Mısır Parlamentosunda çoğunluğu oluşturan ve Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye yakınlığıyla bilinen "Mısır’a Destek Koalisyonu" Başkanı Abdullah el-Asabi, Anayasa değişikliği teklifi için geçen hafta Parlamento başkanı Ali Abdulal’a müracaatta bulundu.

Ülkedeki muhalifler, bu değişiklikle hedeflenen asıl amacın ise askeri müdahaleleri meşrulaştırmak ve Sisi'nin görev süresini uzatmak olduğunu savunuyor.

Parlamento Başkanı Abdulal, 120 milletvekilinin imzası bulunan değişiklik teklifini değerlendirmek üzere ilgili komisyonu aynı gün göreve çağırdı. Ardından parlamento tarafından yapılan açıklamada, değişiklik teklifi yapılan maddeler hakkında kamuoyuna bilgi verildi.

Cumhurbaşkanlığının görev süresinin uzatılması gibi bazı maddeler, Mısır kamuoyunda günler öncesinden tartışılmaya başlanmıştı. Ancak değişiklik teklifi paketinde hiç gündeme gelmeyen diğer önemli maddelerin de olduğu resmi açıklamanın ardından anlaşıldı.

Değişiklik yapılacak maddeler

Değişiklik teklifinde en fazla tartışılan madde Cumhurbaşkanlığı görev süresi ile ilgili olan 140’ıncı madde.

2014 Anayasası tarafından Cumhurbaşkanlığı görev süresi 4’er yıl ve maksimum iki dönem olarak sınırlandırılmıştı. Bu maddede yapılacak değişikliğin ardından görev süresi iki dönem olarak kalacak fakat süre altışar yıla çıkarılacak.

İkinci önemli madde Cumhurbaşkanı yardımcılığı makamının tekrar ihdas edilmesini içeriyor. 2012 Anayasası’nda var olan ve Mursi döneminde hayata geçirilen uygulama 2014 Anayasası’ndan çıkarılmıştı.

Bu maddeyle Cumhurbaşkanı Sisi’nin kendisinden sonraki adayı belirleyebileceği konuşuluyor. Çünkü Mısır’ın üçüncü Cumhurbaşkanı Enver Sedat ikinci Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır’ın, devrik lider Hüsnü Mübarek ise Sedat’ın yardımcısıydı.

"Askeri müdahale meşru hale gelebilir"

Mısır Silahlı Kuvvetleri ile ilgili 200. maddede de değişiklik öngörülüyor. Söz konusu maddede, “Mısır Silahlı Kuvvetleri’nin sahibi halkın kendisidir. Görevi ülke güvenlik ve huzurunu korumaktır.” ifadeleri yer alıyor.

200. maddeye, “Mısır Silahlı Kuvvetleri ülkenin Anayasasını, demokrasisini, sivilliğini, halkın kazanımlarını, hak ve özgürlüklerini korur" cümlesinin ekleneceği belirtildi. Muhalifler yeni eklenen cümlenin "askeri müdahaleleri meşru hale getirebileceğini" öngörüyor.

Silahlı Kuvvetlerle ilgili maddede öngörülen değişiklikte, "Yasaların düzenlediği şekilde Silahlı Kuvvetlere ait bir Yüksek Askeri Konsey bulunur" cümlesinin çıkarılmış olması da dikkati çekiyor.

Diğer önemli madde parlamentonun alt kanadı olan Şura Meclisi’nin tekrar oluşturulması ile ilgili. Şura Meclisi 25 Ocak Devrimi’nin ardından 2013 yılında etkin olmadığı için kaldırılmış ve görevi Cumhurbaşkanlığı makamına verilmişti.

Değiştirilmesi teklif edilen diğer maddelerin ise Anayasa Mahkemesi Başkanı, Başsavcı, Savunma Bakanı ve diğer devlet kurum ve kuruluşları başkan ve genel müdürlerinin seçimi ve parlamentodaki milletvekili sayısının azaltılması ile ilgili olduğu duyuruldu.

"Sisi üçüncü dönem aday olabilecek"

Mısır Parlamentosundaki muhalif milletvekillerinden Heysem el-Hariri konuya dair Facebook sayfasından yaptığı paylaşımda, teklif edilen değişikliğin kabul edilmesi durumunda Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin üçüncü kez aday olabileceğini iddia etti.

Hariri, yeni düzenlemeyle Cumhurbaşkanlığı süresinin iki dönem ve 6’şar yıl olarak değiştirileceğini ve böylece Sisi’nin ilk dört yıllık dönemi dışında, iki dönem daha aday olabileceğini yazdı. Muhalif vekil, yeni düzenlemeyle Sisi’nin ikinci 6 yıl dolayısıyla üçüncü dönem için aday olmasının yolunun açılacağını ileri sürdü.

Asıl hedef Sisi’nin görev süresini uzatmak

Ülke içinde ve dışındaki Mısır muhalefeti söz konusu değişikliğin Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin görev süresinin uzatılması için yapılmak istendiğini ve diğer değişikliklerin tali meseleler ve deneme balonları olduğunu savunuyor.

Muhalifler teklifin sunulmasının ardından sosyal medya üzerinden “Anayasa değişikliğine hayır” adında bir kampanya başlattı.

Değişiklik tekliflerinin hızlı bir şekilde parlamentodan geçeceği ve referandum için halka sunulacağı öngörülüyor.

Baradey’den ortak tutum çağrısı

Mısır Cumhurbaşkanı eski Yardımcısı Muhammed el-Baradey de ülkede yapılması muhtemel Anayasa değişikliği referandumunda ortak tutum sergileme çağrısında bulundu.

Sosyal medya hesabı Twitter'dan yaptığı paylaşımda Baradey, muhtemel referandumda Mısır’daki siyasi oluşumların ortak tutum sergilemesi gerektiğini belirtti.

Bu tutumun seçime katılmak ya da boykot etmek şeklinde olabileceğini vurgulayan Baradey paylaşımında, "Öncelikle birlik olmak ve akılcı davranmak gerekir. Mesela Anayasa değişikliği referandumuna ya toplu halde katılalım ya da tamamen boykot edelim." ifadelerini kullandı.

AA