|
Literatürde “konumlandırma” kelimesi İngilizce olarak “positioning” şeklinde geçmektedir. Konumlandırma, bir ürüne veya hizmete karşı, insanların kafalarında intiba, imaj, statü gibi unsurları yerleştirmektir. Ancak “Zihinsel Konumlandırma” ifadesini kendim geliştirdim. Bu bağlamda zihinsel konumlandırmayı bir nev'î “imaj yönetimi” şeklinde düşünebiliriz. Zira zihinsel konumlandırma soyut bir kavramdır ve insanlarda oluşturulan imajı veya intibaı ifade etmektedir. Meselâ “Sony” marka bir ürünün logosuna “It is a Sony (O bir Sony’dir)” yazmaktadır. Bu ifade, ilk bakışta müphem ve ne demek istediği anlaşılmaz bir ifadeymiş gibi geliyor, ancak “Sony” marka bir ürünün insanlarda oluşturduğu imaja veya intibaa atıfta bulunularak “Sony genel kabul görmüş mükemmel bir markadır” demek isteniyor. Bunu kabul edersiniz veya etmezsiniz o başka. Ancak ürünü üretenlerin kendinden emin bir tavırla böyle demek istedikleri muhakkak.
Benzer bir şekilde, Porsche marka araba için “Dünyanın en iyi küçük spor arabası” denilmektedir. Bu ifadenin Porsche marka araba için denmesi inandırıcılık faktörünü güçlendiriyor. Zira bu marka dünya çapında böyle bir intibaı kazanmış durumdadır. Bu, ifade bir başka marka, bilhassa piyasada pek fazla tutmamış bir oto için dense, “acaba?” duygusu ağır basar ve inandırıcılık unsuru cılız kalır.
Benzer bir şekilde, insanların da kendilerini başkalarının nazarında olumlu veya olumsuz anlamda konum intiba oluşturdukları söylenebilir. İnsanın en önemli konumlandırması “güven” ve “dürüstlük” unsurlarıdır. İnsanların nazarında bu iki unsurdan mahrum iseniz, bunların dışında yaptığınız her şey silik kalabiliyor. Meselâ piyasaya oldukça fazla borç takmışsanız ve imkânınız olduğu halde ödemek istemiyorsanız, bu pozisyonunuz sizi “güvenilmez” faktörüyle konumlandıracak, bir daha kolay kolay size kimse güvenemeyecektir. Daha sonra güvenilir olmaya çalışsanız dahi, zihinlerdeki “acaba” ön yargısını silmeniz oldukça zor hale gelecektir. Bu bağlamda Robert Bosch (Bosch’un kurucusu), “İnsanların güvenini kaybetmektense, para kaybetmeyi tercih ederim” ifadesiyle güveni kaybetmenin ne kadar kötü bir şey olduğunu vurgulamıştır.
Geçenlerde bir gazetede şöyle bir haber okumuştum, “Çaldıklarını iade ediyor”. Bu adamın alnından öpmek lâzım. Zira pişmanlık o kusurun affına sebepdir. Üstelik vicdan azabıyla kıvranan bu insan, çaldıklarını geri vererek yanlışlarını telâfi etmeye çalışıyor. Bu kısmına kadar itiraz edecek bir durum yok. Ayrıca onun bu dürüstlüğe dönüşü ödüllendirilmiş ve bir işyeri işe almış. Bu da çok güzel ve onu işe alan işyeri sahibini de ayrıca tebrik etmek gerekir. Zira topluma bir insan kazandırma işlemine katkıda bulunmuştur. Ancak en iyisi bu gibi kötü alışkanlıklara hiç girişmemek gerekir. Zira hiç yazılmamış bem beyaz bir kâğıtla, yazıldıktan sonra iyice silinmiş ve göreceli olarak beyazlatılmış bir kâğıt aynı konumda olmamaktadır.
Bilhassa gençlerin bu zihinsel konumlandırmayı iyi tahlil etmeleri gerekir. Bizler ne yaptıksa yaptık, artık geri dönüş yok. Şimdiden sonra kendimizi düzeltmeye çalışıyoruz. Önceki yanlışlarımızdan pişmanlık duyuyoruz, ama onları keşke hiç yapmasaydık, diyoruz. Ancak gençlerin durumu bizimki gibi değil. Onların ellerinde altın fırsatlar bulunmaktadır. Gençliğin ellerinden çıkmasından önce kişisel gelişimlerinde, kariyer basamaklarında, sosyal ilişkilerinde kısacası hayatlarının bütün aşamalarında, başkalarının nazarında nadide bir zihinsel konumlandırma oluşturmaları için davranış biçimlerini, görgü kurallarını, toplumsal ilişkilerini düzenlemeleri gerekir.
Unutulmamalıdır ki, hayat sahneleri film şeridi gibi geri sarmıyor. Yaşadığımız her sahne ya lehimizde veya aleyhimizde birer şahit olarak geleceğimizi konumlandırıyor.
|
