EKONOMİK KRİZ PEK ÇOK ALANDA KENDİSİNİ GÖSTERİYOR. ŞİRKETLER KAPANIYOR, HALK BORÇLA VE YARDIMLA YAŞIYOR.
HALKIN YARISI BORÇLU YAŞIYOR
Türkİye’de borçlanma oranı yükselmeye devam ediyor. ING Türkiye'nin araştırmasına göre, vatandaşların yüzde 57’si borçlu. Kredi kartı kullanımı yüzde 43 ile en yaygın borçlanma aracı oldu. Kartlı harcamalar yüzde 66 artarak 1.6 trilyon TL’ye ulaştı.
ŞİRKETLER KEPENK KAPATIYOR
her ay binlerce şirket birer birer kepenk indiriyor. Özellikle KOBİ'ler, yüksek faiz ve artan borç yüküyle başa çıkmakta zorlanırken pek çok işletme de ekonomik kriz yüzünden faaliyetlerine son veriyor. Ocak ayında neredeyse 2 bin şirket, kepenk indirerek kapandı.

İŞSİZLİK ARTTI
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Türeli, gerçek işsiz sayısının 11,5 milyona ulaştığına işaret ederek, işsizlik dalgasının geldiği uyarısında bulundu. Türeli, “Umutsuzların ve ev gençlerinin sayısı artıyor. İşsizlikte artık sürdürülemez bir noktaya gelindi”dedi.
ASKIDA BUĞDAY ÇAĞRISI
MHP, Askıda 9 Gülek (32 kg) BuğdaY" kampanyasıyla ekonomik krizle boğuşan vatandaşlar için çiftçiden destek istedi. Tarımsal maliyetler altında ezilen çiftçilere, ‘dar ve sabit gelirli vatandaşlara katkı sağlama’ çağrısı yapan iktidar ortağı, sorumluluğu üreticiye yükledi.

***
Halkın yarısından fazlası ‘borçlu’
Türkiye’de borçlanma oranı yükselmeye devam ediyor. ING Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması’na göre halkın yarısından fazlası borçlu.
Türkiye’de ekonomik zorluklar ve düşen alım gücü, vatandaşların borçlanmasını artırmaya devam ediyor. ING Türkiye’nin Temmuz-Eylül 2024 dönemine ilişkin “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması” çarpıcı veriler ortaya koydu. Araştırmaya göre, Türkiye’de borcu olanların oranı yüzde 57’ye yükseldi. Tasarruf sahibi olanların yüzde 53’ü, tasarruf yapamayanların ise yüzde 62’si borçlu durumda.

Borçlanma araçları incelendiğinde, kredi kartları yüzde 43 ile ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 14 ile banka kredileri, yüzde 10 ile eş-dost borçları takip ediyor. Borç sahiplerinin yüzde 79’u, gelirinin yüzde 30’undan azını borç ödemeye ayırdığını belirtiyor. Türkiye’de her iki kişiden biri tasarruf yaptığını ifade ederken, tasarruf sahiplerinin yüzde 72’si düzenli birikim yaptığını belirtiyor. Ancak tasarruf edemeyenlerin yüzde 59’u gelir yetersizliği nedeniyle birikim yapamadığını söylüyor. En çok tercih edilen yatırım araçları altın, değerli taşlar ve metal hesapları oldu. Bankalararası Kart Merkezi’nin verilerine göre kartlı harcamalar yüzde 66 artarak 1.6 trilyon TL’ye ulaştı.
Haber Merkezi
***
İktidar ortağından ‘‘Askıda buğday’’ kampanyası: Ülkeyi el ele batırdılar
Gıda enflasyonunda OECD birincisi olan Türkiye’de iktidarın ve ekonomi politikalarının ortağı olan MHP, “Askıda buğday” programını açıklayarak çiftçiden buğday istedi. Tarımsal girdi maliyetlerinin altında ezilen ve yanlış tarım politikaları yüzünden üretimlerini bitirme noktasına gelen çiftçileri adeta görevlendirdi. Yaklaşık 288 kilograma denk gelen 9 gülek buğday istenen kampanyada, çiftçinin “dar ve sabit gelirli vatandaş” için harekete geçmesi istendi. Tarımsal girdi maliyetleri altında ezilen çiftçilere, ‘dar ve sabit gelirli yurttaşlara katkı sağlama’ çağrısı yapan iktidar ortağı, sorumluluğu üreticiye yükledi. Gülek veya külek, 32 kilogramlık geleneksel bir ağırlık ölçü birimi. MHP’nin kampanyasına ismini veren 9 gülek, 288 kilograma denk geliyor.

