Suriye'de kimyasal silah kullanımının soruşturulması için yeni bir Birleşmiş Milletler (BM) mekanizması kurulmasını talep eden karar tasarısının bugün oylanması bekleniyor.

Diplomatlar, ABD'nin dün BM Güvenlik Konseyine sunduğu karar tasarısının bugün yerel saat ile 15:00'te (TSİ 22:00) oylanması talebinde bulunduğunu söyledi.

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia dün tasarıyı değerlendireceklerini söylese de diplomatlar Moskova'nın veto hakkını kullanacağını beklediklerini ifade etti.

Karar tasarısının kabul edilmesi durumunda ise BM Bağımsız Soruşturma Mekanizması'nın (UNIMI) görev süresi bir yıl olacak ve gerek duyulduğunda BMGK tarafından uzatılacak. BM mekanizması tam faaliyetlerine başladığı tarihten itibaren 90 gün içinde ilk raporunu konseye ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütüne (OPCW) sunacak.

BMGK'da bir tasarının kabul edilmesi için 15 üyeden en az 9'unun lehte oy vermesi ve daimi üyeler ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'dan herhangi birinin veto yetkisini kullanmaması gerekiyor.

Suriye'de rejimin kuşatması altındaki Doğu Guta'nın Duma ilçesine 7 Nisan'da düzenlenen kimyasal silah saldırısında 78 sivil hayatını kaybetmişti. BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Duma'daki ''şüpheli'' kimyasal silah saldırısında ölenlerin sayısını ve saldırının sorumlularını BM'nin belirleyemediğini söylemişti.

İnsan Hakları izleme Örgütüne (HRW) göre ise Suriye'de en ölümcül kimyasal silah saldırısının yapıldığı 21 Ağustos 2013'ten, rejimin kuşatma altında tuttuğu Doğu Guta'da klor gazı kullandığı 25 Şubat 2018 tarihine kadar düzenlenen 85 kimyasal silah saldırısının çoğundan rejim sorumlu.

New York merkezli örgüt, 7 farklı kaynaktan alınan verilere dayandırılan bilgiler ve analizler sonucunda bu sonuca ulaşıldığını ve Suriye'de kimyasal silah kullanan tarafların tespiti amacıyla 2015 yılında oluşturulan BM misyonu JIM'in görev süresinin geçen yıl Rusya'nın vetosu üzerine yenilenememesinden bu yana Suriye rejiminin en az 5 kimyasal silah saldırısı düzenlemiş olabileceği ve bunları soruşturacak herhangi bir mekanizmanın bulunmadığı bildirmişti.

BM misyonu JIM, BMGK tarafından incelenmesi istenen kimyasal silah saldırılarını soruşturmuş ve daha önce de üç olayda Suriye rejiminin, bir olayda da terör örgütü DEAŞ'ın kimyasal silah kullandığını tespit etmişti.

BM misyonu, 26 Ekim 2017'de BMGK'ye sunduğu raporunda Suriye'nin kuzeyindeki Han Şeyhun'da en az 100 kişinin ölümüne yol açan kimyasal silah saldırısının Suriye rejimi tarafından gerçekleştirildiğini ve bu olayda sarin gazı kullanıldığını açıklamıştı.

Buna karşın rejimin 4 Nisan 2017'de Han Şeyhun'da kimyasal silah kullandığını ortaya koyan BM raporunun sonuçlarını kabul etmeyen Rusya, söz konusu mekanizmanın görev süresinin yenilenmesini veto etmişti.

AA