Dünya

Gözaltına alınan geri dönmüyor

Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin merkezi Urumçi’de 5 Temmuz’da patlak veren olayların ardından şehir kısmen sakinleşmiş durumda. Ancak Uygur Türklerinin gergin bekleyişi sürüyor. Çünkü gözaltına alınan Uygur, bir daha geri dönmüyor ve kendisinden haber alınamıyor. Öte yandan Çin yönetimi tarafından olaylara karışan 1000’den fazla şüpheliyi teşhis etme çalışmalarının sona erdiği ve ilk sorguların tamamlanarak tutuklama işleminin başlatılacağı bildirildi.

ÇİN'İN Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin merkezi Urumçi’de 5 Temmuz’da patlak veren Han-Uygur çatışmasının ardından şehirde durum kontrol altına alındı. Ancak Uygur Türklerinin gergin bekleyişi sürüyor. Çinli haber kaynaklarının gerçekleri manipüle ettiğini belirten Uygurlar, en çok güvenlik güçlerinin gençleri tutuklamasından korkuyor. Çünkü götürülen Uygur, bir daha geri dönmüyor. Resmi rakamlara göre, en az 197 kişinin öldüğü olaylarla ilgili Uygurlarda korku ve endişe hakim. Sokaklardan Çince ve Uygurca anonslar yükseliyor. Askerlerin yaptığı bu anonslarda, Pekin’in olayların arkasındaki isim olarak gösterdiği Rabia Kadir aleyhine sesler yükseliyor. Hayat normale dönmeye başlıyor burada. Tek endişe, polis ve askerlerin her an gelip, birilerini götürmesi. Uygurların bilmek istediği bir başka durum da askerler tarafından götürülen binlerce gencin akıbetini öğrenmek. Söylediklerine göre gidenler bir daha geri gelmiyor. Akıbetleri de meçhul. Yaralarını sarmaya çalışan Uygurlar, Çin medyasında hep Uygurların verdiği zararlar ile öldürülen Han Çinlilerinin gösterilmesinden yakınıyor. İsimlerinin yayımlanmasını istemeyen Uygurlar, verdikleri demeçlerde, “Asıl zayiat bizde. Binlercesi öldü bizden. Askerler taradı evlerimizi. Kalabalığa ateş açtılar. Neden bizlere verilen zarar ve öldürdükleri Uygurlarla ilgili en ufak bir haber yapılmıyor medyada?” diyorlar. Urumçi sakinlerinden bir Uygur, “Bizim Çinlilerle bir sorunumuz yok. Sorunumuz halkla değil, bize uygulanan kötü politikalarla” diyor. “İşler nasıl?” diye sorulan bir esnafın cevabı, “Nasıl olsun ki? 7 Temmuz’da askerler burayı bastı. Herkesin kollarını bağlayarak karakola götürdü. Hiçbir şey sormadan bizleri dövdüler. 24 saat sonra da bizi bıraktılar” oluyor. Devriye gezen polis grupları, özellikle Hanların yaşadıkları yerlerde gördükleri Uygurları durdurup kimliklerine bakıyor. Urumçi / cihan

21.07.2009

Hatemi'den referandum çağrısı

İRAN'IN eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, geçen ayki cumhurbaşkanı seçiminden sonra ülkenin içine düştüğü krizi sona erdirmek için hükümetin meşruiyeti konusunda referandum yapılması çağrısında bulundu.

Hatemi’nin önerisi, bazı reform yanlısı internet sitelerinde yayımlandı. Hatemi, ayrıca 12 Hazirandaki seçimden sonra İranlıların mevcut siyasi sisteme inancını yitirdiğini belirtti. İran muhalefeti, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ı seçimi hileyle kazanmakla suçluyor. İran’da devlet meselelerinde son sözün sahibi olan dini lider Ayetullah Ali Hamaney, seçim sonuçlarını geçerli ilan etmişti. Tahran / aa

21.07.2009

Dev Güneş tutulması Asya’yı karanlığa gömecek

DÜNYANIN en kalabalık iki ülkesi Çin ve Hindistan çarşamba günü 21. yüzyılın en uzun güneş tutulması sebebiyle karanlığa gömülecek. Hindistan’ın batısında bulunan Gucarat eyaletinde 22 Temmuzda yani yarın yerel saatle 06.23’de (TSİ 03.53), güneşin doğuşundan bir süre sonra yeniden akşam olacak. Daha sonra karanlık 15 bin kilometre uzunluğunda, 200 kilometre eninde bir koridor halinde Hindistan, Nepal, Butan, Bangladeş, Myanmar, Çin ve Japon Ryukyu adalarına kadar yayılacak. Tutulma sırasında, Pasifik’in çok fazla insanın yaşamadığı bir bölgesinde Ay, Güneşi 6 dakika 39 saniye süresince tamamıyla örtecek. Uzmanlara göre bu rekor 2132 yılından önce kırılamayacak. Karanlık, Hindistan’da 3 ile 4 dakika arasında sürecek, Şanghay’da ise 5 dakika civarında devam edecek. Amerikalı astrofizikçi Fred Espenak, dünyada 2 milyar kişinin bu rekor güneş tutulmasını izleyebileceğini belirtti. Yeni Delhi / aa

21.07.2009

Çin, tutuklama işlemlerini başlattı

SİNCAN Uygur Özerk Bölgesinin merkezi Urumçi’de 5 Temmuz günü meydana gelen olaylara karışan 1000’den fazla şüpheliyi teşhis etme çalışmalarının sona erdiği ve ilk sorguların tamamlanarak tutuklama işleminin başlatılacağı bildirildi. Çin Uluslararası Radyosunun haberine göre, Sincan Savcılığı Başkanı Haşim Mamuti, “Kamu güvenliği birimi 5 Temmuz olaylarıyla ilgili dosyayı savcılığa teslim ettiğinde, hakkında kesin delil bulunanlar için hemen tutuklama kararı çıkartacağız” diye konuştu. Öte yandan Sincan Uygur Özerk Bölgesi Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı Ergin Emir Baki, gazetecilere verdiği demeçte, komitenin “ayrılıkçılıkla mücadele etmeyi” amaçlayan yerel yasama çalışmasını hızlandırarak, bunun Sincan’da işlenen şiddet suçlarıyla mücadele için hukuki temel oluşturacağını belirtti. Urumçi/aa

21.07.2009