Devletin varlık sebebi ve hükümetin amacı şahsın temel haklarını güvence altına almaktır. Bu sebeple Anayasa, toplumu dizayn etmeyi değil, devleti yöneten iktidarı sınırlamayı amaçlar. 

**

İlk Anayasa denemesi 1876 “Kanun-i Esasi”si iledir. 1924 Anayasası “Tek Parti iktidarını ve Parti devletini” doğurdu. Daha sonra 1960 ve 1982 Anayasası yapıldı. “Kanun-i Esasi” dışındakilerin özelliği “İhtilâl ürünü” ve “Askerî Anayasa’lar” olmasıdır. Bu anayasalar içinde hukuk devleti kavramına en uygun olanı “Kanun-i Esasi”dir. Sonraki anayasalar askerî darbe anayasalarıdır.

1876’dan günümüze 140 sene geçti, dört anayasa değiştirdik. En son 1982 Anayasa’sını yaptık. 35 senedir 1982 Anayasası ile yönetilen Türkiye Cumhuriyeti maalesef halkında “huzur, güven ve refah” getiremedi. 

Acaba neden?

**

Anayasa “Hürriyetçi” ve “Sivil” olmalıdır. Sivil Anayasa “Bireyin hak ve hürriyetini” koruyan anayasadır. Bizim anayasalarımız ise “Devletin hak ve hürriyetini” korumayı amaçlamaktadır. 

Yasalarımız “Devlet kutsaldır ve devlet olmazsa bireylerin hak ve hürriyetleri korunamaz.” düşüncesinden yola çıkılarak yapılmıştır. “Devletin bağımsızlığı ve bekası için bireyin hukuku nazara alınmaz” ilkesi yasalarımızın düzenlenmesinde esas olmuştur. Ferdin hürriyeti düşünülmediği için adalet de sağlanamamaktadır. 

**

Sivil anayasa “demokratik” anayasadır. Yani, askerî olmayan, silâhlı güçleri sivil otoriteye bağlayan anayasadır. 

Sivil Anayasa;

1. Dinî, felsefî ve ideolojik herhangi bir taraftarlığı esas almamalıdır.

2. Kamusal alanı yöneten mekanizmaların halkın meşrû temsilcileri tarafından idare edilmesini sağlamalıdır.

3. Hak ve hürriyetleri herkes için istemeli, yurttaşları birey olarak görmeli ve kanunlar karşısında eşitliğini esas almalıdır.

4. Kamu alanını ve yönetimi eleştirme yetkisini halka, halkın sesi olan basın ve yayın, ilim ve fikir erbabına vermelidir.

5. Muhalefetin meşrûiyetini kabul ile beraber yönetimde ve yasaların yapılmasında “İstişare”ye değer vermeli, eleştiriye ve serbest tartışmaya sonuna kadar müsaade etmelidir.

6. “Suçun şahsîliği” prensibini esas almalı, bağımsız yargı, adil yargılama ve suçsuzluk karinesi gibi temel hukuk güvencelerini herkes için sağlamalıdır.

7. Hukuka uygunluğu denetleme mekanizmalarına sahip olmalıdır.

**

Anayasanın amacı “Yasa Devletini” değil, “Hukuk Devletini” oluşturmaktır. Bu sayılan hak ve hürriyetleri güvence altına almayan anayasa “Sivil ve Demokratik” anayasa sayılmayacağı için ülkeye huzur ve güven getirmeyeceği gibi vatandaşlara da hak ve hürriyet sağlayamaz. Hak ve hürriyetlerin sağlanmadığı bir ülkede refah ve saadet olmaz.