“SOSYAL KONUT PROJESİ” İÇİN İLK DEĞERLENDİRME: DAR GELİRLİLERE DEĞİL, MÜTEAHHİTLERE YARAR.
FATİH KARAGÖZ - ANKARA
20 yıl sürecek bir borç yükü
TOKİ projesiyle 2+1 konutlar şimdilik ayda 2280, 3+1 konutlar 3187 liradan başlayan taksitlerle 240 ayda satılacak. Balıkesir Milletvekili Akın: “Zaten kıt kanaat geçinmeye çalışan vatandaş 20 yıl süreyle borç yükü altına sokulacak.”
ÜÇ YIL SONRA YİNE AYNI PROJE
“Üç yıl önce Bakan Berat Albayrak da dar gelirlilere ve asgarî ücretlilere ‘konut müjdesi’ vermişti. 20 yıl vadeli düşük faizli kredi verilen bir finansman modeli ile iktidar vatandaşı ev sahibi değil, ama borç sahibi yaptı.”
***
Yine 'borç sahibi yapma' projesi
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı yeni sosyal konut projesini tenkit ederek, “Vatandaşı borçlandırmak üzerine kurulu bir sistemle vatandaşın hayalleri ile oynuyorlar” dedi.
Yaptığı açıklamada, vatandaşları 20 yıl gibi uzun bir süre borçlandırarak kıt kanaat geçinmeye maruz bırakan bir projeyi ‘yüzyılın projesi’ olarak ortaya koyabilecek tek iktidarın AKP iktidarı olduğunu söyleyen Akın, “Asgari ücret 5 bin 500 lira. Aylığının yarısı eder. Son zamlarla aylık elektrik ve doğal gaz faturası asgari bin 600 lira olan asgari ücretlinin, Türkiye ortalaması olan 3 bin 100 lira aylık kira ödediğini hesapladığınızda yaklaşık aylık gideri, bu üç kalem için 7 bin lira. Bu insanlarımız çoluk çocuklarıyla ne yiyecek? Nasıl işe gidecek? Nasıl çocuklarını okula gönderecek? ‘Yüzyılın konut projesi’ fakir fukara için değilse kimin içindir? Yine kime hizmet ediliyor? Kime rant sağlanıyor?” diye sordu.
VATANDAŞI BORÇLANDIRMAK ÜZERİNE KURULU BİR SİSTEM
3 yıl önce dönemin Maliye Bakanı Berat Albayrak ‘dar gelirlilere, asgari ücretlilere’ konut müjdesi verdiğini de hatırlatan Akın, “20 yıl vadeli düşük faizli kredi verilen bir finansman modeli ile vatandaşın ev sahibi yapılacağını vadeden iktidar, vatandaşı ev sahibi değil ama borç sahibi yaptı. Öncelikle düşük ve orta gelirli vatandaşlarımıza konut sağlaması gereken TOKİ, AKP döneminde, büyükşehirlerde lüks konutlar yapan, devletin kıymetli arazileri üzerinden rant yaratan ve bu rantı önceden belirlenmiş şirketlere aktaran bir kurum haline gelmiştir. TOKİ’yi bu ekseninden kayan bir kurum olmaktan çıkarıp, ranta hizmet eden değil vatandaşlarımıza hizmet eden bir kurum olarak yeniden yapılandıracağız” değerlendirmesinde bulundu.
“YÜZYILLIK” DEDİKLERİ BU PROJE DE DAR GELİRLİLERİMİZ İÇİN ADİL OLMAYACAK
TÜİK verilerine göre konut sahibi olan nüfusun oranın da 2019’da yüzde 59’ken 2021’de yüzde 57,5’e gerilediğine dikkat çeken Akın, “Ev sahibi olanlar yeni ev sahibi olabilirken hiç evi olmayan dar gelirliler bu iktidar döneminde yine ev sahibi olamıyor. Yani AKP iktidarı, dar gelirliyi ev sahibi yapmıyor. TOKİ, son 20 yılda 1 milyona yakın sosyal konut inşa ettiğini söylüyor. Ancak bu, konutların yoksul ya da dar gelirlilerin sahibi olduğunu göstermiyor. TOKİ’nin sosyal konut projeleri kent yoksullarına da seçenekler sunuyor ancak bu seçeneklerin yoksul vatandaşlarımız için hiç de adil değil. ‘Yüzyıllık’ dedikleri bu proje de dar gelirlilerimiz için adil olmayacak. Çünkü örnekleri ortada” dedi.
