|
Gelir dağılımında uçurum
Gelir dağılımı, insanlık tarihinde hep bir problem olarak var ola gelmiştir. Fakat bu problem, son bir kaç yüzyıldır varlığını daha çok hissettirmiştir. Modern çağlarda ekonomi biliminin insanlığa sunduğu ekonomik optimizasyonlar, göz ardı edilen gelir dağılımı meselesi hakkında çok fazla bir şey teklif edememiştir. Meselâ liberal piyasa ekonomisi, gelirin adil dağıtılması konusunda, iyi bir çözüm ortaya koyamamıştır. Nitekim gelirin adil dağıtılamaması, alternatif sistem teklifinin, sosyal refah devleti anlayışının meydana gelmesinde en büyük rol sahibi olmuştur. Bu bakımdan, ürettikleri refahın, kabul edilebilir bir biçimde bölünmesi her ülke için üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Türkiye’de de üretilen refah, adil dağıtılamadığı için gelir dağılımındaki uçurum her geçen gün artmaktadır.
İşte bunun somut örnekleri raporlar….
Türkiye İstatistik Kurumu 2004 yılı Gelir dağılımı araştırmasında, Türkiye’de gelirin yüzde 5’lik dilimlere göre dağılımı, en zengin yüzde 5’lik kesimle en yoksul yüzde 5’lik kesim arasında 25 katlık bir fark olduğunu ortaya çıkardı. Yüzde 5’lik en yoksul kesimde 556 YTL olan kişi başına ortalama yıllık gelir en zengin yüzde 5’lik dilimde 13 bin 444 YTL olarak hesaplandı.
Türkiye İstatistik Kurumu, daha önce sonuçlarını yüzde 20’lik dilimler halinde duyurduğu gelir dağılımı araştırmalarının yüzde 10’luk ve yüzde 5’lik gelir dilimlerine göre sonuçlarını da hesapladı. Verilere göre yüzde 20’lik gelir dilimlerine göre 7 kat olan en zengin ve en yoksul kesim arasındaki gelir farkı, yüzde 10’luk dilimlere göre 13.7 kata, yüzde 5’lik dilimlere göre ise 24 kata kadar çıkıyor.
Yoksulun gelirden payı yüzde 1, 2004 yılı gelir dağılımı araştırmasının sonuçlarına göre Türkiye’deki hane halkı gelirinin yüzde 20.92’sini en zengin yüzde 5’lik kesim alırken, en yoksul yüzde 5’lik kesimin payı ise yüzde 0.85 düzeyinde kalıyor. Diğer bir ifadeyle en yoksul yüzde 5’lik kesimin gelirden aldığı pay yüzde 1’i bile bulmuyor. En zengin yüzde 5’lik kesimde 3 milyon 404 bin kişi, en yoksul yüzde 5’lik kesimde ise 3 milyon 340 bin kişi yaşıyor.
Uçurum iyice açıldı, Yüzde 20’lik dilimlere göre ise en zengin yüzde 20’lik kesim gelirin yüzde 46.17’sini, en yoksul yüzde 20 ise yüzde 6.04’ünü alıyor. Yüzde 10’luk dilimlere göre de en zengin yüzde 10’luk kesimin yüzde 30.89’unu bölüştüğü gelirden en yoksul yüzde 10’luk kesim ise yüzde 2.25 oranında pay alabiliyor. Yüzde 5’lik dilimlere göre en zengin yüzde 5 içerisinde yer alan 855 bin ailenin ortalama yıllık geliri 53 bin 536 YTL düzeyinde seyrediyor. Bu tutar en yoksul dilimde ise 2 bin 172 YTL’ye kadar geriliyor.
Büyük fark, TÜİK’in verilerine en yoksul birinci yüzde 5’lik kesimin yüzde 0.85 olan gelirden aldığı pay, ikinci yüzde 5’lik dilimde yüzde 1.4, üçüncü dilimde yüzde 1.76, dördüncü dilimde ise yüzde 2.03 düzeyinde bulunuyor. En zengin yüzde 5’lik dilim sadece en alttaki dilimlerle değil, kendisini izleyen gelir dilimlerine de önemli bir fark atıyor. Türkiye’nin en zengin 854 bin ailesi, kendisinden önceki gelir grubunda yer alan 854 bin aileye de 2.2 katlık bir fark attı.
|
