ABD'li bilim insanları, 21 Ağustos'ta gerçekleşecek tam Güneş tutulması, ülkede batı kıyısından doğu kıyısına ülkeyi baştan başa kateden, 113 kilometre genişliğinde bir gözlem alanından takip edilebilecek. 

Bu durum koronanın, daha önceki tutulmalarda henüz kullanıma hazır olmayan yeni teknolojiden de istifa edilerek hem yeryüzünden hem de uzaydan gözlemlenmesine imkan tanıyacak.

ABD üzerinden geçen son tam tutulma 38 yıl önce gerçekleşmişti

ABD üzerinden geçen son tam Güneş tutulması 38 yıl önce gerçekleşmişti. Ondan önce, kıta Amerika'sını bir uçtan diğerine kateden son tutulma ise bundan yaklaşık yüz yıl önce, 1918'de meydana gelmişti.

Bu bakımdan, yarınki tutulma bilim dünyasınca "yüzyılın fırsatı" olarak değerlendiriliyor.

Ülkenin önde gelen astronomi kurumlarından Amerika Astronomi Topluluğunun Sözcüsü Dr. Rick Feinberg, açıklamasında, "Bu tutulmanın en kayda değer yönlerinden biri, Oregon eyaletinden Kuzey Carolina eyaletine kadar araştırma ekiplerini yerleştirebileceğiniz 41 kilometrelik kesintisiz kara parçası üzerinde gerçekleşiyor olması." dedi.

Feinberg, "Tutulma ülke üzerinden hareket ederken bir araştırma ekibinden diğerine sırayla herkes gözlem yapabilecek ve bu sayede Güneş'in koronasını yaklaşık bir buçuk saatlik süre zarfında sürekli olarak gözlem altında tutabileceğiz. Bu astronomi tarihinde bir ilk." ifadelerini kullandı.

Yıllardır yapılan araştırmalarda yaratılış harikası Güneş'in bilim insanlarınca pek çok sırrının keşfedildiğini dile getiren Feinberg, ancak astronomların ve Güneş fizikçilerinin hala Güneş'in atmosferi milyonlarca dereceyken merkeze daha yakın konumdaki dış yüzeyinin nasıl 5 bin 500 derecede kaldığı gizemini çözemediğini söyledi.

Güneşin sırlarına açılan kapı aralanacak

Feinberg, "İşte Güneş tutulmasının bize sağladığı şey Güneş'in atmosferinin başka zamanlarda asla göremeyeceğimiz bir kısmını görme imkanı tanıması çünkü Güneş tutulmadığında, Güneş'in yüzü o kadar parlak ki etrafındaki her şeyi sönük gösteriyor." ifadelerini kullandı.

İç koronanın yalnızca tutulmalarda görülebildiğini anlatan Feinberg, kısa dakikalar içinde koronanın gözle görülür hale geldiğini ve yeryüzü ile gökyüzünden teleskoplarla takip edebildiğini vurguladı.

Feinberg, "Bu tutulma esnasında, başka tutulmalara nazaran daha fazla ekipman ve daha çok sayıda ekip mevcut bulunacak böylece Güneş'in atmosferinin nasıl ısındığına dair sırları aralayacağını umduğumuz muazzam veri tabanları oluşacak." dedi.

Tutulmanın canlılara etkisi de araştırılacak

Bununla birlikte dünyadaki yaşamın tutulmaya verdiği tepkiler de bilim için farklı bir araştırma konusu olacak.

California Bilimler Akademisinden Elise Ricard'a göre, Life Responds (Hayat Cevap Veriyor) projesi tam olarak bu duyguyu keşfetmeye yönelik.

Proje detaylarını anlatan Ricard, "Tutulmayı izleyen bilim tutkunu insanların gücünden istifade ederek onlardan diğer canlıların nasıl tepkiler verdiğini fark edip not almalarını rica edeceğiz." açıklamasını yaptı.

