Gazda indirim umudu

Ekonomik kriz sebebi ile Avrupa pazarında küçülen Gazprom, 40 yıllık geleneğini bozdu.

Alman E.ON Ruhrgas enerji şirketi ile anlaşma sağlayan Rusya’nın dev enerji şirketi Gazprom, spot fiyatlardan satışlara başlayacak. Yeni anlaşmanın Türkiye için de, özel şirketler aracılığı ile Rusya’dan doğalgaz alımına başlamasının ardından yeni bir fırsat olabileceği değerlendirmesi yapılıyor. Türkiye ile devam eden görüşmelerin Haziran ayından önce sonuçlanması hedefleniyor. Vedomosti gazetesinin haberine göre, Gazprom CEO Yardımcısı Aleksander Medvedev yaptığı açıklamada, “Biz fırsatçı değiliz. Kriz döneminde önemli indirimlere gitmeyi düşünmedik.” değerlendirmesinde bulundu. Gazprom’un en büyük müşterisi Alman enerji şirketi E.ON Ruhrgas uzun vadeli yeni anlaşma şartları sağladı. Buna göre eski hesaplama yöntemleri yerine, spot piyasa hesaplama yöntemleri kullanılacak. Vergilerde önemli oranda indirim sağlanacak. Fiyatlara bu indirimin ne kadar yansıyacağı ile ilgili bilgi verilmedi. İtalyan Eni şirketi de Gazprom’la daha esnek bir fiyat konusunda anlaşma sağladı. Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Seçin Ankara temaslarının ardından yaptığı değerlendirmede Türkiye için de ‘al ya da öde’ şartlarında bir kısım rahatlamaların yapılabileceğini söyledi. Yeni düzenlemelerin bütün Avrupa piyasasını etkilemesi bekleniyor.

TÜRKİYE, YÜZDE 16 DAHA AZ DOĞALGAZ ALDI

Gazprom’un son ihracat raporuna göre, şirketin 2009’da toplam ihracatı 2008’e göre yüzde 13 gerileyerek 206 milyar metreküpe düştü. Şirketin toplam üretimindeki düşüş ise yüzde 12 olarak gerçekleşti. Gazprom iç piyasaya da 2009’da 293 milyar metreküp doğalgaz arzı gerçekleştirdi. Batı Avrupa ülkelerine ihracatta yüzde 11’lik bir gerileme yaşayan Gazprom’ün Türkiye satışları da yüzde 16 geriledi. Türkiye 2008 yılında Gazprom’dan toplam 23 milyar 842 milyon metreküplük doğalgaz alırken, bu rakam 2009’da 19 milyar 970 milyon metreküpe düştü. Türkiye, Gazprom’dan Almanya’dan sonra en çok doğalgaz alımı gerçekleştiren ikinci büyük Avrupa ülkesi.

GAZPROM SPOT SATIŞ PLANLIYOR

The Moscow Times’a açıklamada bulunan Gazprom kaynakları, petrol fiyatlarına bağlı olarak belirlenen fiyatlandırma sisteminde kısmen değişikliğe gidilebileceğini söyledi. Uzmanlar uzun süredir Gazprom’un fiyatlar konusunda değişken olmaması sebebi ile pazar kaybına uğradığı yönünde eleştirilerde bulunuyor. Avrupalı şirketler kriz sürecinde daha güvenli doğalgaz alımı yapabilecekleri Gazprom yerine, daha ucuz olan spot piyasadan doğalgaz alımı yapmayı tercih etti. Gazprom kaynağı açıklamasında, “Spot piyasanın kendi kuralları var. Temel prensipleri değiştirmeden bizim de bu piyasada yer almamız gerekiyor. Burada uzun vadeli anlaşmalar, al ya da öde şartı ve petrol fiyatlarına bağlı fiyatlandırma sisteminin ana unsurları kalmalı.” değerlendirmesinde bulundu. Doğalgaz uzmanı Mihail Korçemkin’e göre ise eski petrole bağlı fiyatlandırma sistemi ile Gazprom’un Avrupa’ya daha fazla doğalgaz satması mümkün değil. Fiyatlandırmada petrol bağlantısının kesilmesi ek kâr elde etmenin tek yolu. Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko da Gazprom’un uzun vadeli anlaşma şartlarından vazgeçmeden piyasa şartlarına göre yenilikçi formüllerin geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Şmatko, “Gazprom yenilikçi bir şirket. Daha fazla yenilikçi olması gerekiyor. Değişen piyasa şartlarına adapte olabilmesi gerekiyor. Ancak hiçbir şekilde uzun vadeli anlaşma konusunun bozulmaması gerekiyor.” hatırlatmasında bulundu.

25.02.2010