TÜRKİYE Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, Türkiye’de üretilen 40 milyon ton sebze ve meyvenin sadece 9 milyon tonunun hallere girdiğini ve kayıt altına alındığını belirterek, ‘’31 milyon ton sebze ve meyve illegal yollarla tüketicinin önüne geliyorsa pes... bu bir faciadır’’ dedi.
Yetkin, İçkale Oteli’nde düzenlediği basın toplantısında, TZD tarafından hazırlanan ‘’Sebze Meyve Raporu’’nu açıkladı. Türkiye’nin 2005 yılında 43 milyon ton olan sebze meyve üretiminin 2007 yılı itibariyle 40 milyon tona gerilediğini anlatan Yetkin, üretim azalırken ihracatın arttığını, bunun; yeni tesis edilen meyve bahçeleri dünya standartlarını yakalayıp üretimlerini dış piyasalara yönlendirirken, geleneksel meyve sebze üreticilerinin kuraklık, artan girdi fiyatları gibi rekabeti zorlaştıran şartlara ayak uyduramayarak üretimden ve piyasadan çekildikleri anlamına geldiğini söyledi. Yetkin, ‘’Yani sebze meyve üretiminde de bir tekelleşme olmuş, bir üst yapı oluşmuştur’’ dedi.
Sebze ve meyve üretiminde kimyasal ilaç ve gübre kalıntısı sorununa da değinen Yetkin, domates, biber ve patlıcanın hasat sürelerinin çok kısa olduğuna işaret etti ve bu ürünlere etkisi uzun süreli olan ilaçlar kullanılmaması gerektiğini belirtti. Türkiye’de birim alanda kullanılan ilâç oranının Yunanistan’ın 10’da biri kadar olduğunu vurgulayan Yetkin, asıl sorunun etki süresi kısa ve uzun ilâçların karıştırılarak kullanılması olduğunu kaydetti. Yetkin, sorunun çözümü için 2009 yılından itibaren tarım ilâçlarının reçeteyle verilmesine yönelik bir çalışma yapıldığını hatırlattı. Kuraklık ve yüksek maliyetin üretimde en önemli sorunlar olduğunu ifade eden Yetkin, ülkede son yıllarda artan kuraklığın yanı sıra girdi maliyetlerinde görülen ve genel enflasyonun 4-5 kat üstüne çıkan artışların bu sektörün güçlüklerini daha da arttırdığını ve üretim düzeyini aşağı çektiğini söyledi.
HAZİNENİN KAYBI 5 MİLYAR DOLAR
TOPTANCI hallerinin işlevlerini yerine getiremediğini, bu hallerin kuruluşunda yetki karmaşası yaşandığını belirten Yetkin, şunları kaydetti: ‘’Hallerin denetlenmesi konusunda da en büyük engellerden birisi yetki karmaşasıdır. Haller Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve belediyeler arasında bir yetki karmaşasının içine çekilmiş bulunmaktadır. Türkiye’de üretilen toplam 40 milyon ton sebze meyvenin yalnızca 9 milyon tonu hallere girmekte ve kayıt altına alınmaktadır. 31 milyon ton sebze ve meyve illegal yollarla tüketicinin önüne geliyorsa pes...bu bir faciadır.’’
Yetkin, sebze ve meyvenin genel ortalama satış fiyatı 1 YTL kabul edildiğinde, kayıt dışı işlem gören 31 milyon ton sebze meyvenin satış değerinin 31 milyar YTL ettiğini ve bu rakamın 25 milyar dolara denk geldiğini söyledi. Yetkin, bu rakam üzerinden tahsil edilemeyen KDV, stopaj, gelir ve kurumlar vergisi hesaplandığında Hazinenin yıllık kaybının 5 milyar dolar civarında olduğuna dikkat çekti.
TARLADAN PAZARA FİYAT 4 KAT ARTIYOR
ÜRÜN fiyatının tarladan pazara gelinceye kadar yaklaşık 4 kat arttığına işaret eden Yetkin, ‘’Türkiye’de haksız bir düzen var. Ülkede üreten insan hep zarar eder, tüketen insan ise hep kazıklanır, pahalıya yer’’ dedi. Bu ayın ilk haftasında Antalya halinde bir gözlem yaptıklarını belirten Yetkin, ürününü 25 YKr’den satan bir üreticinin aynı ürünü yine Antalya’daki bir süpermarketten ancak 100 YKr’ye alabildiğini söyledi.
|