Bediüzzaman’ın atıfta bulunduğu meşhur şahsiyetler

Üstad Bediüzzaman Said Nursî’nin Risâle-i Nur Külliyatı’nda adı geçen kişilerin birer birer tanıtıldığı, biyografik ansiklopedinin ilk cildi.

Toplam üç ciltten meydana gelen seri-eserin ilk cildinde 114 kişinin biyografisine yer veriliyor. İşte, o isimler (yani “İçindekiler”):

Abbas (ra), Abbas İbni Mirdas (ra), Abdülaziz Çaviş, Abdülkahir-i Cürcani, Abdullah İbni Cahş (ra), Abdullah İbni Ebu Evfa (ra), Abdullah İbni Selam (ra), Abdullah Çavuş (Kula)-Nur Postacısı, Abdullah Cevdet, Abdullah Dehlevi, Abdullah İbni Abbas (ra), Abdullah İbni Amr İbnü’l-As (ra), Abdullah İbni Mesud (ra), Abdullah İbni Ömer (ra), Abdullah İbni Ubeydullahi’l-Ensari, Abdullah İbni Zübeyir (ra), Abdullah İbni Cafer (ra), Abdullah Yeğin, Abdülmuttalib, Abdurrahim Zapsu, Abdurrahman İbni Avf (ra), Abdurrahman İbni Zeyd İbnü’l-Hattab (ra), Abdurrahman İbni Ebu Bekri’s-Sıddık (ra), Abdurrahman İbni Mülcemü’l-Haricî, Abdurrahman-ı Taği, Abdülhakim Arvasi, Abdülkadir-i Geylani, Abdülmecid Nursî (Ünlükul), Âdem (as), Adnan Menderes, Ahmed Camî, Ahmed Hanî, Ahmed Hamdi Akseki, Ahmed İbni Hanbel, Ahmed Şirani (Şiranlı), Ahmed-i Cezeri, Ahmed-i Rufai, Aişe (r.anha), Ali (ra), Ali Rıza Efendi, Ali Suavi, Alvarlı Hoca Muhammed Efendi, Ammar İbni Yasir (ra), Amr İbnü’l-As (ra), Antere, Antranik (Uzunyan), Aristo, Babanzade Ahmed Naim, Bahira, Barbaros Hayreddin Paşa, Bayezid-i Bistami, Bayram Yüksel, Belkıs, Bernard Shaw, Beyhaki, Bezzaz(î), Bilâl-i Habeşî (ra), Bismarck, Bişr İbnü’l-Bera (ra), Büreyde bin Husayb (ra), Cabir İbni Abdullah (ra), Cafer-i Sadık, Cahız, Calinos (Galenos Klaudios), Carud (ra), Carlyle (Thomas Carlyle), Celal Bayar, Celâleddin-i Harzemşah, Celâleddin-i Süyuti, Cemal Paşa, Cemaleddin-i Efganî, Cengiz, Cercis (ra), Cerir İbni Abdullah (ra), Cüneyd-i Bağdadi, Clemencau (Georges Clemencau), Dağatır, Davud (as), Descartes (Dekart), Dıhye (ra), Doktor Duzi (Reinhart Pieter Anne Dozy), Ebu Ali Cübbai, Ebu Bekir (ra), Ebu Cehil, Ebu Davud, Ebu Eyyub el-Ensari (ra), Ebu Hüreyre (ra), Ebu İshak-ı İsferayinî, Ebu Katade (ra), Ebu Leheb, Ebu Müslim-i Horasanî, Ebu Nuaym, Ebu Saidi’l-Hudri (ra), Ebu Süfyan İbni Haris İbni Abdülmuttalib (ra), Ebu Süfyan (ra), Ebu Talha (ra), Ebu Talib, Ebu Tayyib, Ebu Zerr-i Gıfari (ra), Ebu’l-Alai’l-Maarri, Ebu’l-Hasan-ı Şazeli, Edward Gibbon, Eflatun (Platon), Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Enes İbni Malik (ra), Enver Paşa, Eşref Edip Fergan, Evliya Çelebi, Eyyub (ra), Fahreddin-i Razi, Farabi, Fatıma (r.anha), Firuz Abadi, Ford…

(İsimlerin burada kaydedilmesi, muhtevanın anlaşılması bakımından önemli!)

Görüldüğü üzere, seri-eserin birinci cildinde alfabetik olarak A-F grubu isimler işlenmiş. Bunların, her meslek ve meşrepten önemli insanlar olduğu fark ediliyor.

Eserin gayesiyle ilgili olarak “Takdim”de çok önemli bir açıklama var. Şöyle ki:

“(…)Risâle-i Nur’da yer alan şahıslara ait bilgiler ayrı bir önem kazanmaktadır. Bediüzzaman’ı hakkıyla tanımak ve anlayabilmek için büyük oranda çağdaşı kişileri de tanımanın gereği ortadadır. Bilhassa dönemin şartlarını oluşturan veya onlardan etkilenen şahsiyetlerin biyografileri ve külliyatla ilgilerinin bilinmesi, ayrı bir önceliğe sahiptir. Antranik ile Enver Paşa’yı bilmeden İttihat ve Terakki’yi; Abdullah ibni Mes’ud, Abdullah ibni Ömer, Abdullah ibni Cafer, Abdurrahman bin Avf gibi sahabeleri tanımadan Hz. Peygamber dönemini ve meselâ ‘Mucizat-ı Ahmediye Risâlesi’ni; İmam-ı Şafi[î] ile Ebu Hanife arasındaki farkları bilmeden mezhepleri; Abdullah Cevdet’i tanımadan dinsizlik hareketlerini; Venizelos ve Lord Gürzon’u tanımadan Yunan ve İngiliz siyasetini; İmam-ı Rabbani ve Gazali’yi bilmeden Bediüzzaman’ın dâvâsını ve fikrî kaynaklarını anlamak zordur. Elinizdeki eserle yapılmak istenen, okuyucu ile külliyat arasında bu bağlantıyı kurmaya yardımcı olmaktır; Risâle-i Nur’da adı geçen önemli şahsiyetlerin kısa hayat hikâyelerine yer vererek Bediüzzaman ve/veya Risâle-i Nur’la bağlantılarına dikkat çekmektir; böylece okuyucuların Risâle-i Nur’a, misyonunun gerektirdiği bütünlük içinde bakabilmelerini ve bu eserleri daha iyi anlayabilmelerini sağlamaktır.” (s. 10)

Biyografilerin hemen başında, Üstad Bediüzzaman’ın söz konusu kişilerle ilgili ifadelerine, kaynak gösterilerek yer verilmiş. Keza kişiler hakkında başka değiniler varsa ana metinde onlar da belirtilmiş. Elbette bunlarla yetinilmemiş; Risâle-i Nur’da bu kişilerden niçin bahsedildiği de açıklanmış.

Malûm zatların ulaşılabildiği derecede fotoğraflarına ya da portrelerine (tablo) yer verilmiş, masabaşı/hayalî çizimlerden uzak durulmuş.

Kısacası, yeni versiyon Risâle-i Nur’lardaki ansiklopedik bilgilerle yetinmeyenler için detaylı bir biyografi derlemesinin başarılı bir ilk adımı.

«««

RİSÂLE-İ NUR’DAN PORTRELER 1

Hazırlayan: Yeni Asya Neşriyat Araştırma Merkezi. Sayfa sayısı: 504. Ebatları: 16,5x24 cm. Türü: Ansiklopedi. Yayınlayan: Risale-i Nur Enstitüsü. Yayın tarihi: Kasım 2008.

ORHAN GÜLER [email protected]

17.07.2010