***
Gençler: Bizim için hayal
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi” olarak nitelediği ‘İlk evim’ projesinin detaylarını açıkladı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı proje kapsamında Toplu Konut İdaresi (TOKİ) 250 bin konutu yılbaşı itibarıyla inşa etmeye başlayacak. Proje kapsamında şehit yakını ve gaziler ile engelli vatandaşlara yüzde 5, emeklilere yüzde 20 kontenjan ayrılırken, projede ilk kez gençler için de özel kontenjan oluşturuldu. gazeteduvar’ın haberine göre, her geçen gün ‘genç işsizliği’nin arttığı, gelecek kaygısı ve iş güvencesizliğinin bu yaş grubu arasında giderek yaygınlaştığı Türkiye’de yeni sosyal konut projesi gençler için umut olabilir mi? Üniversiteden mezun olduktan sonra İstanbul’da bir otelde asgari ücretle işe başlayan 30 yaşındaki Büşra Y.’ye göre konut fiyatlarının giderek arttığı kentte sosyal konut projesi ile ev sahibi olma fikri ilk bakışta umut veriyor. Yaklaşık beş yıldır yaşadığı İstanbul’da iki ev arkadaşı ile birlikte 5 bin TL kira ödediklerini anlatan Büşra Y., “Bu durumda 2 bin 280 TL taksitle 20 yılda ev sahibi olmak tabii ki iyi, ancak ödeme planı hayati önem taşıyor” dedi.
HEM KİRA, HEM TAKSİT Mİ ÖDEYECEĞİZ?
Projeyle ilgili birçok kısmın karanlıkta kaldığına dikkat çeken Büşra Y., çekincelerini şöyle anlattı: “Ödemelerin sözleşme tarihinden itibaren yapılacağı ifade ediliyor. Öyle olacaksa biz hem kira ödeyip hem de ev taksidi mi ödeyeceğiz? TOKİ’nin sitesinden baktığımızda yüzde 10 peşinat istiyorlar. Bu 2+1 bir ev için 60 bin civarında oluyor. Bizler zor geçinen insanlar olarak o kadar peşinatı nasıl bulur da veririz? Ben 5 bin 500 TL asgari ücret alıyorum. Bu ücretin sadece 2 bini olduğu gibi kira ve aidata gidiyor. Elektrik, su, internet gibi masraflar hariç. Bir de 2+1 ev için 2 bin 280 liradan ev taksidine girdiğim düşünüldüğünde aylık bana kalan miktar ortalama 50 TL. Bizim için bir hayal olarak kalacak.”
TORPİL olur!
Grafik tasarım uzmanı olarak çalışan 27 yaşındaki Nihat Saraç ise konut fiyatlarının makul olduğunu ancak başvursa bile kendisine çıkacağına dair bir umudunun olmadığını söyledi. Türkiye’de devletle ilgili neredeyse her alanda ‘torpil’e şahit olduklarını belirten Saraç, “Başvuracağım ama bana sıra gelene kadar kimler kimler alır o konutları. Bu anlamda hiçbir güvenim yok. Aslında bu dağıtımın adil olacağına inanmıyorum. Eğer başvurum olumlu olursa sürpriz olur. Ama bana çıkacağına dair bir ümidim, güvenim yok açıkçası” şeklinde konuştu. Üniversiteden mezun olduktan sonra tatil bölgelerindeki otellerde ‘garson’ olarak çalıştığını ifade eden 28 yaşındaki İsmihan Akkanat’a göre bu tür büyük ve uzun süren taahhüt altına girmek için öncelikle sürekli bir iş sahibi olmak gerekiyor.
Haber Merkezi