Ekonomi

Doğal gaz zammına büyük tepki

Makina Mühendisleri Odası (MMO), doğal gazda uygulanan otomatik zam uygulaması ile yaşanan fiyat artışının bu yıl yüzde 29.3’e, son dört yılda ise yüzde 123.5’e ulaştığına dikkat çekti.

MMO Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, Yüksek Planlama Kurulu’nun 1 Temmuz’dan itibaren otomatik zam uygulamasına geçmesi ile doğal gazda aylık, elektrikte ise üç aylık dönemlerle zam yaptırımı getirdiğini hatırlattı. Aylık otomatik zamlarının, doğal gazın kullanımını dezavantajlı hale getireceğine işaret eden Koramaz, otomatik zamların sanayi ve konutlardaki doğal gaz kullanımında sorunlar yaşanmasına sebep olacağını ifade etti. Doğal gaz fiyatlarının 1 Ağustos’tan itibaren konutlarda ve sanayide yüzde 19.15 arttırıldığına dikkat çeken Koramaz, son dört yıllık bütün enerji kullanım alanlarındaki fiyat artışlarının ise olağanüstü düzeylere ulaştığını belirtti.

ENERJİ GİRDİLERİ ÇOK YÜKSELDİ

Koramaz, enerji girdilerine göre zamların söz konusu dönemde konut elektriğinde yüzde 45.44, otogazda yüzde 68.42, 12 kg Tüpte yüzde 100, doğal gazda yüzde 123.59, Türkiye Kömür İşletmeleri’nin ürettiği kömürde yüzde 48.67–71.98, kurşunsuz benzinde yüzde 56.52, motorin 50’de yüzde 81.18, 6 nolu fuel oilde yüzde 177.19 oranında gerçekleştiğini bildirdi. Koramaz, Ocak 2005–Ağustos 2008 döneminde, konut ve işyeri tüketicilerine uygulanmak üzere BOTAŞ’ın dağıtım şirketlerine uyguladığı fiyatların üstüne birde gaz dağıtım şirketlerinin uyguladığı 5.5 cente kadar varan “Birim Hizmet ve Amortisman Bedelleri” eklendiğinde, Ankara, İstanbul, İzmit gibi şehirlerde satış fiyatının metreküpünün 0.830 YTL’yi aştığını ifade etti. Koramaz, böylece son 7 aydaki fiyat artışı yüzde 29.38’e, son 4 yıldaki fiyat artışı ise yüzde 123.59’a ulaştığını vurguladı.

SERAMİK SEKTÖRÜ BÜYÜK DARBE ALDI

Türkiye Seramik Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, seramik sektörünün doğal gaza yapılan yüzde 18,7 zam ile birlikte önemli bir darbe aldığını kaydetti. Okyay, yaptığı yazılı açıklamada, doğal gaza yılbaşından bu yana yapılan toplam zam oranının yüzde 35’e ulaştığını kaydetti. Türk seramik sektörünün doğrudan istihdam ve sektöre hizmet veren yan sektörler ile birlikte sağladığı toplam istihdamın 220 bin kişiden fazla olduğuna işaret eden Okyay, tamamına yakını yerli girdilerle üretilen ürünlerin ihracatta Türkiye’ye yüzde 84 oranında net katkı sağladığını vurguladı. Seramik sektöründe maliyet kalemleri arasında en yüksek payı enerji bedelinin oluşturduğuna dikkati çeken Okyay, zam öncesinde maliyetlerin yüzde 30’unu doğal gaz ve yüzde 22’sini motorin giderleri olmak üzere toplam yüzde 52’sini enerjinin oluşturduğunu, yeni zam ile birlikte toplam enerjinin payının yüzde 58’e çıktığını belirtti.

ZAMMA DÂVÂ

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Ali Çetin, doğal gaza yapılan zammın ‘’haksız’’, ‘’keyfi’’ ve ‘’fahiş’’ olduğunu iddia ederek, bunu yargıya taşıyacaklarını bildirdi. Çetin, doğal gazda en son yapılan fiyat ayarlamasıyla ilgili Ankara’da Yüksel Caddesinde bir açıklama yaptı. AKP hükümetinin Nisan ayında niyet mektubu ile IMF’ye enerji planını sunduğunu ve onay aldığını, bu planda elektriğe ve doğal gaza yılda 3 kez otomatik zam yapılacağının taahhüt edildiğini anlatan Çetin, ‘’Yani yapılan zammın asıl gerekçesi artan maliyetler değil, IMF’ye kendi halkını soymak için hükümetin verdiği taahhüttür’’ dedi. “Dolar kuru düşerken, işçilik maliyetleri artmazken, doğal gaz alış fiyatları artmazken, doğal gaz fiyatı niye artar biri bunun hesabını vermelidir” diyen Çetin, TÜDEF olarak söz konusu ‘’haksız, keyfi, fahiş’’ zammı yargıya taşıyacaklarını bildirdi.

