Kültür-Sanat

Kırım’ın ilim yuvasına Türk mimarların eli değdi

TÜRK İşbirliği ve Kalkınma İdaresi (TİKA) Başkanlığı, Kırım’da 1500 yılında inşa edilen ve Kırım Hanı I. Mengli Giray’ın inşaatında bizzat çalıştığı zincirli medrese, TİKA başkanlığınca restore edildi.

Kırım Hanlığının günümüze kadar gelen en önemli mimarî eserlerinden sayılan Zincirli Medrese ile Hacı Giray Han Türbesini, Kırım Tatar halkının kültür hayatına yeniden kazandırmayı ve gelecek kuşaklara aktarmayı hedefleyen TİKA Başkanlığı, 3 yıl önce restorasyon çalışması başlattı. Doğu Avrupa’nın en eski eğitim kurumları arasında yer alan, yılların getirdiği yıpranma ve bakımsızlık dolayısıyla kullanılamaz hale gelen 5 asırlık medrese, TİKA’nın Kültür Bakanlığı uzmanlarının gözetim ve denetiminde, Ukrayna Kültür Bakanlığı ve Bahçesaray Valiliği ile işbirliği içinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda onarıldı.

I. Mengli Giray Han’ın, inşaatında bizzat kum taşıyarak çalıştığı, ‘’ilmin önünde her kim olursa olsun eğilmek gerek’’ düşüncesiyle kapısına zincir astırdığı, böylece içeriye girenlerin zincire çarpmamak için eğilmek zorunda kaldığı medrese, orijinal özelliklerine sadık kalınarak Kırım’ın kültür hayatına yeniden kazandırıldı. Asırlar boyunca Arap filolojisi, mantık, felsefe, hitabet, hukuk, matematik, astronomi dersleri verilen medrese ile ilme duyduğu saygıyla bütün Müslüman coğrafyasında ün salan Hacı Giray Han’ın Türbesinin restorasyonu, hem Bahçesaray’ın turizm potansiyelinin gelişmesine hem de tarihî mirasın canlandırılmasına büyük katkı sağladı. Medrese, Kırım’daki Türk varlıklarının sergileneceği müze olarak hizmet verecek.

ZİNCİRLİ MEDRESE

KIRIM Tatar halkının kültür hayatında önemli bir yeri olan Zincirli Medrese ve Hacı Giray Han Türbesi, Bahçesaray Salacık’taki Kırım Tatarlarının önemli mimarî eserlerinden biri olma özelliğini taşıyor. Avrupa Ortaçağ taassubu içinde iken ‘’ilim-irfan öğrenilsin’’ diye inşa edilen medrese, Sovyet iktidarının Kırım’a yerleşmesine kadar faaliyetini sürdürdü. Kırım Hanlığı’nın kültür hayatında ve bilginlerin yetişmesinde önemli bir rolü olan medrese, 1917 yılındaki Bolşevik İhtilâli’nden sonra tıp okulu oldu. 1939’da çıkarılan bir kararla Mengli Giray Han’dan sonra gelen hanlar ve İsmail Bey Gaspıralı döneminde medreseye ek olarak inşa edilen binalar akıl hastanesi yapıldı, Medrese’ye ait olan binalar ise depo olarak kullanıldı. 1995’te medresenin gözetimi Kırım Tatarlarına geri verildi. Zincirli Medrese eğitim işlevinin yanı sıra günümüzde Kırım Tatarlarının Kırım’da var olma mücadelesinin simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

24.09.2009

“Sinemamızın Bilge Adamı” unutulmuyor

EDEBİYAT Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği (ESKADER), kısa bir süre önce kaybettiğimiz Türk sinemasının usta yönetmeni, yapımcı ve senarist Yücel Çakmaklı için bir anma töreni düzenliyor.

Millî Sinema’nın kurucusu, yerli san'at düşüncesinin öncüsü ve uygulayıcısı Yücel Çakmaklı için geniş katılımlı bir toplantı hazırlanıyor. ESKADER’in düzenlediği program, 26 Eylül Cumartesi günü saat 15.00’te Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde gerçekleşecek. Çakmaklı’nın sinema dünyasının dile getirileceği toplantıda başta ailesi olmak üzere yakın dostları, sinema dünyasının tanınmış isimleri, yönetmenler, oyuncular, senaristler ve yazarlar ile kültür san'at çevresinden kişiler hazır bulunacak. Toplantının başında Çakmaklı’nın çektiği filmlerden kısa gösterimler sunulacak. Toplantıdan sonra ise Yücel Çakmaklı’nın yönettiği filmlerin afişlerinden oluşan bir sergi gezilecek. 23 Ağustos 2009 tarihinde vefat eden Yücel Çakmaklı’nın çektiği 50 civarındaki film ve diziler arasında Denizin Kanı, Küçük Ağa, Kuruluş, Bir Adam Yaratmak, 4. Murad, Hacı Ârif Bey ve Aliş’le Zeynep de bulunuyor. Y

24.09.2009

Turistler, Kapadokya’nın değerini biliyor

TÜRKİYE'NİN önemli turizm merkezlerinden Kapadokya’nın yer altı şehirlerine turistlerin ilgisi giderek artıyor.

Bölgedeki en çok ziyaret edilen Kaymaklı ve Derinkuyu yer altı şehirlerini son 14 yılda çoğunluğu yabancı olmak üzere toplam 6 milyon 236 bin 315 turist ziyaret etti. Nevşehir’in merkeze bağlı Kaymaklı beldesindeki Kaymaklı yer altı şehri ile Derinkuyu ilçesindeki Derinkuyu yer altı şehri, Kapadokya’da yerli ve yabancı turistler tarafından en çok ziyaret edilen tarihî mekânlar arasında yer aldı. Zamanın gizli barınma ve ibadet mekânları olarak kullanılan Kapadokya’daki yer altı şehirlerinden, her yıl ziyaretçi akınına uğrayan Kaymaklı ve Derinkuyu yeraltı şehirlerini 1995-2008 yılları arasında 3 milyon 751 bin 576’sı yabancı, 2 milyon 484 bin 739’u yerli olmak üzere toplam 6 milyon 236 bin 315 turist ziyaret etti. Aynı yıllar arasında sadece Kaymaklı yer altı şehrini 2 milyon 531 bin 385’i yabancı, 926 bin 743’i yerli olmak üzere toplam 3 milyon 458 bin 128 turist, sadece Derinkuyu yer altı şehrini ise 1 milyon 220 bin 191’i yabancı, 1 milyon 557 bin 996’u yerli olmak üzere toplam 2 milyon 778 bin 187 turist ziyaret etti. Kaymaklı ve Derinkuyu yer altı şehirlerinin yanı sıra bölgede Özkonak yeraltı şehri, Mazı köy yeraltı şehri, Özlüce köy yeraltı şehri, Tatlarin yeraltı şehri ve Acıgöl yeraltı şehri olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, turizme açık tutulan 5 yer altı şehri daha bulunuyor.

24.09.2009