Türkiye’de elektronik kitap, e-gazete ve e-dergilerdeki Katma Değer Vergisi (KDV) oranı yüzde 18’e yükseltildi. Karar, 1 Ocak tarihi itibariyle yürürlüğe girecek. Uzmanlar, okuma oranlarının düşük seyrettiği Türkiye’de bu kararın özellikle son dönemde teknolojik araçlar üzerinden gelişen okuma alışkanlıkları üzerinde olumsuz etkiler doğurabileceğini vurguluyor. Öte yandan elektronik yayıncılığı da portföyüne ekleyen yayınevlerinin varlığını sürdürebilmeleri de risk altına girebilir. Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, önümüzdeki yıllarda hızlı bir şekilde gelişme potansiyeli olan bir alanın daha başlangıç aşamasında boğmanın doğru olmadığı kanısında. 

Kültür yayıncılığı alanında elektronik kitabın Türkiye yayıncılık sektörü cirolarındaki toplam payının yüzde 1’in altında olduğu belirtiliyor. Yüzde 18’lik KDV oranının uygulandığı akademik yayıncılık ve eğitim yayıncılığındaki elektronik veritabanları, uzaktan eğitim ve online sınav portalları şeklinde elektronik yayıncılık şekillerinin ağırlığı ise yüzde 2 civarında.

Sektörümüz ağır bir vergi yüküyle karşı karşıya

“E-kitap, elektronik veritabanları ve uzaktan eğitim portalları ülkemizde çok geniş bir kitlenin uygun bir fiyatla, çok geniş bir kitap çeşidine, istediği zamanda ve ülkenin her yerinden ulaşabilmesi için önemli bir fırsat oluşturuyordu” diyen Kocatürk ekliyor: “Arttırılan vergiler bu yeni filizlenen ve yayıncılığın teknolojik olarak gelişmesine destek olan bu alanı büyük ölçüde tırpanlamış oldu. Sektörümüz çok ağır bir vergi yüküyle karşı karşıyadır. Yayın endüstrileri, bu vergi yükü ağırlığını taşıyamayacak duruma geldi.”

Mücevherde yok, kitapta yüzde 18

Serbest avukat Gönenç Gürkaynak da, pırlanta gibi kıymetli taşlarda KDV oranı tamamen kaldırılırken, kitaba getirilen bu verginin elektronik ortamda muhteva arzını ve talebini zayıflatacağını tahmin ediyor. E-kitap alanında Yunus Emre Divanı, Evliya Çelebi seyahatnamesi gibi birçok eseri okura ulaştıran Profil Yayınları sahibi Münir Üstün ise kitaplara hem üretim hem de tüketimde uygulanan KDV’lerin ise en minimum düzeyde olması gerektiğini vurguluyor. UNESCO’nun güncel verilerine göre dünyada en fazla kitap okuyan ülkelerin başında, yüzde 21 ile Fransa ve İngiltere gelirken, Türkiye yüzde 0,1’lik oranla 86. sırada bulunuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerine göre ise, Türkiye’de ihtiyaç listesinde kitap 235’inci sırada.

AB’de düşüyor bizde artıyor

Avrupa Birliği üye ülkeleri ise, Ekim ayında Lüksemburg gerçekleştirilen Ekonomik ve Malî İşler Konseyi (ECOFIN) çerçevesinde ortalama yüzde 15 oranında vergilendirilen dijital yayınlarda vergi indirimi veya verginin tamamen kaldırılması yönünde bir anlaşmaya vardı. Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, yayıncılık sektöründe işletmelerin gelişen teknolojiye yatırım yapabilmesinin özendirilmesi ve böylece Türkiye’de kültür endüstrisinin ve ekonominin kalkınmasına, okuma kültürünün yaygınlaşmasına katkı sağlanması gerektiğinin altını çiziyor. Bu çerçevede, uzmanlar birçok ülkede fikri ve sınaî mülkiyet üzerindeki vergilerin sıfırlandığı veya en düşük seviyeye indirildiğini anımsatıyor.

Korsan e-kitap tehlikesi ufukta

Euronews’in haberine göre, bir diğer risk ise, e-kitap KDV’sindeki artışın fiyatlara yansıması ile birlikte kitapların yasal olmayan yollarla paylaşımının artma ihtimali. Keza, kitabı dijital formata getirme, yazılım ücretlerini karşılama, hizmet ve satış sağlayıcıların komisyon taleplerini karşılama ve telif haklarını verme sürecindeki maliyetler de yüksek. “Bu açıdan maalesef korsana karşı alınan tedbirler de yeterli değil. Korsan yayınların artması yayıncıların e-kitap üretme konusundaki isteklerini azaltacak, bu alana yapılacak teknoloji yatırımlarını erteleyecektir” diyor Kocatürk. Kocatürk, kültür endüstrisinin gelişebilmesi ve yeni eserlerin okurlara ulaşabilmesi adına vergi yüklerinin kaldırılması ve Maliye Bakanlığı’nın bu açıdan destekçi bir tavır alması çağrısında bulunuyor.

Haber Merkezi