***
Şirketler kepenk indiriyor
Ülkede her ay binlerce şirket birer birer kepenk indiriyor. Özellikle KOBİ’ler, yüksek faiz ve artan borç yüküyle başa çıkmakta zorlanırken pek çok işletme de ekonomik krizin etkileriyle faaliyet- lerine son veriyor. Ocak ayında neredeyse 2 bin şirket, kepenk indirerek kapandı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ocak ayına ilişkin kurulan-kapanan şirket istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Ocak’ta kurulan şirket sayısı Aralık 2024’e kıyasla yüzde 12,8 azalışla 12 bin 659’dan 11 bin 35’e düştü. Yıllık verilere bakıldığında, Ocak’ta kurulan şirket sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,1, kapanan şirket sayısı yüzde 16,2 artış gösterdi.
***
İşsizlikte tsunami tehlikesi artıyor
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Rahmi Aşkın Türeli, “İşsizlikte artık sürdürülemez bir noktaya gelindi. İşsizlik dalgası geliyor. Geldiğinde yaşanacak tsunami karşısında çok yıkıcı etkileri olacaktır” dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu CHP Grup Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli, gerçek işsiz sayısının 11,5 milyona ulaştığına işaret ederek, işsizlik dalgasının geldiği uyarısında bulundu. Türeli, “İşsizlikte artık sürdürülemez bir noktaya gelindi. Önümüzdeki aylarda bu tablonun daha da ağırlaşması söz konusu. İşsizlik dalgası geliyor. Geldiğinde yaşanacak tsunami karşısında çok yıkıcı etkileri olacaktır” dedi.
Şeffaflıktan uzak bir ekonomiyle yönetiliyor
Eğer bir ülkede gerçek ekonomik göstergeler açıklanmıyor, eldeki tüm veriler çarpıtılarak kamuoyu ile paylaşılıyorsa oraya yabancı yatırımcı gelmeyeceğini, mevcut yatırımcının da kaçacağını söyleyen Türeli, “Türkiye çok uzun süredir şeffaflıktan uzak bir ekonomi ile yönetilmeye çalışılıyor. Aynı enflasyon verilerinde olduğu gibi işsizlik verileri de vatandaşın içinde bulunduğu durumu tam olarak yansıtmıyor. TÜİK, Aralık 2024’te işsizlik oranını yüzde 8,5, işsiz sayısını ise 3 milyon 26 bin kişi olarak açıkladı. Bununla birlikte bu rakam ülkemizdeki işsizliğin gerçek boyutlarını göstermiyor” şeklinde konuştu. Geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 28,2’e, işsiz sayısı ise 11 milyon 476 bin kişiye ulaştığını bildiren Türeli, “Burada dikkat çekici husus geniş tanımlı işsiz sayısının son bir yılda 1 milyon 782 bin kişi artması” dedi.
Ev gençlerinin sayısı artıyor
İşsizlik meselesinin özellikle gençlerde çok daha yakıcı boyutlar taşıdığını vurgulayan Türeli şunları söyledi: “TÜİK verilerine göre 2024 yılında 15-34 yaş grubundaki genç nüfus 24,3 milyon kişi iken bu gençlerin 6,6 milyonu, yani yüzde 27’si ne eğitimine devam ediyor ne de bir işte çalışıyor. Gençler işsizlik ve yarı zamanlı işler arasında sıkışmış durumda. “Umutsuzların ve ev gençlerinin sayısı artıyor. Türkiye ise yüzde 8,5’lik işsizlik oranıyla OECD üyesi ülkeler arasında en yüksek işsizlik oranına sahip ülkelerden biri.”
MEHMET KARA - ANKARA