Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Öcal Oğuz, tabiat olaylarına ve bunların tekrarlarına dayalı tecrübelerle oluşan döngüsel tabloya halk takvimi denildiğini söyledi. 

 Halk takviminin, yazının bulunmasından sonra ortaya çıkan ve benimsenen bir olayı "sıfır" kabul eden çizgisel takvimden farklı olduğunu belirten Oğuz, "Halk takvimi, doğada gün, ay, mevsim ve yıl gibi tekrarlanan olaylara dayalı olabileceği gibi kıtlık, bolluk, sel, yangın, deprem, savaş, doğum ve ölüm gibi toplumu derinden etkileyen felaketler, sevinçler veya çiçek açma, yaprak dökme, ekin biçme, bağ bozma ve koç katma gibi tekrarlanan olaylar üzerine de oluşabilir" ifadesini kullandı.

Oğuz, cemrelerin, doğanın gözlenmesiyle ortaya çıkan halk takviminin bir ürünü olduğunu vurguladı.

Cemrenin anlamı

Arapça kökenli cemre kelimesinin, Türkçe karşılığının "ateş halinde", "yanmış halde" veya kısaca "kor" olduğunu anlatan Oğuz, şöyle konuştu:

"Ayrıca, hac sırasında Mina'da şeytan taşlamaya veya taşların oluşturduğu yığına da cemre denilmektedir. Cemrenin Altay Türklerinde görülen İmre adlı olağanüstü varlığın dönüşümüyle ortaya çıktığını savunanlar da vardır. Cemreyi Bulgar Türklerindeki Zemire veya Anadolu ağızlarındaki Zemheri ve Kumuk Türkçesindeki nem veya buhar anlamına gelen Zemre ile ilişkilendirenler de bulunmaktadır."

Cemrelerin düşüş tarihleri 

Oğuz, 20 Şubat'ta havaya düşecek ilk cemrenin, bütün kışı yere indireceğini dile getirdi. 

İkinci cemrenin 27 Şubat'ta suya düşeceğini ve suları ısıtıp buzları çözeceğini aktaran Oğuz, 6 Mart'ta düşecek üçüncü cemrenin de toprağı ısıtıp ilk kır çiçeklerinin çıkmasını sağlayacağını sözlerine ekledi.

AA