Plastiğin, denizleri, deniz canlılarını ve insan sağlığını tehdit eden boyutlara geldiği belirtildi. Denizlerde 150 milyon tondan fazla plastik bulunduğu tahmin ediliyor. Buna göre,  2025’te denizlerde 3 ton balığa karşılık 1 ton plastik, 2050’de ise balıktan çok plastik olacak.

Marmara Denizi’ndeki her 10 çöpün 1 tanesi plastik, her 7 plastiğin 4 tanesi de kara kökenli. Karadeniz’deki her 10 çöpün 5 tanesi plastik, her 5 plastiğin yüzde 50’si yabancı gemiler kaynaklı. Türkiye, 31 Aralık 2019’a kadar plastik poşet kullanımını yılda kişi başına 90’a düşürmeyi hedefliyor.

Plastik, karbon bazlı malzemelerden yapılan sentetik bir bileşim. Plastiklerin birçoğu petrolden ve diğer fosil malzemelerden elde ediliyor ve yine çoğu biyoçözünür değil. Yani yüzyıllar boyunca çevreyi kirletmeye devam ediyor. Son araştırmalara göre derin denizlerden kutuplardaki buzullara kadar birçok yerde plastik atıklara rastlanıyor.

YÜZDE 90’I DENİZ TABANINA ÇÖKECEK 

Dünyada son 50 yılda plastik kullanımı 20 kat arttı. Her sene yaklaşık 12 milyon ton plastik denizlere karışıyor. Yani dakikada bir kamyon dolusu plastik denizle buluşuyor.

Okyanuslarda 5 trilyon plastik parçası var. Okyanuslardaki plastiklerin yüzde 70’i batık, yüzde 15’i yüzer durumda ve diğer yüzde 15’i kıyı ve sahillerde bulunuyor. Okyanuslardaki plastiklerin yüzde 90’ının deniz tabanına çökeceği tahmin ediliyor.

Denizdeki hayatı en çok etkileyen atık türü, büyüklüğü 5 milimetrenin altında olan mikroplastikler. Mikroplastiklerin bir kısmı, rüzgâr, dalgalar veya ultraviyole ışınlar nedeniyle büyük plastik atıkların parçalanması sonucu doğrudan denizde oluşuyor. Mikroplastikler hava, musluk suyu, şişelenmiş su ve tuz, bal ve bira gibi gıda ve içeceklere kadar uzanıyor.

AVRUPA İKİNCİ SIRADA

WWF’nin (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) Plastik Kapanından Çıkış Akdeniz Plastik Kirliliğinden Kurtulmak Raporu’na göre Avrupa, Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci plastik üreticisi. Avrupa’da yılda 60 milyon ton plastik üretiliyor. Yılda 27 milyon ton plastik atık ortaya çıkıyor. Geri dönüştürülmüş plastiklerse, plastik talebinin sadece yüzde 6’sına karşılık geliyor. Avrupa’da yılda 150 bin ile 500 bin ton makroplastik, 70-130 bin ton mikroplastik denize atılıyor.

Akdeniz’in açık sularını, deniz tabanını ve kıyalarını kirleten atıkların yüzde 95’i plastik. Akdeniz’e en fazla plastik atık boşaltan ülkeler, sırasıyla Türkiye (günde 144 ton), İspanya (126 ton), İtalya (90 ton), Mısır (77 ton) ve Fransa (66 ton). Türkiye’de yılda ortalama 1.24 milyon ton plastik üretiliyor. Bu plastiğin yüzde 40’ının geri dönüştürüldüğü söyleniyor.

Turmepa Temiz Deniz Derneği’nden aldığımız bilgilere göre, Marmara Denizi’ndeki her 10 çöpün 1 tanesi plastik, her 7 plastiğin 4 tanesi kara kökenli. Karadeniz’deki her 10 çöpün 5 tanesi plastik, her 5 plastiğin yüzde 50’si yabancı gemiler kaynaklı.

Haber Merkezi