EK TEDBİRLER GÜNDEMDE

Petrol fiyatlarındaki artışların belli bir süre sonra doğal gaz fiyatlarına yansıması ve maliyet baskısı sonucu doğal gaz fiyatlarına yapılan zamlar, ek tedbirleri de beraberinde getirdi. Fiyat artışlarından olumsuz etkilenen sanayici ve tüketici boyutunu dikkate alan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, fiyat artışlarına dönük ek tedbirleri gündeme getirdi. Buna göre, kış aylarından önce doğal gaz ithalatını serbest bırakılması üzerinde duruluyor. BOTAŞ dışındaki tedarikçilerin de piyasaya girmesinin fiyatları düşüreceği belirtilirken, doğal gaz ithalatının kademeli olarak serbest bırakılması planlanıyor. Bu doğrultuda da ithalatın serbestleşmesi için kanun değişikliği üzerinde çalışılıyor.

/ Ankara / iSTANBUL

03.08.2008

Elektrik zammı kesinleşti

DOĞALGAZA gelen zam elektrikte yeni artışı tetikledi. Elektriğe, ekimde yüzde 10-15 zam şimdiden kesinleşti.

Elektrik ve doğalgazda otomatik zam uygulaması, can yakmaya başladı. 1 Temmuz’da elektriğe yapılan yüzde 21 zammın şokunu atlatamayan tüketici, doğalgaz fiyatlarında dünden geçerli olmak üzere uygulamaya giren yüzde 17’lik artışla sarsıldı. Doğalgaza gelen yaz zammı, elektrikte yeni bir artışı tetikledi. Elektriğe, ekim ayında yüzde 10-15 aralığında zam şimdiden kesinleşti. 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere doğalgaza yapılan şok zam, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, BOTAŞ ve Hazine Müsteşarlığı arasında yoğun mesaiye sebep oldu. Hazine Müsteşarlığı, BOTAŞ’a gönderdiği yazıda, Yüksek Planlama Kurulu’nun (YPK) elektrik ve doğalgazda ‘otomatik fiyat’ artışını öngören kararına dikkat çekerek, doğalgazda yapılması gereken zammın her ayın sonunda hesaplanarak bildirilmesini istedi. Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Genel Başkanı Önder Karaduman, Türkiye’nin elektriğinin yüzde 50’sini doğalgazdan ürettiğine işaret ederek, “Doğalgaza gelen bu zam, elektrik fiyatlarında yüzde 15-20 aralığında bir artışı gündeme getirir” dedi. Önder Karaduman, Türkiye’nin elektrikte arz güvenliği konusunun ‘yakıcı’ bir hal aldığına da işaret etti.

03.08.2008

İran, bizden çimento ithal edecek

İRAN'ın, Türkiye’den çimento ithal edeceği bildirildi. İran, çimento ihtiyacını karşılamak için ilk etapta Türkiye’den 50 bin ton çimento ithal edecek.

İlk parti çimentonun 15 gün içinde alınması planlanırken, yerli özel şirketler uygun fiyat teklif etmeleri halinde çimento ithal edebilecek. İran’ın her ton çimento için Türkiye’ye en az 130 dolar ödeyeceği belirtildi. İç piyasada çimentonun tonu 80 ila 100 dolar arasında değişiyor. Hükümet belli oranda çimentoyu sübvanse ediyor.

/ Tahran

03.08.2008

Esnaf ve sanatkâra “sıfır” faizle 25 bin YTL kredi

SANAYİ ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, Bakanlık olarak ilk kez KOSGEB aracılığıyla imalatçı esnaf ve sanatkara, “sıfır” faizli ve 18 ay vadeli 25 bin YTL’ye kadar kredi kullandırılacağını açıkladı.

Esnaf ve sanatkâra sağlanacak kredi hacminin toplamı 125 milyon YTL’ye ulaşacak. Çağlayan’ın açıkladığı “Esnaf ve Sanatkâr Kredisi Destek Programı”na göre; sıfır faizli kredi kullanmak isteyen imalatçı esnaf ve sanatkârlar, 20 Ağustos Çarşamba gününden itibaren Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank, Türkiye İş Bankası, Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası, Akbank ve Türk Ekonomi Bankası olmak üzere 5 özel ve 3 kamu bankasına başvurabilecek. Başvurular doğrudan bankalara yapılacak, KOSGEB; yapılan başvuruları imalatçı kriterlerine göre değerlendirecek. Teminat sorunu yaşayabilecek olan imalatçı esnaf ve sanatkâr, Kredi Garanti Fonu’na başvurabilecek.

