Rus parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi’nin, Tataristan’ın özerklik haklarına sınırlama getirme yönünde karar alması, ülkede yeni tartışmalara yol açtı. Rusya’nın saygın ekonomi gazetelerinden Kommersant, birinci sayfadan verdiği haberde, Federasyon Konseyi’nin yaptığı oturumda Tataristan’ın özerkliğiyle ilgili Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından sunulan tasarıyı kabul etmeyerek, bir ilke imza attığını duyurdu.
Haberde, Putin tarafından 2 yıl önce sunulan ve Tataristan’a geniş özerklik kazandıracak tasarının reddedilmesinin, Çeçenistan dahil, Rusya’nın diğer bölgelerinin de özel statü alamayacağı anlamına geldiği ifade edildi. Rusya Devlet Başkanlığı Baş Hukuk Yönetimi, Dışişleri Bakanlığı, Federal Güvenlik Konseyi, Federal Koruma Servisi ve Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın kabul ettiği, Putin’in de onayladığı ve Federasyon Konseyi’ne sunduğu tasarının oylanması öncesinde konseyin 4 değişik komitesi aleyhte görüş bildirdi.
Kommersant, tasarının geri çevrilmesinin nedenleri olarak, şunları sıraladı:
“Uluslararası ve dış ekonomik ilişkiler kurulması serbestliği, Tataristan’ın kendisini demokratik hukuk devleti ilan etmesi, milli pasaport verilmesi, Tataristan Devlet Başkanının çok iyi Tatarca konuşması şartı getirilmesi gibi talepler Rus senatörlerin hoşuna gitmedi.” Gazete, Federasyon Konseyi Başkanı Sergey Mironov’un konuyla ilgili yaptığı açıklamada, anlaşmayı onaylayan Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın milletvekillerini ve Tataristan yönetimini bölücülükle suçladığını kaydetti. Haberde, “Federasyon Konseyi senatörleri bu anlaşmanın Rusya’nın toprak bütünlüğünü ve ülkenin yönetim sistemini bozduğunu belirttiler. Tatar senatörlerin tüm ikna çabalarına rağmen, 121 senatörden sadece 13’ü bu anlaşmanın kabul edilmesi lehinde oy kullandı” denildi. Tataristan’a geniş özerklik tanıyan tasarı, Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’ya geri gönderilecek ve burada yeniden oylamaya sunulacak. Duma’daki milletvekillerinin üçte ikisinin tasarı lehinde oy kullanması halinde Federasyon
Konseyi kararı veto edilerek, yasanın kabul edilmesi sağlanacak. Kommersant, Duma’daki milletvekillerinin Federasyon Konseyi kararını devre dışı bırakacak bir karar almayacağını belirterek, “En iyimser ihtimalle Tataristan ile tamamen yeni bir anlaşma imzalanacak” görüşüne yer verdi. Tataristan, 1993 yılında Moskova ile anlaşma imzalayarak, Rusya’nın diğer bölgelerine kıyasla daha imtiyazlı haklara sahip oldu.
Bu anlaşmaya göre, Tataristan’ın bütçe için vergi ödememe hakkı bulunuyordu. Ancak Putin’in iktidara gelmesinden sonra Tataristan’ın özel statüsü de değişti. Rusya Başsavcılığının baskısıyla önce Tataristan Anayasası değişti, ardından Moskova ile 1993 yılında imzalanan anlaşmada değişikliklikler yapıldı.
|