Türkiye’de Darbeler, Demokrasi ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi Paneli Prof. Dr. Burhan Kuzu’nun katılımıyla Altınbaş Üniversitesinde yapıldı.  Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Anayasa Hukuku Profesörü Burhan Kuzu, yeni sistemde Meclis’in güçlü olduğunu iddia ederek Başkanın yetkilerinin sınırlı olduğunu belirtti. Prof. Dr. Kuzu sözlerine şu şekilde başladı; “Türkiye darbelerle her zaman gerilemiş ve zaman kaybetmiştir. 15 Temmuzdaki de bir vahşettir. Bu çok başka bir darbe şeklidir” dedi. Türkiye’de geçmişte yaşanan darbelerden bahsederken;   yeni başkanlık sistemi hakkında ise şu ifadelerde bulundu; “24 Haziran seçimi ardından 9 Temmuz yemin töreniyle yeni sistem hukuken ve fiilen başladı. Hükümetlerin güçlü olduğu, yöneticilerin net ve belli olduğu, yetkilerin bilindiği şeffaf yönetimlerde askerî darbeler veya benzeri hareketler en aza iner diye düşünüyoruz.”

“Başkandan gelecek başkana gidecek o kadar”

Eski sistemler hakkında konuşan Kuzu, “Elbette hepsi demokratiktir. Asıl mesele hangisi daha iyi iş çıkartıyor. Parlamenter modelden en büyük şikâyetlerden birisi koalisyon dönemlerinden olmuştur. Koalisyonlar tek başına mutlak kötüdür demem ama Türkiye’de çalıştıramadık. Yeni sistemde istikrar var. Bakan sayısının fazla olmasından ötürü böyle bir sisteme geçtik. Bugünkü demokrasinin 3 ayağı var. Aklı başında hükümet, onun yerine geçme gücünde muhalefet ve sivil toplum kuruluşlarıdır” dedi. Kuzu, “Bunu sağlamak lâzımdır. Bürokrasi mevcut modelde hantaldı, şimdi getirilen modelde üst düzey bürokratlar, genel müdür ve müsteşarlar kalktı. Başkandan gelecek başkana gidecek o kadar. Kimin ne yaptığı yukarıdan şemsiye altından görülecek. Parlamenter modelde, kuvvetler ayrılığı yok şimdi getirilen modelde yasamanın yüzde yüzünü meclis kendi yapacak” iddiasında bulundu.

Sorunlar demokrasi açmazlarıydı

Panelde Burhan Kuzuya soru yönelten katılımcı şu şekilde konuştu: “Sistemin sizin açıkladığınız gibi parlamenter sistemden başlayan, geçmişten başlayan birtakım açmazları var. Bunlar demokrasi açmazlarıdır. Türkiye’nin hükümet sistemi problemi yoktu aslında Türkiye’nin sorunları demokrasi açmazları noktasındadır.” Kuzu ise, “Hiçbir sistem eksiksiz saat gibi çalışmaz” diye cevap verdi.

Kuzu’nun iddiası: “Meclis Başkanı denetleyecek”

Başkanlık sistemi hakkında bilgi veren Kuzu, “Peki ne yapacak başkan? Mesajlar verecek, basına çıkacak, projeleri kamuoyu ile paylaşacak” dedi. Muhalefetin eleştirdiği bir nokta da cumhurbaşkanı kararnamesidir diye ifade eden Kuzu, “Cumhurbaşkanı kararnamesi oldukça sınırlı, siyasî haklarda ve temel haklarda çıkarılamaz, sosyal haklarda çıkarılabilir. Bir konuda kanun varsa orda kararname çıkarılamaz. Sadece verilen bakanlık sayısı ne kadar olacak, bürokrasi nasıl çalışacak gibi yönetmeliğin kendi iç dizaynıyla alâkalı konularda çıkarılacak. Meclis istediği zaman başkanı perişan eder” dedi.

Haber: Netice Kübra Görentaş

Fotoğraf: Lütfiye kef - Yeni Asya