YÜZDE 25’İ GÜNEYDOĞU VE DOĞU’YA

Sıfır faizli destek kapsamında 125 milyon YTL’lik kaynağın, yüzde 25’i Güneydoğu ve Doğu Anadolu, yüzde 25’i diğer kalkınmada öncelikli yörelerde ve yüzde 50’si de normal ve gelişmiş yörelerdeki imalatçı esnaf ve sanatkâra kullandırılacak. Beş bine yakın imalatçı esnaf ve sanatkârın yararlandırılması planlanan programda, esnaf ve sanatkâr kadın girişimcilere pozitif ayrımcılık yapılarak işletme başına 30 bin YTL’ye kadar kredi kullandırılacak. Bakan Çağlayan, ilk kez, bakanlık olarak “Esnaf ve Sanatkâr Destek, Değişim ve Dönüşüm Stratejisi Eylem Planı” hazırladıklarını ve bunu yakında açıklayacaklarını bildirdi.

125 MİLYON YTL KAYNAK AKTARILACAK

Çağlayan’ın verdiği bilgiye göre sıfır faizli kredi, ilk 6 ayı ödemesiz, 3 ayda bir ödemeli ve 18 ay vadeyle verilecek. Kredi faiz desteğiyle, esnaf ve sanatkâra toplam 125 milyon YTL kaynak kullandırılacak. Esnaf ve Sanatkâr Kredisi Destek Programı’ndan, esnaf ve sanatkâr odalarına kayıtlı, kapasite raporuna sahip olan imalatçı esnaf ve sanatkâr, KOSGEB Veri Tabanına kaydolarak yararlanabilecek.

Yeni Asya / İstanbul

03.08.2008

KEY’de itirazın tesbiti kolay

SOSYAL Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürü İbrahim Ulaş, Konut Edindirme Yardımı (KEY) ile ilgili itirazlar halinde bunların tesbitinin çok kolay olduğunu belirterek, ‘’Bir hak kaybı söz konusu değildir’’ dedi.

Ulaş, KEY hesaplarının hak sahiplerine ödenmesi konusu gündeme geldiğinde devredilen SSK’ya ait KEY bildirimleri ve tahsis edilen tutarlara ilişkin veri girişlerinin yoğun bir çalışmayla tamamlanarak, tasfiye halindeki Emlak Bankası’na bildirildiğini söyledi. Ulaş, daha sonra diğer kurumlardan gelen verilerle listelerin tamamlanarak Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’na intikal ettirildiğini ve listelerin aynı zamanda Resmî Gazete’de yayınlandığını anlattı. Listelere yönelik 3 aylık itiraz süresi bulunduğunu belirten Ulaş, SGK il müdürlüklerinde itirazların değerlendirildiğini ve gerekli işlemlerin yapıldığını kaydetti. Ulaş, kurum olarak, gelen itirazları kayıtlarla karşılaştırdıklarını ve hak sahibi olduğu tesbit edilen ya da durumunda bir farklılık belirlenenlerle ilgili gerekli işlemleri yaptıklarını belirtti.

/ Ankara

03.08.2008

İstanbul bölgesel finans merkezi olacak

İSTANBUL dünyanın en büyük 5 finans merkezinden biri olmayı hedefliyor.

İstanbul’un finans merkezi olma tartışmaları gündemde ağırlığını korurken, finans merkezi olması durumunda İstanbul, 30 yıl içinde Londra, New York, Şangay ve Tokyo’ya rakip olması bekleniyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin ‘’İstanbul: Uluslararası Finans Merkezi’’ raporuna göre, dünyanın önde gelen finans merkezleri arasında Londra, New York, Şangay ve Tokyo bulunu-yor. Finans merkezi olma yolunda ilerleyen şehirler arasında da İstanbul, Dubai, Moskova ve Varşova yer alıyor. Mevcut kaynakları ve ölçeği ile Moskova, İstanbul’un finans merkezi olma yolundaki en önemli rakibi. Finans merkezi olma yolunda Türkiye’nin rakip ülkeler karşısında coğrafî, konum, bölgesel güç, hızlı büyüme oranı, finansal hizmet kalitesi, makro ekonomik ortam, siyasî kararlılık gibi önemli kozları bulunuyor. İstanbul, ‘’nitelikli iş gücü’’, ‘’gelir oluşturma potansiyeli’’, ‘’sosyal hayat’’ ve ‘’iş yapma maliyeti’’ açısından rakiplerine oranlara avantajlı bir konumda. İstanbul’un finans merkezi olması durumunda, 2025 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya (GSYH) yıllık 20 milyar dolar katkı ile 150 bin kişilik ek istihdam sağlanacak. İmaj, hukukî ortam, malî ortam, düzenleyici çevre, alt yapı ve iş ortamı gibi konuların geliştirilmesi gereken yönler arasında bulunan İstanbul’un, en büyük dezavantajı ise ulaşım ve güvenlik.

