Uzmanlar, Ramazan’ın ilk iki haftası için kısmi kapanma tedbirlerinin işe yaramayacağı, “tam kapanma” dışında seçenek kalmadığı görüşünde.
Günlük Covid-19 vak’a sayılarının 60 bini geçtiği Türkiye, Ramazan ayı ile birlikte kısmî kapanmaya geçiyor. Kısmî kapanmanın hangi tedbirleri içerdiğini, kabine toplantısı ardından konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan açıkladı. Peki genişletilen kısıtlamalar, vak’a sayılarının düşmesini sağlayacak mı? Alınan karar, uzmanların bugüne dek dile getirdiği ve hükümete çağrıda bulunduğu tedbir ihtiyacını karşılıyor mu? Halk sağlığı uzmanı Ahmet Soysal, DW Türkçe’nin sorusuna kesin bir şekilde “Tek kelimelik bir yanıtı var, o da ‘hayır’” diye cevap veriyor. Soysal, yeni tedbirlerin neden işe yaramayacağını ise şu sözlerle gerekçelendiriyor: “Çünkü Türkiye’nin geldiği noktada, bu krizin içinden çıkmak için iki haftalık değil, en az dört haftalık yani 28 günlük tam bir kapanmaya ihtiyaç var.”
AŞI ÇALIŞMALARI YETERSİZ
DW Türkçe’ye konuşan Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nden Prof. Dr. Sarp Üner’in kısmî kapanmaya ilişkin düşünceleri de Soysal ile benzerlik taşıyor.
Pozitif vak’a sayılarında Türkiye’nin dünya genelinde üst sıralarda olduğunu hatırlatan Üner de, en az dört haftalık kapanmaya işaret ediyor ve şöyle konuşuyor: “İnsanları, sağlıkları ile karınlarının doyması arasında bir tercih yapmaya zorlamamak gerekir. Herkese maddî anlamda destek verilmeli ve tam kapanmaya geçmeliyiz. Kapanmayla birlikte de yaygın bir aşılama kampanyası yürütmeliyiz.” Üner’e göre şu an için yürütülen aşı çalışmaları da yetersiz görünüyor. Şimdiye kadar yaklaşık 10 milyon yurttaşın aşılandığını söyleyen uzman, bu şekilde devam edilirse aşılamanın bir yıl süreceğini aktarıyor.
***
Tek başına yeterli olmaz
Gazi Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, söz konusu kısmî kısıtlama önlemlerini, “Alınan kararlar adı üstünde kısmî kısıtlama gibi kısmî etkili olur. Bu, ancak uzun bir baskılama sonrası açılmanın şekli olabilirdi, ancak kapanmanın şeklinin bu olmasının ağır seyre bir etkisi olmayacaktır” şeklinde değerlendirdi. Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala da, “Kısmî kapanmanın kısmî sonuçlara yol açacağı kanısındayım. Özellikle kapanma kararları içerisinde ulaşım sınırlamasının getirilmesi, sokağa çıkma yasağı süresinin uzatılması vb. Bunlar olumlu gelişmeler. Ancak sokağa çıkma yasağı süresinin uzatılması tek başına yeterli olmayacaktır” dedi.
***
Önceki dönemlere benzemiyor
Cumhuriyet’in haberine göre Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz ise, “Salgının bu dönemi önceki dönemlere hiç benzemiyor, çok daha sert ve hızlı yükselen dönemdeyiz. O yüzden de kısmî kısıtlamaların etkisinin kısmi olacağını düşünüyorum, 2 hafta içinde etkisini görürüz, bir miktar düşebilir ancak bu düşüş çok dramatik olmaz.” İfadelerini kullandı. Yavuz, “Salgının bu aşamasında alabileceğiniz, sosyal ve ekonomik yönden de toplumu destekleyerek alabileceğiniz en yüksek ve en geniş kısıtlamaları almanız gerekir. Başka türlü bu salgını kontrol etme şansınız yok” dedi.
‘Normalleşme’ ve kongrelerle bu hâle geldik
İstanbul ve Ankara Tabip Odası yöneticileri, hükümetin aldığı ‘kısmî kısıtlama’ kararlarını değerlendirdi. İstanbul Tabip Odası (İTO) Yönetim Kurulu üyesi Güray Kılıç, “Esas olan toplumsal hareketliliği kısıtlamak. Kalabalık ortamlardaki, AVM’ler, fabrikalar, organize sanayi bölgelerindeki kalabalıkları ortadan kaldırmak gerekiyor. Yoksa 10 kişilik aileyi eve kapatıp çalışan kişiyi dışarı göndermek çözüm değil” dedi. Yeni açıklanan tedbirleri değerlendiren ATO Genel Sekreteri Muharrem Baytemür, “Herşey normalleşmeden bir açılma yapıldı. Bunun yanında kongreler oldu. İnsanların kapalı ortamda bir araya gelişi engellenmedi ve bu noktaya geldik” ifadelerini kullandı.
***
Kapanmaya sıkı denetim
Türkiye İçişleri Bakanlığı, 81 il valiliğine gönderdiği genelge ile kısmî kapanma kararı kapsamında alınan koronavirüs ile mücadele tedbirlerine uyulması için “Yoğunlaştırılmış Dinamik Denetim” uygulanacağını bildirdi. Genelgede uygulamaya konulan yeni tedbirlere işaret edilerek, bu tedbirlere uyulması için kapsamlı denetimler yapılacağı kaydedildi. Buna göre en geniş ve “en üst seviyede personelin” katılımıyla gerçekleşecek denetimin ilk uygulamasının, 17 Nisan Cumartesi ile 18 Nisan Pazar günü yapılması öngörülüyor. Genelgeye göre sokağa çıkma ve şehirler arası seyahat kısıtlamaları ile konaklama tesislerine yönelik tedbirler ile işyerlerinin açılış-kapanış saatleri için belirlenen kısıtlamalara uyulmasını sağlamak, denetimlerin odak noktasını oluşturacak.