Bahar aylarına geçiş pek çok insan için mutluluk kaynağı olurken, bahar yorgunluğu olarak adlandırılan adaptasyon süreci yaşam kalitesini düşürebilir. Uyku hali, ağrılar, halsizlik ve depresif ruh hali şikâyetleri bahar yorgunluğunun habercisidir. Her mevsim geçişinde yaşanan adaptasyon süreci bahar mevsiminde daha ağır kendini hissettirir. Bu ağır tabloyu en aza indirerek, baharın tadını çıkarmak için sağlıklı beslenme önemli bir role sahiptir. Yeterli ve düzenli beslenmenin yanı sıra yaz öncesi ani kilo kayıplarına sebep olan diyetlerden de kaçınmak önemlidir. Memorial Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümünden Dyt. Emine Yüzbaşıoğlu, bahar aylarında sağlıklı beslenme konusunda bilgi verdi. 

Bahar aylarında sağlıklı beslenmek için 6 tavsiye

l Güne sağlıklı bir kahvaltıyla başlayın. 

l Gün içinde düzenli beslenin. Ana ve ara öğünleri atlamayın. 

l Geç saatlerde yenilen yüksek kalorili atıştırmalıklar, sabah daha yorgun ve ödemli uyanmaya sebep olacağından gece kaçamaklarından uzak durun. 

l Sebze ve meyve tüketimini ihmal etmeyin. Gün içinde 3-4 porsiyon meyve tüketmeye ve yemeklerin yanında salata yemeye özen gösterin. 

l Kızartma, hamur işi, pasta, börek gibi yağ muhtevası yüksek yiyeceklerden uzak durun. 

l Baharda oluşabilecek ödemleri önlemek için günde en az 1,5-2 litre su tüketin. Meyve suyu, asitli içecekler gibi şeker muhtevası yüksek sıvıların tüketiminden kaçının. Çay, kahve tüketimini azaltarak yerine yeşil çay, beyaz çay, papatya gibi vücuttan ödem atmaya yardımcı bitki çayları tercih edilmelidir.

Yaz öncesi hızlı kilo vereyim derken sağlığınızı kaybedebilirsiniz.

Bahar ve diyet

Havaların ısınmasıyla beraber incelen kıyafetler kışın alınan kilolarla yüzleşmeye sebep olur. Yazın yaklaşması, buna karşın kiloların artması birçok kişide stres oluşturur. Bu stres sağlıksız diyetlerle çabuk kilo verme isteğini beraber getirir. Az kalorili diyetler, tek yönlü beslenme (protein ağırlıklı diyetler) ve ağır fizikî aktiviteyi kapsayan bu sağlıksız diyetler kişinin hızlı kilo vermesini sağlarken sağlığını olumsuz yönde etkiler. Bu olumsuz tablo, bahar yorgunluğuyla birleşince hayat kalitesinin bozulmasına sebep olur. Sağlıklı kilo vermek sabır, istikrar ve motivasyonu gerektirir. Diyette motivasyon için; 

l Diyet kişiye özel olmalıdır. Kişinin yaşına boyuna kilosuna, beslenme alışkanlıklarıyla uyumlu hazırlanmalıdır. 

l Haftada 1-1,5 kilo kaybı hedeflenmelidir. 

l Alternatifler ve değişikliklerle diyetin devamlılığı sağlanmalıdır. 

l Her gün veya günde birkaç kez tartılmak motivasyonu bozacağından, haftada bir kilo kontrolü yapılmalıdır. 

l Hayatımızı diyete göre planlayamayız, ama diyeti hayatımıza göre planlayabiliriz. Bu sebeple diyetin mantığını öğrenerek gerektiğinde diyette değişiklikler yapılmalı ve her kaçamakta suçluluk duymadan diyete devam edilmelidir. 

l Diyetinizi ve kilo verme hızınızı kimseyle karşılaştırmayın. Herkesin metabolizmasının farklı olduğunu kendinize sık sık hatırlatın. 

En iyi ilâç yeterli ve dengeli beslenmek

Sağlıklı beslenme de günlük besin piramidindeki yiyecek grubundan yeterli ve dengeli beslenerek vücudun ihtiyacı karşılanmış olacaktır. Meselâ günlük 5 porsiyon meyve C vitamini ihtiyacını karşılarken, 2-3 porsiyon süt ürünü kalsiyum ihtiyacını için yeterlidir. Bu sebeple sağlıklı beslenildiği takdirde ek vitamin ilâçlarına gerek yoktur. Ancak iştahsızlık, tek yönlü beslenme veya özel hastalık durumlarında genel sağlık durumuna göre, hekim veya diyetisyene sorularak başlanmalıdır.

Kansızlığa karşı doğru beslenin

Genel olarak vitamin ve mineral eksiklikleriyle ortaya çıkan kansızlık, doğru beslenerek kontrol altına alınabiliyor. Kansızlığa sebep olan pek çok hastalık olsa da toplumda görülen kansızlık genelde vitamin ve mineral eksikliklerine bağlı olarak ortaya çıkıyor. Toplum genelinde kadınlarda daha fazla görülen kansızlığın en önemli belirtileri arasında çabuk yorulma, üşüme, ellerde soğukluk, baş dönmesi ve saçlarda dökülme yer alıyor. Daha ciddî kansızlık durumlarında ise çarpıntı, nefes darlığı gibi kalp-damar sistemi ve solunum sitemi bulguları ortaya çıkıyor. Toplumda en sık görülen kansızlık sebepleri arasında demir eksikliği öne çıkıyor. Özellikle Akdeniz ülkelerindeki kadınların sorunu olan demir eksikliği anemisinin yanı sıra yeşil sebzelerde bulunan B9 ve kırmızı etten sağlanabilecek B12 vitamini eksikliklerinde de kansızlık meydana gelebiliyor.

Çay durumu

Doğru beslenmenin kansızlığı önemli ölçüde etkilediğinin altını çizen Acıbadem Fulya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, “Kırmızı et, karaciğer ve böbrek gibi sakatatlar, pekmez, üzüm, pazı ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, kuru kayısı, baklagiller demir muhtevalarının yüksek olması sebebi ile özellikle demir eksikliğine bağlı kansızlığı bulunan kadınlarda faydalı gıdalardır. Bununla birlikte demir emilimini azaltan çay tüketiminin azaltılması bu kişilerde alınması gereken tedbirlerdendir. Bununla birlikte C vitamini demir emilimini arttırdığı için portakal gibi turunçgillerin, demir muhtevalı besinlerle tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Karaciğer, yumurta sarısı, kuru baklagiller, karalahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, fındık, ceviz B9 muhtevası sebebiyle ve et, süt, yumurta, somon balığı, kabuklu deniz ürünleri de B12  muhtevası dolayısıyla ilgili vitaminlerin eksikliklerine bağlı olarak gelişen kansızlıklarda faydalı besinlerdir” dedi.

HABER: SEYHAN ŞENTÜRK

[email protected]