|
Geçen hafta, Amerikan dış politikasını derinden sarsacak bir kitap yayımlandı. John J. Mearsheimer ve Stephen M. Walt’ın yazdığı kitap “The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy (İsrail Lobisi ve Amerikan Dış Politikası)” adını taşıyor. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile ilişkilerimiz, bu arada Ermeni yasa tasarısının İsrail lobisince neden desteklendiği, Irak savaşının neden başlatıldığı gibi konuları anlayabilmek için kitabın mutlaka okunması gerekiyor. Hatta, yeni Dışişleri Bakanımızın bu kitabı bir an önce edinip ilk iş olarak okuması lazım.
Bugünkü ve yarınki yazılarım bu kitapta açıklanan bilgilere dayanıyor. İsrail lobisini eleştirmek, ABD’de neredeyse tabu sayılıyor. Ancak, ABD dış politikasında son yıllarda yapılanların stratejik ve ahlaki bir açıklamasını yapmanın güçlüğü, lobi faaliyetlerinin gözden geçirilmesi ihtiyacını doğurdu. Kitaba göre, son hatalar, ABD’nin müttefikleriyle olan ilişkilerini bozduğu gibi, küresel terör tehdidini de artırdı.
Belgeleri de içeriyor
Bu konuda yazarın ilk eleştirisi olan “İsrail Lobisi” adlı makale, Mart 2006’da London Review of Books’ta yayımlandı. Aslında makale, Ocak 2005’ten itibaren hazırdı. Ama, makalenin yayımlanması çeşitli nedenler gösterilerek engellendi. Yayınından sonraki 2 ay içinde, internetten makalenin 275.000 kopyası indirilince, yazarlar bu kitabı hazırlamaya karar verdiler. Zaten, belgeleri de içeren bu denli geniş bir araştırmanın sadece makaleler seviyesinde sürdürülmesi de olanaksızdı.
Mart 2006’daki makalenin yayımlanmasıyla, Wall Street Journal, Washington Post gibi gazetelerde, makaleye saldırılarda bulunuldu. New York Times, Financial Times, National Interest, Nation, Economist, Chicago Tribune gibi yayın organları makaleye ve eleştirilere geniş yer verdiler.
Kitabın tümünün okunması lazım ama yazarların kitapta bahsettikleri konulardan bazı önemli bölümler şöyle aktarılabilir:
Hataların faturası kime çıkıyor?
Irak savaşı fiyasko oldu. Burada uygulanan ABD politikaları hem kendisine hem de başkalarına zarar verdi. İsrail-Filistin sorunu çözülemedi. Hamas ve El - Fetih (Fatah) Filistin’i ele geçirmeye çalışıyor. Lübnan’daki Hizbullah sorunu devam ediyor. İran’ın nükleer bomba yapma çalışmaları sürüyor. El-Kaide’nin faaliyetleri önlenemedi. Sanayileşmiş ülke ekonomileri hâlâ büyük ölçüde, Körfez’den çıkan petrole bağlı.
Gazeteci Michael Massing, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler dahil ABD Kongresinin yarısından fazlasının, İsrail lobisinin destekledikleri arasından seçilmiş olduğunu açıkladı.
ABD dış politikasını büyük ölçüde İsrail lobisi şekillendiriyor. Ama, yapılan hatalar İsrail’e de zarar veriyor.
Amerikalıların İsrail lobisi hakkında ileri geri konuşmaları zor. Ama, dünyayı yeniden şekillendirmeyi öneren Protokols of Elders of Zion’un (Sion Büyüklerinin Protokolleri) kabalist görüşlerinin ABD dış politikasını şekillendirdiği konuşuluyor. ABD’de, Musevilerin bankaları, medyayı ve diğer anahtar kurumları kontrol etmeleri sonucu, araştırmacı ilaç firmalarının, sendikaların, silah üreticilerinin lobi faaliyetleri tartışılabilirken, İsrail lobisi tartışılamıyor.
Diğer önemli bir konu Musevilerin savunduğu Çifte Sadakat (Dual Loyalty) fikri. Buna göre, Museviler hem yaşadıkları ülkenin hem de İsrail’in çıkarını savunuyorlar.
Ama, bu iki ülkenin çıkarları çelişirse, muhtemelen İsrail çıkarlarının savunulması baskın çıkıyor.
Milliyet, 3.9.2007
| 
