Deniz taşımacılığına ivme kazandırmak amacıyla 2004 yılında başlatılan ÖTV'si sıfırlanmış deniz yakıtı uygulaması kapsamında sektöre sağlanan teşvik tutarı, geçen yıl sonu itibarıyla 4,3 milyar liraya ulaştı.

Türkiye'de deniz taşımacılığının gelişimini hızlandırmak için Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği uyarınca, 1 Ocak 2004'ten itibaren yük ve yolcu taşıyan deniz araçlarına ÖTV'siz yakıt verilmeye başlandı.

Uygulamanın başlamasının ardından geçen 11 yıllık süreçte ÖTV'siz yakıttan en çok yolcu gemileri ve feribotlar faydalandı. Vergi teşvikiyle sektörde sağlanan 4,3 milyar liralık tasarruftan özel sektörün aldığı pay yüzde 76 oldu.

Deniz taşımacılığına sağlanan vergi indiriminin etkisiyle kabotaj hattında büyük canlanma yaşandı. 2003-2014 döneminde yurt içi deniz taşımacılığı kapsamında taşınan yıllık yolcu sayısı yüzde 61'lik artışla 161 milyona, araç sayısı ise yüzde 96'lık artışla 12 milyon 166 bine yükseldi.

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü verilerine göre, ÖTV'si sıfırlanmış yakıt uygulamasının başladığı 1 Ocak 2004'ten 2014'ün sonuna kadar geçen sürede 79 bin 79 balıkçı gemisi, römorkör ve hizmet gemisi, ticari yat, yolcu gemisi ve feribot, tanker ile dökme ve kuru yük gemisine 3 milyon 428 bin 274 ton deniz yakıtı satılırken, tahsil edilmeyen ÖTV tutarı 4 milyar 301 milyon 625 bin lirayı buldu. 

Uygulamanın başladığı 2004 yılında 4 bin 875 yolcu ve yük gemisi indirimli yakıttan faydalanırken, 2014 sonu itibarıyla uygulamadan yararlanan yıllık araç sayısı 2004'e göre yüzde 76 artarak 8 bin 564'e yükseldi. 

Yüzde 75'i özel sektöre satıldı

ÖTV'si sıfırlanmış akaryakıt satışı uygulamasının başladığı ilk yıl kamuya yapılan satışların payı yüzde 52 seviyesindeyken, yıllar içerisinde tablo tersine döndü. 2014 yılında gerçekleştirilen satışların miktar bakımından yüzde 89'unu özel sektöre, yüzde 11'ini kamuya yapılan teslimatlar oluşturdu.

Uygulama kapsamında 11 yıllık süreçte gerçekleştirilen 3,4 milyon ton ÖTV'siz akaryakıt teslimatının yaklaşık yüzde 75'lik kısmı özel sektöre yapıldı. 

Bu dönemde özel sektöre ait deniz araçlarına toplam 2 milyon 554 bin 784 ton ÖTV'siz akaryakıt satışı gerçekleştirilirken, sağlanan teşvik miktarı ise 3 milyar 263 milyon 726 bin lirayı buldu. Aynı dönemde kamuya da 873 bin 490 ton ÖTV'siz akaryakıt verilerek, 1 milyar 37 milyon 898 bin liralık teşvik sağlanmış oldu.

En çok yolcu gemileri ve feribotlar faydalandı

ÖTV'siz deniz yakıtı uygulamasından miktar olarak en çok yolcu gemileri ve feribotlar faydalandı. Bu araçlara 11 yıllık süreçte toplam 1 milyon 414 bin 899 ton ÖTV'siz akaryakıt satıldı.

Yolcu gemileri ve feribotları, 901 bin 788 tonla balıkçı gemileri, 461 bin 349 tonla tankerler, 283 bin 54 tonla dökme ve kuru yük gemileri, 276 bin 241 tonla römorkörler ve hizmet gemileri, 90 bin 942 tonla ticari yatlar izledi.

Sayı olarak ise uygulamadan en fazla balıkçı gemileri yararlandı. Söz konusu dönemde 47 binin üzerinde balıkçı gemisine ÖTV'siz akaryakıt satışı gerçekleştirildi.

AA