İslami mimarinin temel eserleri, genel olarak camiler, mezarlar, saraylar ve kalelerdi. Ayrıca hamamlar, çeşmeler ve diğer mimari seçeneklere ait örnekler de sıkça rastlanır. İslâm mimarlığının ilk eserleri ise camilerdi. Bugüne kadar ayakta duran en eski mimarlık eseri Kudüs’teki Kubbet-üs-Sahra. Çok zaman yanlış olarak Ömer Camisi diye anılan bu yapı kutsal emanetleri saklamaya yarayan bir türbe, ya da mescitti. 691’de V. Emevi halifesi Abdülmelik tarafından yaptırılan Kubbet-üs-Sahra bir kayanın üstüne kurulmuş. 

En güzel türbeler, camiler, kervansaraylar

Türkler’in İslâm mimarsindeki önemi oldukça büyük. İran’da, Hindistan’da, Mısır’da Müslüman mimarlığının güzel örnekleri imar edilmiş. İran da yapılan çok güzel camiler, türbeler, kervan sarayların en önemlileri Meşhet’teki İmam Rıza Türbesi, Gevher-Şad Camisi; Isfahanda Şah Abbas taralından yaptırılan Mescid-i Cuma ile Çiharbağ Camisi bilhassa çinileri ile tanınmıştı. Sayılan eserlerin birçoğu Türk mimarların elinden çıkmış. 

Taç Mahal’ı Türk mimarlar yaptı

İslami mimarî İslam’ın kuruluşundan bugüne kadar, İslâm kültürü içerisinde bina ve yapıların tasarım ve yapımlarını etkileyen yeni bir yelpazedeki hem seküler hem de dini yaklaşımları kapsayan bir ifade. Müslüman mimarlık sanatının en güzel eserlerini ise Türkler meydana getirmiş. Bugün bütün dünyanın eşsiz bir mimarlık eseri olarak kabul ettiği Taç-Mahal anıtı, Mimar Sinan‘ın öğrencisi olan İstanbullu Türk mimarlarına Hindistan’da Türk hükümdarı Şah-Cihan tarafından yaptırılmıştı.

Gevher-Şad Camisi çiçek motifleriyle göz dolduruyor

Bu ince işlemeli cami İran’da Timur dönemine ait sağlam kalabilmiş ender eserlerdendir. Bu camiyi Timur’un oğullarından Şahruh’un eşi Gevher Şad Hatun yaptırmıştır. 1405 - 1418 yılları arasında süren inşaatın sonunda dört eyvanlı, iki minareli bu yapı ortaya çıkmıştır. Binanın kubbesi mavi çinilerle ve çok güzel çiçek motifleriyle süslüdür. Caminin giriş kapısı altın işlemeleriyle mükemmeldir.

İstanbul- Yeni Asya