KİME FAYDA SAĞLAYACAK?

İstanbul Finans Merkezinin, kuruluş çalışmaları, tasarım aşaması, hayata geçirilme aşaması ve faaliyet dönemi dikkate alındığında 18-21 ayda faaliyete geçmesi planlanıyor. İstanbul’un finans merkezi olması şu başlıklara fayda sağlayacak: Türkiye’nin AB üyeliği. Türk şirketleri (özellikle KOBİ’ler). Genç nüfus (istihdam oluşturulması sebebiyle). İstanbul metropolitan bölgesi. Türk finansal piyasalarda faaliyet gösteren şirketler. Merkez Bankası ve düzenleyici otoriteler. Yurt dışında yaşayan nitelikli iş gücü. Türk kültür ve san'at kurumları.

/ Ankara

03.08.2008

Karpuz üreticisini sezon sonu sevindirdi

ÖRTÜ altında yetiştirilen ve normal hasat zamanında 5 YKr’ye bile alıcı bulamayan karpuz, sezon sonunda kilosu 70-75 YKr’ye kadar yükselerek üreticisini sevindirdi.

Bu yıl yaklaşık 150 bin dönüm alanda karpuz ekimi yapılan Çukurova’da çoğu üreticinin “kabak aşılama” yöntemine başvurması nedeniyle ilk hasat dönemlerinde kilo fiyatının 5 YKr’ye kadar düşmesine neden oldu. Çoğu üretici bu yıl örtü altı ürünününde dönümüne yaklaşık 750 YTL masraf edip ürününü 50-100 YTL’ye dahi satamazken, çekirdekten ekim yapan çiftçiler ise sezon sonuna yaklaşırken, yüksek fiyatla alıcı buldu. Çekirdekten üretimin yoğun olarak yapıldığı Adana’nın Ceyhan ilçesi ile Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde, 10 kiloya ulaşan büyüklükleriyle dikkat çeken karpuzlar, pazarda kilosu 75 YKr’ye kadar yükseldi.

03.08.2008

Karadeniz mutfağı Nalia’da

İSTANBUL'da, Güneşli Radar’da hizmet veren Nalia Karadeniz Mutfağı’nda mıhlamadan Rize kavurmasına, hamsi çilihtasından turşu kavurmasına Karadeniz’in meşhur yemekleri katkısız malzemelerle hazırlanıyor ve müşterilere sunuluyor.

İsmini Karadeniz Bölgesi’nde hasat edilen mısırları korumak için evlerin yanına kurulan ahşap ambarlardan alan Nalia Karadeniz Mutfağı’nı Süleyman ve Erol Emirhan Tarakçı kardeşler işletiyor. İstanbul, Güneşli Radar’da 2006 yılında açılan Nalia Karadeniz Mutfağı, otoparkı, kablosuz internet bağlantısı, 220 kişilik yemek salonu, 60 kişilik toplatı salonu ve özel peyzaja sahip bahçesiyle müşterilerine hizmet veriyor. Süleyman Tarakçı, her kesime hitap ettiklerini ve fiyatlarının uygun olduğunu söyledi. Yemeklerinin bu kadar beğenilmesini de kullandıkları malzemelere ve ustalıklarına bağlayan Tarakçı, “Yemeklerimizde hiçbir şekilde endüstriyel margarin kullanmıyoruz. Nalia’da meralardan tabiî yöntemle elde edilen tereyağı, katkısız koleti peyniri ve Rize kavurması kullanılıyor” dedi. Gündüzleri genelde çevresindeki işyerleri çalışanları, akşamları ise daha çok aileleri ağırlayan restoranda kuru fasulye, mıhlama ve Karadeniz pidesi ilgi görüyor. Pide çeşitleri de bir hayli geniş. Kıymalı, pastırmalı, sucuklu, kavurmalı, kuşbaşılı, mantarlı, kaşarlı, Trabzon peynirli ve isteğe göre karışık pide çeşitleri farklı damaklara hitap ediyor. Kara lahana sarması, Rize kavurması, Hemşin mıhlama, Çayeli kuru fasulye, Trabzon yaprak döner, hamsili pilav, turşu kavurması, hamsi çilihtası ve kara lahana çorbası da Nalia’nın vazgeçilmezleri arasında yer alıyor.

Yeni Asya / İstanbul

03.08.2008