aşırıya kaçtığını” savundu.
El Mutlak, hükümetin, yüzlerce, binlerce ve hatta yüz binlerce ölümle birlikte bunun sonuçlarının sorumlusu olacağını söyledi.
Bu arada, Saddam Hüseyin’in memleketi Tikrit’te sokağa çıkma yasağını delen bin kadar kişinin devrik liderin posterleriyle mahkemenin kararını protesto ettikleri haber verildi.
SADDAM HÜSEYİN’İN ÖZGEÇMİŞİ
ABD’nin Irak’ı işgaliyle iktidardan düşen ve yargılandığı Duceyl dâvâsında bugün ölüm cezasına çarptırılan Saddam Hüseyin El Tikriti, Irak’ı 23 yıl yönetti.
Bağdat’ın kuzeyindeki Tikrit’te 28 Nisan 1937 tarihinde doğan Saddam Hüseyin, siyasî hayatı 20 yaşında Baas partisine katılarak başladı. Saddam Hüseyin, 1958 yılında Irak lideri Abdülkerim Kasım’a düzenlenen suikast girişimiyle ilgisi olduğu gerekçesiyle ülke dışına çıktı. Suriye ve Mısır’daki sürgün yıllarını hukuk eğitimi alarak geçirdi. Baas partisinin 1968 yılında kansız darbeyle iktidarı ele geçirmesine yardımcı olan ve iç güvenlikten sorumlu bir pozisyona getirilen Saddam, kısa süre içinde Baas partili olmayanların hükümetten uzaklaştırılmasını sağladı.
General Ahmet Hasan Bekir’i 1979 yılında devirerek iktidara gelen ve o günden sonra ABD askeri müdahalesinin yapıldığı 2003’e kadar Irak’ı yöneten Saddam Hüseyin, iktidara gelir gelmez ilk olarak, kendi yönetimine muhalefet etme ihtimali bulunan 450 parti üyesini idam ettirdi.
SADDAM REJİMİ
Saddam’ın, yönetimi sırasında değer verdiği ilk ve en önemli unsur Irak ordusu oldu. Cumhuriyet Muhafızlarını, kendisinin ve rejimin koruyucusu olarak eğiten Saddam, Irak’tan Ürdün’e göç eden muhalif profesör Nazım Obeh’e göre, “birçok suikast ve darbe girişiminden kurtulmasını Irak halkından çok, kendisini korumayı sağlayacak bir aygıta dönüştürülen orduya borçlu’’ bir liderdi.
Devlet Başkanlığı görevinin yanı sıra Devrim Komuta Konseyi Başkanlığını da üstlenen Saddam, petrol gelirlerine dayanarak geniş çaplı bir kalkınma programı başlattı. Arap dünyasında Mısır’ın önderliğini elinden almaya ve Basra Körfezi’nde egemenlik kurmaya yönelik bir dış politika izleyen Saddam, Hürmüz Boğazı’nın denetimini geçirmek amacıyla 1980’de İran’a saldırdı. Uzun süren savaşın maliyeti ve petrol ihracatının durması, başlatmış olduğu ekonomik kalkınma programını önemli ölçüde aksattı. Irak, 2 Ağustos 1990’da Saddam’ın emriyle Kuveyt’i işgal etti. Bunun üzerine BM 6 Ağustosta Irak’a ambargo ilân etti ve 25 Ağustosta da Irak’a güç kullanımına izin verdi. ABD’nin Saddam’ı ilk devirme girişimi olan Çöl Tilkisi operasyonu, 17 Ocak 1991’de başladı. 28 Şubatta Bağdat’ın ateşkesi kabul etmesinin ardından, kuzey ve güneyde uçuşa yasak bölgeler oluşturuldu. Saddam yönetimi, 12 yıl süren BM ambargosunun ardından, ABD’nin Mart 2003’te başlayan askerî müdahalesiyle 9 Nisan 2003’te devrildi.
Bir süre kaçak yaşayan Saddam Hüseyin, 13 Aralık 2003’te, doğum yeri Tikrit yakınlarındaki Advar’da gizlendiği yerde yakalandı ve yargılanmak üzere hapsedildi. Saddam Hüseyin’in 148 Şiî’nin katledildiği Duceyl olayıyla ilgili yargılanmasına 19 Ekim 2005’te başlandı. Dava dün sonuçlanırken, Saddam beklendiği gibi asılarak ölüm cezasına çarptırıldı.
Devrik liderin yanı sıra eski Devrim Mahkemesi Başkanı Avad Hamid el Bander ile eski istihbarat şefi Barzan El Tikriti de idama mahkûm edildi. Davada eski Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan’a ömür boyu hapis cezası verildi. Saddam Hüseyin ile 6 yardımcısının Kürtlere yönelik soykırımla suçlandığı Enfal davasıysa sürüyor.
| 
