Birleşmiş Milletler Eğitim ve Araştırma Kurumu (UNITAR), Suriye 2011'den bu yana süren iç savaşta bölgenin asırlara dayanan medeniyetini simgeleyen 290 kültürel miras simgesinin zarar gördüğünü açıkladı. 

Uydu görüntülerine dayanan açıklamaya göre, Esed rejiminin saldırıları veya çatışmalar nedeniyle 24 kültürel miras alanı tamamen yıkıldı, 189'u ise ciddi veya orta biçimde zarar gördü. UNITAR'ın raporuna göre 77 kültürel miras ise kısmi biçimde zarar gördü.

UNITAR'ın raporunda, "Bu Suriye'nin büyük kültürel mirasına yapılan verilmeye devam edilen zararla ilgili bu korkutucu bir durum. Bu bölgelerin korunması ve diğer bölgelerin aynı zarara uğramaması için ulusal ve uluslararası çabalar artırılmalı " ifadeleri kullanıldı.

Rapora göre, zarar verilen bölgeler arasında UNESCO'nun dünya mirası listesinde yer alan kültürel miras bölgeleri de bulunuyor. Bu alanların çoğu çatışmaların halen devam ettiği Halep'te bulunuyor.

3 yıldan daha uzun bir süredir devam eden savaşta zarar gören yapıların en önemlilerinden biri de Halep'te bulunan tarihi Emevi Camii. 2013 yılının Nisan ayında rejime bağlı askerlerin saldırısı sonucu tarihi 8. yüzyıla dayanan camii kullanılamaz hale geldi, bazı bölümleri ise tamamen yıkıldı. Yıkılan kültürel miras alanları arasında çöl bölgesinde bulunan Tedmur'da (Palmira) yer alan mezarlar ve Roma tapınakları da bulunuyor.

Kaleler askeri üs oldu 

Suriye'deki savaşta rejim ve muhalifler genellikle şehirlerde yer alan tarihi kaleleri askeri üs olarak kullanıyorlar. Esed rejimine bağlı ordunun Halep'in merkezinde yer alan ve tarihi M.Ö 3000 yıllarına dayanan dünyanın en büyük kalelerinden biri olan Halep Kalesi'ne keskin nişancılar yerleştirmesi bunun bir örneği. 

Suriye'nin Humus şehrinde Lübnan sınırı yakınlarındaki Şövalyeler Kalesi de ülkedeki iç savaşa kurban giden kültürel miraslardan biri. Ortaçağ döneminden kalma kale uzun süre muhalifler tarafından kullanıldı. Mart ayında rejim güçleri aylar süren bombalamaların ardından kalenin kontrolünü ele geçirdi. Suriye'nin kuzeyinde Bizans döneminden kalma antik şehir Bosra da çatışmalar ve bombalamalar sonucu ciddi zarar gördü. 

UNITAR'ın raporuna göre ayrıca, başta Rakka olmak üzere IŞİD'in hâkim olduğu alanlarda da IŞİD'in 'sapkın' olarak nitelendirdiği birçok tarihi türbe ve mezarlar yıkıldı. 

Reuters'a konuşan Suriye eski yapıtlar ve müzeler Başkanı Memun Abdulkerim, geçtiğimiz sene on binlerce eserin zarar görmemeleri için depolara kaldırıldığını söyledi.

Suriye'de 2011 yılında başlayan ayaklanmalar ve devam eden iç savaşta şimdiye kadar 200 binden fazla insan öldü.

Kaynak: Al Jazeera ve Reuters