Bakanlık 81 ile gönderdiği ‘Gezici Sağlık Hizmeti’ genelgesi ile kırsaldaki vatandaşlara verilen sağlık hizmeti uygulamasında yeni düzenlemeler yaptı. Eskiden sadece nüfus başı verilen ücret için yeni bir hesaplama metodu getirildi. Artık masrafların hesaplanmasında hem kat edilen mesafe hem de hizmet verilen nüfus kıstas olarak alınacak. Düzenlemenin gezici hizmet kalitesi ve miktarında azalmalara neden olacağını dile getiren Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Genel Sekreteri Lütfi Tiyekli, “Düzenleme ile gezici hizmete verilen ödeme azaltılıyor. Hekim bir köydeki vatandaşımıza ayda 4 defa da gitse bile 1 defa gitmiş kabul edilecek. Bu nedenle artık aile hekimleri köylere ayda 1 kez gidecek. Köylere aile hekimleri eskiye nazaran daha az gideceği için şikayetler de artacak.” dedi.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 18 Mayıs 2015 tarihinde ‘Gezici Sağlık Hizmeti’ başlıklı bir genelgeyi 81 İl Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne gönderdi. Genelgede, Gezici Sağlık Hizmeti Planlaması Ve Ödemesine İlişkin Usul ve Esaslar tek tek sıralandı. Aile hekimliği uygulaması kapsamında sağlık hizmetine ulaşımın zor olduğu belde, köy, mezra, uzak mahalleler ve benzeri yerleşim yerlerine, aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarınca gezici sağlık hizmeti sunulduğu belirtildi. Genelgede, “Gezici sağlık hizmeti planlanması ve ödemeleri mevzuat hükümleri çerçevesinde ve yer alan usul ve esaslara riayet edilmek suretiyle yürütülecektir.” denildi. 

Gezici sağlık hizmeti planlamalarının Halk Sağlığı Müdürlüğü (HSM) tarafından 6 aylık dönemler halinde, yerleşim yerinin toplam nüfusu ve nüfus özellikleri, coğrafi şartları, iklim, ulaşım koşulları, sağlık kurumlarına uzaklıkları, sunulan gezici sağlık hizmetinin etkinliği, yerleşim yerinde ikamet eden kişilerin hizmet alma alışkanlıkları ile aile hekimlerinin mevcut nüfusu değerlendirilmek suretiyle yapılacağı vurgulanan genelgede “Planlama kurum onayına sunulacak. Aile hekimlerinin talepleri ise 6 aylık dönem kısıtlamasına tabi olmaksızın aynı usullere dikkat edilerek HSM’ce değerlendirilerek uygun görülmesi halinde Kurum onayına sunulacak.” ifadeleri kullanıldı. 

Gezici sağlık hizmeti gider ödemesi ‘aylık hizmet sunulan kişi sayısı’ ve ‘aylık katedilen mesafe’ için ayrı ayrı olmak üzere iki farklı hakediş esas alınarak hesaplanacak. Gezici sağlık hizmeti yerleşim birimlerindeki kayıtlı kişiler üzerinden yapılacak ödemeler, ilgili mevzuata uygun şekilde ayda gidilmesi gereken en az gün ve saat esas alınarak yapılacak. Hizmet sunulmayan kişi sayısı ödemeye dâhil edilmeyecek. Herhangi bir yerleşim birimine belirlenen süreden daha az gidilmesi durumunda hakediş oranı hizmet sunulması gereken süreye oranlanarak hesaplanacak.

Gezici sağlık hizmeti giderlerinde asgari kat edilmesi gereken her bir kilometre için ilgili mevzuata uygun şekilde ödeme yapılacak. Herhangi bir yerleşim birimine gidilmediği durumlarda hizmet sunulmayan yerleşim biriminin Aile Sağlığı Merkezleri'ne (ASM) uzaklığı değil, güzergah içerisindeki payı toplam mesafeden düşülüp gerçekleşen mesafe hesaplanarak katedilen mesafe kadar ödeme yapılacak. Herhangi bir yerleşim birimine mevzuat ile belirlenen asgari sefer sayısından az gidilmesi halinde gerçekleşen sefer sayısına göre hesaplama yapılacak. 

