Sultan II. Bayezid tarafından İstanbul’daki külliyesine gelir temin etmek amacıyla 1491 yılında yaptırılan ve tarihî “İpek Yolu’nun son durağı olarak bilinen “Koza Han”’ın yıldızı, İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth ve eşi Edinburgh Dükü Prens Philip’in ziyaretinin ardından yeniden parladı.
Koza Han İpekçiler Derneği Başkanı Hasan Tunçman, tarihî Koza Han’ın 1491 yılında, Sultan II. Bayezid tarafından dönemin mimarlarından Abdül Ula bin Pulat Şah’a, İstanbul’daki eserlerine vakıf olması amacıyla inşa ettirildiğini söyledi.
Koza Han’ın, eskiden ipek böceği kozalarının satışının yapıldığı bir yer olduğunu belirten Tunçman, tarihî binanın Bursa’nın tekstil merkezi olmasında çok önemli bir rol oynadığını vurguladı.
”ODALAR MAĞAZA OLDU”
Dikdörtgen bir avlunun çevresinde iki katlı yaptırılan ve halen 95 dükkânı bünyesinde barındıran Koza Han’ın tam ortasında küçük bir mescit ve onun altında bir şadırvan bulunduğunu belirten Tunçman, şöyle konuştu:
“Handa eskiden oda olarak kullanılan birimler artık mağaza halini almıştır. Hanın doğusunda çok önceleri konaklamaya gelenlerin atlarını bağladıkları ahır ve depoların bulunduğu ‘Dış Koza Han’ denilen ikinci bir avlulu bölüm yer alıyor. Han, ‘Uzunçarşı’ya mavi çinilerle süslü bir ‘taç kapı’ ile açılıyor.”
Geçmişte “Cedid-i Evvel”, “Şimşek Hanı”, “Beylik Kervansarayı”, “Beylik Hanı” , ”Cedid-i Amire” ve “Yeni Kervansaray” olarak adlandırılan Koza Han’ın, 19 ve 20. yüzyıllarda bir dönem banka ve sigortacılık merkezi olarak kullanıldığını ifade eden Tunçman, halen Bursa ekonomisine ipekçilik alanında katkılarını sürdüren hanın üst katında ipekli ürünlerin satıldığı mağazalar ile alt katında kafeteryalar bulunduğunu bildirdi.
Tarihî binanın hem ziyaret hem ticaret hem de dinlenmek isteyenler için Bursa’nın vazgeçilmez mekâ nlarının başında geldiğine işaret eden Tunçman, Türk ve Bursa ipekçiliği için çok büyük öneme sahip olan Koza Han’ın, son olarak İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth ve eşi Edinburgh Dükü Prens Philip’i ağırladığını hatırlattı.
KRALİÇE 2. ELİZABETH’İN ZİYARETİ
Bursa ve Türkiye için çok önemli olan ziyaretin bizzat Kraliçe II. Elizabeth’in kendi isteğiyle gerçekleşmesinin mutluluklarını arttırdığını anlatan Tunçman, şöyle konuştu:
“Dünya için önemli bir yer olan Koza Han, bu ziyaretin ardından daha da büyük önem kazandı. Bursa Valiliği, Büyükşehir ve merkez ilçe belediyeleri, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası muhteşem bir organizasyona imza attı. Dünyanın ilk ticaret merkezi sayılan hanımızda Kraliçe’yi ağırlamanın gururunu yaşadık.
Ziyaretin ardından, hanımızla ilgili fotoğraf ve haberler, hem ulusal hem uluslararası basında geniş yer buldu. Böylece, Koza Han’ın tanıtımının çok önemli platformlarda yapılması sağlandı. Ziyaretin kısa süre önce yapılmasına rağmen, Koza Han’a gelen yerli ve yabancı ziyaretçi sayısında önemli artış kaydedildi.” Tunçman, yapıldığı tarihten itibaren zaman zaman doğal afetlerden etkilenen Koza Han’da, 1940 ve 1980’li yıllarda büyük çaplı tadilat yapıldığını kaydetti.
Tarihî kapalıçarşıda 1958 yılında çıkan ve büyük tahribata yol açan yangının, 1-2 dükkân dışında Koza Han’a fazla zarar vermediğini belirten Hasan Tunçman, hanın avlusunun o dönem yangınzedelerin toplanma yeri olarak kullanıldığını, gidebileceği iş yeri kalmayan esnafın her sabah hana geldiğini, borcu ve alacaklıların birbirlerini burada bularak, sorunlarına çözüm aradıklarını vurguladı.
| 