Hayvanların ve bitkilerin tutulmaya tepki verdiğine dair bölük pörçük kanıtlar bulunduğuna dikkati çeken Ricard, "Örneğin kuşlar ötmeyi bırakıyor, gece avlanan canlıların bazıları dışarı çıkabiliyor ya da bazı çiçekler yapraklarını kapatabiliyor." değerlendirmesinde bulundu.

Proje kapsamında katılımcılardan belli bir mobil uygulama kullanarak tutulma günü yaptıkları gözlemleri sisteme yüklemelerinin istendiğini belirten Ricard, "Yapmak istediğimiz şey canlı organizmaların tutulmaya nasıl tepki verdiğini gösteren en büyük bilimsel veri tabanını oluşturmak." dedi.

***

Okumak için tıklayınız:

Tefekkür Saati: Hârika bir tasarrufu, lezzetli bir hayret ile seyir vakti...

Çünkü bizler için tasarlanan ve birçok vazife ile vazifelendirilen Güneş,

- Cenab-ı Hakk'ın Esmaü'l-Hüsnasından Nur ismine kesif bir ayine,

- Sema denizinin yüzünde ziyadar bir kabarcık, 

- Dünya sarayının kubbesinde büyük bir elektrik lambası,

- Bahar ve yaz tezgâhında dokunan Rabbanî mensucat için bir mekik, gece-gündüz sahifelerinde yazılan Samedanî mektuplar için bir nur hokkası, 

- Nuranî bir ağaç. Gezegenler onun hareketli meyveleri. Ağaçlara muhalif olarak güneş silkinir, ta o meyveler düşmesin. Eğer silkinmezse düşüp dağılacaklar, 

- Meczub bir serzakir. Zikir halkasının merkezinde cezbeli bir zikir eder ve ettirir,

- Sema yüzünün gözü,

- Allah'ın emrine temessül eden ve herbir hareketini O'nun meşietine tatbik eden bir çöl paşasıdır. ve Cenab-ı Hakk'ın emri ve bilgisi dairesinde hareket etmektedir.

***

Güneş'in ve Ay'ın tutulmaları, Küsuf ve Husuf namazlarının vaktidir...

Hüsuf namazına hazır mıyız?

Salih Bey: “Küsuf namazı kılmanın hikmeti güneşin açılması için duâ etmek midir? Bu namazlar nasıl kılınır?”

Güneş tutulduğunda Küsuf Namazı, ay tutulduğunda ise Hüsuf Namazı kılmak sünnettir. Bu namazlar Hanefilere göre herhangi bir nafile namaz gibi 2 rekât olarak kılınır. Dört rekât kılmak ise daha faziletlidir. 

Bu gök olayları bütün nazarları semaya, Allah’ın kudret harikalarına çevirecek.

KÜSUF VE HÜSUF NAMAZI NASIL KILINIR?

Küsuf, güneş ışıklarının tamamının veya bir bölümünün, gündüz, güneşle dünya arasına ay’ın gölgesinin girmesi dolayısıyla dünyanın belli bir kısmına ulaşamamasıdır. 

Hüsuf da, geceleyin ay ışığının tamamının veya bir bölümünün, dünyanın gölgesinin güneşle ay arasına girmesi yüzünden dünyaya ulaşamaması olayıdır.

Güneş tutulduğunda Küsuf Namazı, ay tutulduğunda ise Hüsuf Namazı kılmak sünnettir. Bu namazlar Hanefilere göre herhangi bir nafile namaz gibi 2 rekât olarak kılınır. Dört rekât kılmak ise daha faziletlidir. 

Şafiîlere, Malikîlere ve Hanbelîlere göre ise Küsuf namazı 2 rekâttır. Her bir rekâtte iki kıyam ve iki rükû yapılır. 