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Genel Sekreteri Lütfi Tiyekli, bakanlığın Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği ile kırsal bölgelerdeki mahalle ve köylerdeki vatandaşları ilgilendiren önemli değişiklere gittiğini söyledi. Eskiden sadece nüfus başı verilen ücret için yeni bir hesaplama metodu getirildiğini belirten Tiyekli, “Artık masrafların hesaplanmasında hem kat edilen mesafe hem de hizmet verilen nüfus kıstas olarak alınacak. Bakanlık 18 Mayıs 2015 tarihinde illere gönderdiği ‘Gezici Sağlık Hizmetleri’ başlıklı genelge gezici hizmet kalitesinin ve miktarının azalmasına sebep olacak.” diye konuştu. 

ARTIK KIRSAL BÖLGELERE HİZMET VERMENİN BİR AYRICALIĞI VE ÖZELLİĞİ KALMADI

Aile Hekimliği’nin halk için en olumlu yansımalarından birinin kırsal kesime verilen gezici hizmetler olduğunu vurgulayan Tiyekli, şöyle konuştu: “Sağlık Ocağı sistemi hep kırsal bölgelerin yeterince hizmet alamaması yönü ile eleştirilmişti. Aile hekimliği sistemi de hızla aynı yola girmektedir. Aile Hekimliği sisteminin ilk kurgulanmasında kırsal bölgeye yanı gezici hizmete verilen hizmetin önemi zamanla azaltılmıştır. İlk düzenlemelerde aile hekimlerinin kırsal kesimdeki bölgelere hizmet vermesi için maddi olarak teşvikler verilmiştir. Kırsal kesimdeki her nüfus için kentteki nüfusa göre bir kat daha fazla ücret verilmiştir. Bir önceki yönetmelik ile kırsal kesime verilen bu teşvik kaldırılmıştı. Kırsal kesime verilen ücretler düşürülerek tasarruf yapılmıştı. Son ödeme sözleşme yönetmeliği ile ödeme yönetmeliği ile gezici hizmetin finansmanı değiştirilmiştir. Katedilen mesafe ve nüfus başı ücret haline getirilmiştir. Bunun gerekçesi olarak da uzak bölgelerdeki nüfuslara daha iyi hizmet vermesi gösterilmiştir.”

Yeni çıkan yönerge ile esas niyetin ortaya çıktığını anlatan Tiyekli, şunları söyledi: “Yönetmeliğe göre aile hekimi asgari şartları sağladıktan sonra aile hekiminin daha çok kırsala gitmesini teşvik etmektedir. Yönerge ile buna kısıtlama getirilmiştir. Artık aile hekimi gezici nüfusu ziyaret etmek istese bile bu engellenmektedir. Örneğin 200 nüfuslu 3 bölgesi olan aile hekimi eskiden üçüne her hafta gidebiliyordu. Şu an aile hekimi kabul ettiği halde Bakanlık ayda tek ziyarete ödeme yapmaktadır. Fazla ziyaret için ödeme yapmamaktadır. Mesai olarak kabul etmemektedir. Bu durum uygulanmaya başladığında aile hekimi ile vatandaş arasında sorun başlayacaktır. Aldığı hizmet azalan vatandaş haklı olarak isyan edecektir. Artık kırsal bölgelere hizmet vermenin bir ayrıcalığı ve özelliği kalmamıştır. Halktan gelecek şikayetlerden bu yönergeyi hazırlayanlar sorumludur. Hesabını da onlar verecektir.Buradan kırsak kesimdeki halkımıza ve muhtarlara çağrıda bulunuyoruz. Yarın aile hekimi sizin bölgenize daha az gelmeye başlarsa bunun sebebi bu yönergeyi çıkaranlardır. Kırsal kesimdeki hizmetleri teşvik edeceğine tasarruf altında kırsal hizmeti bitirmek isteyenlerdir. Buna itiraz edin.”