Hükümetin geçtiğimiz günlerde gıda fiyatlarının azaltılması için devreye gireceğini belirttiği tanzim satış noktaları, açıldığı ilk gün itibariyle hem büyük bir ilgi gördü hem de büyük bir tartışma konusu oldu.

Tanzim satış nedir?

Sabah gazetesi yazarı Erdal Şafak, 2012 yılında yazdığı köşe yazısında tanzim satışın, 1970'li yıllarda dönemin İzmir belediye başkanı İhsan Alyanak'ın gelir seviyesi düşük olan kişilerin eti, kömürü, sebze ve meyveyi piyasaya göre daha ucuza almalarını sağlamak için bir yöntem geliştirmesiyle başladığını anlatıyor.

Tanzim satış noktaları zamanla Tansaş ismindeki markete dönüşüyor ve 1980'lerde Tansaş bir zincir market oluyor.

1990'lı yıllarda başarılı bir market haline dönüşen Tansaş, önce Doğuş grubunun bünyesine katıldı, 2005 yılında ise Migros'a satıldı. Bu satışın ardından Tansaş markası zamanla ortadan kalktı.

Tanzim satış noktalarında hangi ürünler satılıyor?

Tanzim satış noktalarında ilk etapta domates, salatalık, ıspanak, patates, soğan, patlıcan ve biber satışı gerçekleşecek.

Kişi başına en fazla 3 kilo sebze ya da meyve satın alınabilecek.

Tanzim satış noktaları neden kuruldu?

Tanzim satış noktalarının kurulacağını ilk başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 5 Şubat'ta AKP grup toplantısında yaptığı konuşma sırasında dile getirmişti.

Erdoğan şu sözleri sarf etmişti:

"Biberiydi, çarlistonuydu, patlıcanıydı, domatesiydi; her şeyde bu fiyatlara gerekirse ayar çekme kararını aldık, adımlarımızı atacağız. Belediyelerimiz vasıtasıyla biz bu adımları atacağız.

"Bir zamanlar biliyorsunuz tanzim satışlar kurulmuştu. Belediyelerimiz vasıtasıyla bu adımları atabiliriz, atacağız. Çünkü vatandaşımıza ucuz, sağlıklı ürünler vermeye mecburuz."

Gıda fiyatlarına karşı bir mücadele içine girilmesinin en büyük sebebi gıda enflasyonun uzun bir zamandır yüksek seyretmesi. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre enflasyon Ocak ayında yıllık yüzde 20,35 oldu. Ocak ayında en yüksek fiyat artışı aylık olarak yüzde 6,43 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görüldü. Yıllık olarak da en yüksek fiyat artışı yüzde 30,97 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görüldü.

TÜİK verilerine göre aylık olarak en yüksek fiyat artışı gözlenen ürünlerin başında yüzde 87,87'lik bir yükselişle çarliston biber geldi. Patlıcanın aylık fiyatı yüzde 80,94, ıspanağın yüzde 67,63, sivri biberin yüzde 63,84 yükseldi.

'İnternetten de sipariş verilecek'

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise tanzim satışların internet üzerinden yapılabilmesi için yeni bir proje hazırladıklarını söyledi.

Pakdemirli, PTT Genel Müdürlüğü ile gerçekleştirecekleri proje kapsamında internetten de sebze ve meyve siparişinin verilebileceğini aktardı.

Muhalefetin tanzim satışlarla ilgili ilk açıklamaları ne oldu?

CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, tanzim satış çadırlarına ilişkin şu açıklamada bulundu:

"Tanzim satış mağazaları yetmez. Bu projenin ayakları eksik. Tarımı bitirdiler, üçüncü lige düşürdüler. Bugün buğday, saman, nohut, arpa her şeyi ithal eder hale geldik. İktidarı bir kez daha uyarıyorum; tarladaki yangın sönmeden mutfaktaki yangını söndüremezseniz.

"Metal yorgunu olan AKP belediyecilik anlayışının bu topraklarda millete verebileceği hiçbir şey kalmamıştır. Öyle görülüyor ki, hızla bir kumanda ekonomisine gidiyoruz. Bu tür uygulamaların sonu hüsran olacaktır. Zabıta ile korkutarak ekonomiyi idare etmenin mümkün olmadığını, zor olduğunu düşünüyorum. Bunun sonu karanlıktır. Bırakın pansumanı, üretime dönün."

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Merkez Bankası'nın eski başkanı Durmuş Yılmaz ise Twitter'dan, "Allah kulunu iddiası ile sınar. 17 yıldır sana yağı kuyruğunu istismar etmekten bıkmayan AKP, domates-biber-patlıcan kuyruğu ile sınanıyorsun. Kendi doğruları üzerinde yükselmek yerine başkalarının yanlışları üzerinde yükselmenin trajedisi" yorumunda bulundu.