Şöyle ki: Birinci kıyamdan sonra rükû, ardından tekrar kıyam, ardından tekrar rükû; sonra secdeler yapılır ve ikinci rekâte kalkılır. İkinci rekâtte yine birinci rekâttaki gibi iki kıyam ve iki rükû yapılır. Her bir kıyamda diğer kıyamlarda olduğu gibi kıraat yapılır. Her bir rükûda diğer rükûlarda olduğu gibi tespih yapılır. 

Küsuf ve hüsuf namazları, gökyüzünde cereyan eden İlâhî San’ata şahit olan mü’minlerin hayranlıklarını ve Allah’a ilticalarını ibadet ve duâ diliyle ifade ederler.

PEYGAMBER EFENDİMİZ (asm) KÜSUF NAMAZI KILMIŞTIR

Peygamber Efendimiz’in (asm) devr-i saadetlerinde güneş tutulması yaşandı. Peygamber Efendimiz (asm) derhal mescide gelerek Küsuf namazı kıldırdı. 

Namazdan sonra şöyle duâ buyurdu:

“Rabbim! Ben aralarında olduğum müddetçe ümmetime azap etmeyeceğini bana vaad etmedin mi? Rabbim! Sana tevbe ve istiğfâr edip yalvardıkları müddetçe ümmetime azap etmeyeceğini bana söz vermedin mi? Kapına geldik Rabbim! Senden affımızı diliyor ve Sana iltica ediyoruz!”

Namazı kıldırdıktan sonra buyurdu ki: 

“Güneş ve ay Allah’ın varlık ve birliğine delâlet eden alâmetlerden sadece ikisidir. Bunlar hiçbir kimsenin ölümü ve hayatı için tutulmazlar. Şayet bunlar tutulursa, duâ edin, Cenâb-ı Hakk’a yönelip ona iltica edin, Allah’ın büyüklüğünü hatırlayın, namaza durup Allah’ı zikretmeye koyulun ve sadaka verin...”1

Ashab-ı Kiram: 

Yâ Rasûlallah, biz seni durduğun yerden bir şeye elinle uzandığını gördük. Sonra irkilip geri geri geldiğini gördük.” dediler. 

Bunun üzerine Resûlullah Efendimiz (asm): 

“Cenneti gördüm ve elimle bir salkıma uzandım. Eğer ben o salkımı koparabilseydim, dünya durdukça ondan yerdiniz. Ve bana ateş de gösterildi. Cehennemi bugün gördüğüm kadar çirkin ve berbat görmedim.”2

GÜNEŞİN TUTULMASI KÜSUF NAMAZININ VAKTİDİR

Bediüzzaman Hazretleri her duânın belirli vakitleri bulunduğunu bildirerek, vakti girdiğinde söz konusu duâyı ve ibadeti yapmanın bir kulluk görevi olduğunu, ibadetin ve duânın emir olduğu için yapılması gerektiğini hatırlatıyor ve diyor ki: 

“Nasıl ki, güneşin gurûbu, akşam namazının vaktidir; hem güneşin ve ayın tutulmaları, küsûf ve husûf namazları denilen iki ibâdet-i mahsusanın vakitleridir. Yani, gece ve gündüzün nurânî âyetlerinin nikaplanmasıyla bir azamet-i İlâhiyeyi ilâna medâr olduğundan, Cenâb-ı Hak, ibâdını, o vakitte bir nev’î ibâdete dâvet eder. Yoksa, o namaz, açılması ve ne kadar devam etmesi, müneccim hesâbiyle muayyen olan ay ve güneşin husûf ve küsûflarının inkişafları için değildir.”3

Dipnotlar:

1- Buhârî, Küsûf, 2, 4.

2- Buhârî, Küsûf, 12.

3- Sözler, s. 287.

Tamamını Okumak İçin Tıklayınız:

http://www.yeniasya.com.tr/suleyman-kosmene/kusuf-namazina-hazir-miyiz_326845

AA