Fırat Nehri, yaşam alanı olarak tarih boyunca sürekli "su kenarı" arayan insanoğlunu adeta ihya ediyor. Yaşam kaynağı olan Fırat, çok sayıda yüksek dağ, ova ve vadileri yararak sırasıyla Erzincan, Tunceli, Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Adıyaman, Gaziantep ve Şanlıurfa illerindeki verimli toprakları suyla buluşturuyor.

Cumhuriyet tarihinin en büyük projesi konumunda olan GAP sayesinde sağlanan imkanlarla Fırat Nehri, en çok katkıyı ise Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki illere veriyor.

Şanlıurfa, Gaziantep ve Adıyaman illerinin coğrafi sınırını da belirleyen Fırat Nehri üzerinde Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik ve Karkamış barajları bulunuyor.

Yaklaşık 2 bin 800 kilometreyle Ortadoğu'nun en uzun akarsuyu olan Fırat Nehri, maddi ve manevi öneminin yanı sıra geçtiği bölgeleri sosyal ve kültürel açıdan da etkiliyor.

Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde birçok erkeğe çocuğa "Fırat" adı verilirken kız çocuklarına bölgenin bir diğer nehri olan "Dicle" ismi konuluyor. Nehir, aynı zamanda türkülere, romanlara ve şiirlere de konu oluyor.

Şanlıurfa'dan Suriye'ye geçen Fırat Nehri, daha sonra ulaştığı Irak'ta yine kendisine paralel akan Dicle Nehri ile "Şattül Arap" denilen bölgede buluştuktan kısa bir süre sonra ise Basra Körfezi'ne dökülüyor.

"Fırat hırçın, Dicle sakin"

Harran Üniversitesi (HRÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Başkanı Doç. Dr. Sedat Benek, ilkbahar döneminde Fırat Nehri'nin debisinin yağışların etkisiyle yükseldiğini bildirdi.

Fırat Nehrinin çok uzun bir yolculuğunun bulunduğunu belirten Benek, mitolojide Fırat Nehri ile Dicle Nehri arasında bir aşktan da bahsedildiğini dile getirdi.

Benek, nehirlerin geçtiği bölgelerde insan hayatına doğrudan etkide bulunduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Sosyal açıdan baktığımızda Fırat Nehrinin yakın çevresindeki illerde birçok erkeğe Fırat isminin olduğunu görürüz. Diğer tarafta da Dicle'de kız ismini görürüz. Nedeni ise Fırat, haşindir çok zor coğrafyaları yararak akar, Dicle ise kıvrımlar çizerek daha sakin akmasından dolayı bir anaya ve kadına benzetilir. Fırat ise erkeğe benzetilir. İşte toplam uzunluğuna baktığımız zaman yaklaşık 2 bin 800 kilometre Ortadoğu'nun en uzun nehri ve en geniş havzasına sahip akarsuyu konumundadır. Yaklaşık olarak 15 ili besler, bu illerin 8'i Türkiye'de 3'ü Suriye'de, 4'ü de Irak'ta bulunuyor."

AA