İngiltere’de bilim insanları, kalp krizinden kaynaklanan hasarı tamir edebilecek milyonlarca canlı hücreden oluşan bir kalp yamasının, yakında insanlar üzerinde deneneceğini açıkladı.
İngiliz Kalp Vakfı, kalp yamasının hayvanlar üzerinde denendiğinde umut vadettiğini ve 2 yıl içinde de insanlar üzerinde de klinik testlere başlanacağını duyurdu. Parmak büyüklüğündeki (3cm x 2cm) yama, kalp kası hücresine dönüşmeye programlanmış 50 milyon insan hücresi barındırıyor. Uzmanlar, hasarı engellemek ya da tamir etmek için hastanın kalbine bir ya da birden fazla yamanın takılabileceğini söylüyor. Bir kalp krizi sırasında atardamarlar tıkanıyor, kalp hayatî besinlerle oksijenden yoksun kalıyor ve bu sebeple kalp kaslarının bir kısmına hasar veriyor. Bu durum kalbin zayıflamasına yol açıyor ve fonksiyonlarını yitirmesiyle sonuçlanabiliyor. Yamalar fizikî olarak hasar görmüş kalp kaslarını destekliyor ve kalbin daha etkin bir şekilde kan pompalamasını sağlıyor. Kalp hücrelerinin tamir olmalarını ve yenilenmelerini tetikleyen kimyasallar da salgılanıyor. Laboratuvar testleri, kalp yamalarının 3 gün sonra atmaya ve bir ay sonra kalp dokusunu taklit etmeye başladığını ortaya koyuyor.
Kök hücreyle umut verici sonuçlar elde ediliyor
BBC Türkçe’ye konuşan Metin Avkıran, kalp kriziyle birlikte ortaya çıkan kalp yetmezliğinin, insanların yaşama kalitesini çok olumsuz etkilediğini söyledi. “Kalp yetmezliğinin ileri aşamalarında hayatta kalma oranının, bazı kanser türlerinden bile daha az olduğunu” vurgulayan Avkıran, bu sebeple İngiliz Kalp Vakfı’nın kriz sonrası kalpte oluşan hasarı gidermek için yeni yöntemler bulmayı amaçlayan araştırmalara kaynak sağladığını belirtti. Metin Avkıran bu alanda iki yaklaşım benimsendiğini ve bunlardan birinin kalbe doğrudan kök hücre zerk etmek olduğunu ancak çok umut verici sonuçlar alınamadığını kaydetti.
Açık kalp ameliyatı dışındaki yöntemler araştırılıyor
Avkıran, buna alternatif olarak yama yönteminin geliştirildiğini ve yamadaki hücrelerle, fonsiyonel kalp dokusunun oluşmasının umulduğunu söyledi. Profesör Avkıran, “Bence bu son 5 ila 10 yıldır geliştirilen bu yöntem çok heyecan verici ve hastalara uygulanma anlamında gerçeğe dönüşmeye yaklaşıyor. Ama en uygun kök hücre çeşidini, bu hücreleri bir arada tutacak yamanın kendisi için en iyi malzemeyi, tedavinin uygulanması için en doğru zamanı bulmak için daha çok araştırma yapılması gerekiyor” dedi. Profesör Avkıran, hastanın bağışıklık sisteminin, yeni oluşacak dokuyu reddetme riskinin de bulunduğunu ve bunun için hastanın kendi kök hücrelerinin kullanılması gerektiğini belirtti. Ancak Avkıran, bunun da tek başına sorunu çözmeyebileceğini ve bu noktada, kök hücreyi laboratuvarda kalp hücresi olarak programlama teknolojinini kullanılabileceğini kaydetti.
AA