Bilgisayarın yaygın olarak kullanımı, bir yandan hayatı kolaylaştırırken, öte yandan ortam şartlarının ergonomik olmaması durumunda kullanıcı sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açıyor. Yanlış seçim ve yanlış kullanım sonucu baş ve sırt ağrıları; göz, boyun, sırt, bilek ve eklem rahatsızlıkları sıklıkla görülüyor.
Millî Prodüktivite Merkezi (MPM) bilgisayarda çalışmanın verimliliği için ergonomi tasarım ile ilgili noktaları belirledi. Merkezin yayınladığı kılavuzda; ergonomik olmayan ortam şartlarında bilgisayar kullanımının göz, boyun, bilek ve eklem hastalıkları gibi pek çok rahatsızlığı da beraberinde getirdiğine dikkat çekildi. Buna göre, monitörlerden, klavye ve fareye, sandeleyeden aydınlatmaya kadar pek çok hususta dikkat edilmesi gerekenler ayrıntılar bulunuyor.
Monitörlerin kullanıcının tam önüne, ekranla göz uzaklığı 45-60 cm olacak şekilde yerleştirilmesi; karakterlerin net bir şekilde okunabilmesi, ekranda görüntü bozukluğunun olmaması, ekranın üst kenarının göz hizasında ya da biraz altında olması gerekiyor. Monitöre monte edilen belge tutucularının monitörle aynı yükseklikte ve aynı uzaklıkta bulunması tavsiye ediliyor.
Oturulan sandalyelerin boyutları ve özellikleri, çalışanın anatomik ve fizyolojik özelliklerine uygun olması da önem taşıyor. Söz konusu uygunluk için aşağıdaki özelliklere sahip olunması gerekiyor:
* Sandalyenin yüksekliğinin ayarlanabilir olması yararlıdır.
* Sandalyenin yüksekliği, alt bacak yüksekliğinde olmalı ve ayakların zemine sağlam bir şekilde basmasına imkân tanınmalı.
* Eğer, tekerlekli sandalye kullanılacaksa beş tekerlekli sandalyeler tercih edilmeli.
* Sandalye arkalığı bel çukurunu desteklemeli.
* Sandalyenin kollukları varsa bu kolluklar sabit olmalı ve kollukların yüksekliği, önkolun yere paralel olmasını sağlayacak yükseklikte olmalı.
* Sandalyenin oturma yerinin genişliği, kalça genişliğinde, derinliği yaklaşık üst bacak uzunluğunda, kenarları ise yuvarlak olmalıdır.
* Oturma yerinde kullanılan dolgu maddesi çok sert veya çok yumuşak olmamalıdır.
* Klavyenin yerleşim yüksekliği, dirsek yüksekliğinde olmalı.
* Klavyenin kol, bilek ve ellerin yere paralel hareket etmesini sağlayacak şekilde tasarımlanmış olması önemlidir.
* Fare, klavyenin hemen sağına yerleştirilmelidir.
* Farenin boyutları ve şekli elin ölçülerine uygun olmalıdır.
* Monitör ile yakın çevre arasındaki ışıklılık kontrastı 1/10’u aşmamalı.
* Oda aydınlatması 300-500 lüksü aşmamalı.
* Ekran yüzeyinde parazit yansımaların oluşmaması için monitörün, pencerelerin ve yapay ışık kaynaklarının yan tarafta kalacak şekilde yerleştirilmesi gerekiyor.
|