|
Değerli okuyucularımız bu haftaki yazımızda bu zamana kadar çok az kişi tarafından bilinen bir konuyu sizlere açıklayacağız.
Bu konu ise, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı sosyal güvenlik reform yasası kapsamındaki analık parası yardımlarından 4/b sigortalısı olan şirket ortaklarının yararlanamayacaklarıdır.
Şöyle ki; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 15'inci maddesinde analık hali; “4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşinin gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük halleri analık hali kabul edilir” şeklinde yapılmıştır.
Kanun metnindeki hükümlerden anlaşılacağı üzere, 5510 sayılı kanun kapsamındaki analık sigortası yardımlarından; 4/a (eski SSK sigortalıları) kapsamındaki ve 4/b kapsamındaki (eski Bağ-kur sigortalıları) kadın sigortalılar ile erkek olan 4/a ve 4/b sigortalılarının, 5510 sayılı kanun kapsamında sigortalı olmayan eşlerinin doğum yapması halinde erkek sigortalılar yararlanabileceklerdir. Ayrıca, analık sigortası yardımlarından; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşinin analığı halinde de, erkek sigortalıya analık sigortası yardımlarından yararlanılması imkânı getirilmiştir.
Analık sigortasından; sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması dolayısıyla sigortalı erkeğe, 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılardan; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden “emzirme ödeneği” verilmektedir. Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması dolayısıyla sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için, 5510 sayılı kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olanlar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması gerekmektedir. 5510 sayılı Kanunun 4/b kapsamında olan sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması dolayısıyla sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için ise, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olmasının yanında, bir de Sosyal Güvenlik Kurumu’na her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan 9'uncu maddeye göre sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üç yüz gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya karısı analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkek, doğum tarihinden önceki on beş ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırılmaktadır.
5510 sayılı kanunun 16'ncı maddesinde emzirme ödeneğinden yararlanabilecekler sayılırken; “Analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, bu kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılardan; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine… emzirme ödeneği verilir” hükümleri bulunmaktadır.
Kanun metnindeki bu hükümlerden anlaşılacağı üzere özetle, 5510 sayılı kanun kapsamında kısa vadeli sigorta kolları kapsamındaki analık sigortasından verilen emzirme ödeneğinden yararlanılabilmesi için, 4/b kapsamında olmak yeterli olup, bunlardan şirket ortakları istisna tutulmamıştır. Yani, 5510 sayılı kanunla birlikte Bağ-Kur’lulara da (4/b sigortalılarına) getirilen emzirme ödeneğinden, 4/b kapsamındaki şirket ortakları da gerekli şartları taşımaları kaydıyla yararlanabileceklerdir.
5510 sayılı kanun kapsamında kısa vadeli sigorta kollarından olan analık sigortasından emzirme ödeneğinin verilmesinin yanın da, analık sigortasından ayrıca 5510 sayılı kanun kapsamında sigortalı olan kişiye ya da kendi çalışmalarından dolayı aylık alan kişiye, analık haline bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince günlük “geçici iş göremezlik ödeneği (analık parası)” verilmektedir.
Analık sigortası kapsamında geçici iş göremezlik ödeneğinden (analık parası) 4/b kapsamındaki şirket ortaklarının yararlanamayacaklarına ilişkin hükümler, 5510 sayılı kanunun 18'inci maddesinde ele alınmıştır.
5510 sayılı kanunun 18 inci maddesi hükümlerine göre, 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olanlar yani, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları ile diğer şirket ve donatma iştiraklerinin bütün ortakları analık parasını (geçici iş göremezlik ödeneğini) alamayacaklardır. Analık parasını alacak nitelikte olan üstte saydığımız 4/b kapsamındaki kadın sigortalılara, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik hâlinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için, sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması hâlinde, sigortalının bu sürede çalışmamış olması şartı ile sigortalının isteği ve hekim raporu ile doğum öncesinde kullanılmayan sürenin beş haftaya, çoğul gebelik hâlinde yedi haftaya kadar olan kısmından doğum sonrasına ilâve edilen her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilmekte ve bunun için yatarak tedavi şartı aranılmamaktadır.
NOT: Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı konuları ile sosyal güvenlik reform yasası konusunda bilmek istediklerinizi ve sorularınızı e-posta ve faks numaralarımıza yazın cevaplayalım. E-posta: [email protected]
Faks: 0(212) 515 67 62
| 
