Kömür kullanımının sağlık maliyeti üzerine çalışmalar yapan Belçika merkezli Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL), Türkiye’ye ilişkin ‘Kronik Kömür Kirliliği Kümülatif Sağlık Etkileri Özel Raporu’nu yayınladı. Rapora göre; Türkiye’deki termik santraller, bugüne kadar toplam 196 bin 91 erken ölüme, 117 bin 661 erken doğuma sebep oldu. Polonya, Almanya, Sırbistan ve Türkiye’de ofisleri bulunan Belçika merkezli HEAL, Türkiye’ye ilişkin ‘Kronik Kömür Kirliliği Kümülatif Sağlık Etkileri Özel Raporu’nda, sadece Zonguldak, Çanakkale, Muğla ve İskenderun Körfezi’ndeki termik santrallerin sebep olduğu sağlık yükünün Türkiye toplamının yüzde 40’ına karşılık geldiği vurgulandı. Rapordaki en kirli santraller sıralamasında ilk iki sırada Muğla’daki Yatağan ve Manisa’daki Soma santralleri aldı. Rapora göre; Yatağan’da, santralin işletmeye alındığı 1982 yılından bu yana 33 bin 129 erken ölüm yaşandı, 11 milyon iş günü kaybı oldu ve 709 milyar TL sağlık maliyeti oluştu. Soma’da ise 1982’den bu yana 20 bin 118 erken ölüm, 10 milyon iş günü kaybı, 72 milyon hasta geçirilen gün sayısı ve 802 milyar TL sağlık maliyeti görüldü. 

“YAPILMASI PLANLANAN  SANTRALLER İPTAL EDİLSİN”

Rapora göre; halen çalışır durumda olan bu kömür santralleri, toplamda 4,8 trilyon TL sağlık maliyetinin yanı sıra 196 bin 91 erken ölüme, 117 bin 661 erken doğuma, 1 milyon 247 bin çocukta bronşit vak’asına, 118 bin 542 yetişkinde yeni kronik bronşit vak’asına, 221 bin 26 hastane başvurusuna sebep oldu. Raporda, HEAL’in politika yapıcılara yönelik tavsiyelerine yer verildi. Öneriler şöyle: “Kömürden kademeli olarak çıkmak için net bir zaman çizelgesinin ve mevcut tesislerin kapatılacakları tarihlerin en geç 2030 olmak üzere belirlenmesi. Yapılması planlanan bütün kömür santrallerinin iptal edilmesi ve Hunutlu gibi santrallerin inşaatının durdurulması. Yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde sağlık ve kirlilik verileri konusunda şeffaflık sağlanması. Enerji üretimiyle ilgili her türlü karar ve önlem için sağlık etki değerlendirmesi yapılması. Madenlerde ve fabrikalarda çalışan binlerce insanın yanı sıra yerel toplulukların sağlığını da iyileştirecek alternatif iş kollarını teşvik etmek için âdil geçiş benzeri mekanizmalar hazırlanması” Raporda, HEAL Genel Müdür Yardımcısı Anne Stauffer’in “Onlarca yıldır devam eden kronik kömür sorunu, Türkiye için kirlilikten daha büyük bir sağlık faturası oluşturdu. 23 Avrupa ülkesi, birlik üyelerinin çoğunluğu kömürden çıkış tarihi belirlemiştir. Türkiye de toplum sağlığı için bir an önce bu yarışa katılmalıdır” açıklamasına da yer verildi. 

AA