Türkiye’de ceza infaz sisteminde revizyon önerisinin yeniden gündeme gelmesiyle birlikte yaklaşık 100 bine yakın mahkûma tahliye yolu açılabileceği konuşulmaya başlandı.  Avukat Erdal Doğan, “Dünyadaki gelişmeler ve sosyal medyada gündem olması nedeniyle, hükümet ve MHP’nin rafında duran kısmî af ve şartlı tahliye paketini gündeme getirme olasılığı yüksek” diyor. Euronews Türkçe’ye konuşan Doğan, hapishanelerde çok sayıda hasta olduğunu, tedavisi aksayan veya hapishanelerde tedavisi mümkün olmayan mahpuslarla, yaşlı mahpuslar ve düzenli besin alma ihtiyacı olan çocuklu mahpus annelerin yüksek hayati risk altında olduğunu belirtiyor. Ayrıca Doğan, tahliyelerde suç vasfının kategorize edilmesinin düşünülmesi ya da suç isnatlarına göre bazı suçların ayrı tutulması, amaçlanan bu yaşamsal ve hukuki yarar ve zorunluluğu sağlayamacağını vurguluyor. Anayasa’daki eşitlik ilkesinin yaşam hakkı ve adil yargılamadaki karşılığı olan temel ilkenin ‘by-pass’ edilemeyeceğinin altını çizmekte.

Korunmaları çok zor

Avukat Doğan, “Cezaevlerinde açık görüşler şu anda yapılmıyor. Avukatlar da şu anda müvekkilleriyle kapalı görüş yapıyorlar. Dezenfekte tedbirleri alınmaya çalışılıyor, ama kapalı mekanlarda iç içe olan mahpusların ve cezaevi çalışanlarının korunması çok çok zor. Üstelik bazı koğuşlarda kapasitesinin üstünde mahpus tutuluyor. Yoğunluktan dolayı yerlerde yatanlar, hatta nöbetleşe yatanların olduğu bilgisi vardı yakın zamana kadar. Sağlıklı, besleyici yemek, sürekli su ile temizlik, diğer hijyen ihtiyaçları, hastaneye sevkler hem yetersiz hem de çok sorunlu. Onun için ilk etapta yargılaması süren tutuklu olanların adli kontrolle tahliyesi şart” diyor. Doğan, mahkum olanlar arasında belli süre infaz sürelerini geçirmiş olanların tahliye edilebileceği yönünde bir beklenti olduğunu da belirtiyor.

Terör suçu kavramı çok geniş yorumlanıyor

İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi başkanı Avukat Tuğçe Duygu Köksal, İnfaz yasası değişikliklerine ilişkin detaylar gündeme gelirken, asıl yapılması gereken değişikliğin, sadece “risk gruplarındaki” mahkûmların temel hak ve özgürlüklerinin korunması ve kamu sağlığı doğrultusundaki “meşrû” bir amaç taşıması, ayrıca bu hükümlerin “eşit” uygulanması gerektiğini belirtiyor. Köksal, bu düzenlemeyle şayet cezaevlerinin doluluk kapasitesine ilişkin genel bir amaç güdülüyorsa, bunun için tutuklamanın son çare olarak görülmesi ve bu doğrultuda bir zihniyet değişiminin uygulamaya yansımasını öneriyor. Köksal, infaz düzenlemesinin dezavantajlı gruplara yönelik olması gerektiğini, ancak basına yansıyan haberlerden terör suçları hariç genel nitelikte bir af gibi anlaşıldığını kaydediyor. “Terör suçu kavramı geniş bir kapsamda uygulandığından, bu tür bir düzenleme ifade ve basın özgürlüğü nedeniyle cezaevinde bulunan mahpuslar acısından sıkıntı doğuracaktır. Bununla birlikte kadına karşı şiddet, çocuk istismarı gibi vak’aların paket kapsamında yer alıp almadığı kamuoyuyla net bir şekilde paylaşılmalı” diye ekliyor Köksal.