Raporda en çok merak edilen konu tartışmalı yerlerden bazılarının bölgesel Kürt bölgesine bağlanıp bağlanmayacağı idi. Ancak raporda yer alan öneride bu tartışmalı yerlerin Kürt bölgesine bağlanmaması gerektiği önerildi. Rapor ile ilgili Cihan’a konuşan Kürt yetkililer hazırlanan BM teklif raporun Irak’ta var olun sorunların çözümüne yönelik olduğunu açıklarken. Araplar, referandumun bu aşamada gerçekleşemeyeceğini ve BM raporunun bağlayıcı olmadığını iddia etti. Türkmenler ise yeni raporun sunuş şeklinde eksiklikler olduğunu ifade ettiler. Kerkük İl Meclisi’nin Kürt üyesi Rebvar Talabani, hazırlanan BM öneri raporun Irak’ta var olun sorunların çözümüne yönelik olduğunu kaydetti. Talabani, Kerkük Valiliği İl Meclisi olarak sunulan BM raporundaki açıklamalara bakacaklarını belirterek, temennilerin hazırlanan raporun Kerkük halkının yararına olması şeklinde konuştu.
ARAPLAR: “BM RAPORU
BAĞLAYICI DEĞİL,
REFERANDUM
BU AŞAMADA OLMAZ.”
BM temsilcisi tarafından hazırlanan raporun bağlayıcı özelliği olmadığına dikkat çeken Kerkük Arap İl Meclis Üyesi Muhammed Halil El Cuburi, şehirde bazı düzenlemeler yapılamadan referandumun gerçekleşemeyeceğini illeri sürdü. Sunulan raporda Türkmen ve Arapların Kerkük’ün özel bir statüye kavuşmasının da yer aldığını kaydeden El Cuburi, ‘Biz bunun olması için gayret gösterdik. Benim görüşüm Kerkük’te hiç- bir referandum yapılmayacak. Çünkü, Gerçekleri Araştırma Komisyonu işleri bitirmesi gerekiyor. Özellikle Kerkük’ün eski haline kavuşması için. 2003 yılında önceki dönemde olduğu gibi. Bu komisyon nüfus belgelerini araştırıyor. Gıda karnelerine bakıyor. Çünkü; bunlarda çok ihlâller ve tavizler oldu. Kerkük çok göç aldı. Kerkük dışında çok kişi şehre geldi. Bu nedenle bu komisyonun çalışmalarını sonuçlandırmayana kadar ya da nüfus bilgileri düzeltilmeyene kadar referandum olmaz. Biz bunları bekliyoruz”
TÜRKMENLER: ÖNERİ RAPORUNDA SUNUŞ
EKSİKLİKLERİ VAR
De Mistura’nIn sunduğu raporu dikkatle takip ettiklerini belirten Irak Türkmen Cephesi Kerkük Temsilcisi Erşad Salihi, yeni raporın sunuş biçiminde eksiklikler olduğunu ifade etti. Rapordaki yanlışlardan birinin Türkmenlerden görüş alınmadığını ifade eden Salihi, bunun da akıllarda soru işareti oluşturduğunu söyledi. Salihi, ‘Her öneri raporu hazırlanışında Irak’taki yetkililerin görüşleri alınmasına rağmen, Türkmenlerin görüşleri alınmamıştır. Kerkük meselesi en çok Irak Türkmenlerini ilgilendirir. Biz bu tür sorunların giderilmesini bir an önce öneriyoruz. Aksi takdirde Türkmenlere verilmeyen bu önerlerin sonuçları bir soru işaretidir.’
Öte yandan Kürt bölgesel Divanı Başkanı Fuat Hüseyin, BM Irak Özel Temsilcisi Steffan De Mistura’nın Kerkük ve diğer tartışmalı Kürt bölgelerine ilişkin raporunun kendilerine ulaştığını açıkladı. Kürdistan TV’ye konuşan Hüseyin, raporun ciddiyetle en ince ayrıntısına kadar incelendiğini ve yapılacak değerlendirme sonrası rapora ilişkin görüşün kamuoyu ile paylaşılacağını kaydetti.
BM’nin önerilerini içeren rapor; 15 diplomat, üniversite öğretmeni, tarihçi ve müzakereciler tarafından hazırlandı. Mart 2008’den bu yana hazırlanan raporda, ‘Kerkük ile ilgili dört seçenek inceledi. Bu dört seçenek Kerkük’ün tek bir kimlik olarak kalmasını ele alıyor ve hiçbiri mevcut bölgelerin bölünmesini önermiyor. Raporda önerilen seçeneklerin Irak Anayasa’sına uygun olduğu, taraflar arasında bir siyasî anlaşma ve bir çeşit onaylama referandumu biçimi gerektirdiği” ifade edildi.
Irak Anayasası’nın 140. Maddesi 900 bin nüfuslu Kerkük’te referandum öngörüyor. Ancak yasa bugüne kadar çeşitli sebeplerle uygulanmadı.
Devrik lider Saddam Hüseyin’in Araplaştırma politikasına maruz kalan aralarında petrol şehri Kerkük’ün de bulunduğu 12 bölge üzerinde şu ana kadar herhangi bir anlaşma sağlanamadı. Kerkük / cihan
|