Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, sulamanın, bölgesel kalkınma programlarının tarımsal üretimine yaptığı katkının en iyi örneğinin Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) olduğunu belirterek, “Henüz tamamlanmamasına rağmen, 1991-2015 döneminde tarımsal üretimde neredeyse bir patlama var. Seçilmiş 34 üründe bölge üretimi 6,7 milyon tondan 12,2 milyon tona çıktı.” ifadesini kullandı. Bayraktar, yaptığı açıklamada, GAP’ın kapsadığı alan, maliyet büyüklüğüyle, tarımdan sanayiye, sürdürülebilir insani gelişmeye kadar hemen her alanı planlamasıyla Cumhuriyet tarihinin en büyük ve en etkin uygulanan projesi olduğunu bildirdi. GAP’ın, bölgenin kaynaklarını değerlendirerek, yöre halkının gelir düzeyini yükselttiğini anlatan Bayraktar, projenin ulusal düzeyde ekonomik gelişme ve sosyal istikrar hedeflerine katkıda bulunmayı amaçladığını belirtti.

Bölge için entegre proje

Bayraktar, GAP’ta 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ile 1,8 milyon hektar alanda sulama yatırımlarının yapımının planlandığını hatırlatarak, şunları kaydetti: “Proje büyük bir entegre projedir. Henüz sulama yatırımları tamamlanmasına rağmen tarımdaki üretim artışı büyük boyutlardadır. 1991-2015 döneminde, tarımsal üretimde neredeyse bir patlama var. Seçilmiş 34 üründe bölge üretimi 6,7 milyon tondan 12,2 milyon tona çıkmıştır. Ortalama üretim artışı yüzde 82,9’u bulmaktadır. Üretim buğdayda 1,8 milyon tondan 4,3 milyon tona, mısırda 7 bin tondan 1,9 milyon tona, kütlü pamukta 38 bin tondan 1,2 milyon tona, Antep fıstığında 58 bin tondan 135 bin tona, zeytinde 11 bin tondan 160 bin tona, elmada 7 bin tondan 23 bin tona, dutta 5 bin tondan 11 bin tona, narda 13 bin tondan 52 bin tona, bademde 6 bin tondan 15 bin tona, sarımsakta 7 bin tondan 16 bin tona, domateste 274 bin tondan 678 bin tona, hıyarda 59 bin tondan 106 bin tona, biberde 50 bin tondan 256 bin tona yükseldi.”

Kalkınma için güzel örnek

GAP’ın daha bitmeden hem bitkisel hem de hayvansal üretimi artırdığına dikkati çeken Bayraktar, “GAP, kırsal ve bölgesel kalkınma için güzel bir örnek. Türkiye’de 61 dekar olan işletme arazi büyüklüğü GAP’ta 104,8 dekarı buluyor. Tabii bu rakam da yeterli değildir. İngiltere, Almanya, Fransa gibi ülkelerde bu rakam 400-500 dekarı buluyor. GAP’ta işletme arazi büyüklüklerini daha da artırmalıyız. Sulamaya açılacak 1,8 milyon hektar alandaki sulama altyapı yatırımlarını bir an önce tamamlamak zorundayız. Kaybedilen her yıl, çok büyük miktarları bulacak gelirden mahrum kalmak demektir.” değerlendirmesinde bulundu. Bayraktar, GAP, Konya Ovası Projesi (KOP), Doğu Anadolu Projes (DAP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) gibi büyük projelerin bir an önce bitirilmesi gerektiğini vurgulayarak, Türkiye’nin üretim planlaması yapması, suyun tasarruflu kullanımına dikkat etmesi, stratejik ürünlerin yanı sıra yüksek getiri sağlayan ürünlere de yönelmesi gerektiğini belirtti. Bayraktar, bu projelerin tamamlanmasıyla GAP’ta olduğu gibi tarımsal üretimde patlamaya yol açacağını ve kırsal kalkınmayı sağlayacağını kaydetti.