Selçuklu’nun en zengin mimarî örneklerinden Ahlat Selçuklu Mezarlığı ve çevresi modern açık hava müzesi görünümüne kavuşturulacak, içindeki ‘’anıt’’ özelliğine sahip 4 bin 400 mezar taşı tek tek elden geçirilip restore edilecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, İslâm dünyasının en büyük mezarlığı ve önemli Selçuklu eserlerinden Bitlis Ahlat Mezarlığı’nın korunması için ‘’eylem planı’’ hazırladı.
Buna göre, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün girişimiyle mezarlığın korunmasına yönelik tekliflerin geliştirilmesi için Prof. Dr. Emine Caner Saltık, Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam, Doç. Dr. Nakış Karamağaralı, Doç. Dr. Tamer Topal, Dr. Fuat Gökçe, Yrd. Doç. Dr. Osman Aytekin, Yrd. Doç. Dr. Fevzi Özgökçe gibi ilgili meslek gruplarından akademisyenlerin katılımıyla Bilimsel Danışma Kurulu oluşturuldu.
Kurul, Genel Müdürlüğün teknik komisyonu, kazı başkanı, Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu temsilci üyesiyle bir plan hazırladı. Plana göre, yaklaşık 800x300 metre ebatları ve yapılış üslûplarıyla ‘’anıt’’ özelliğine sahip, 768’inin şahidesi hâlâ ayakta kalan 4 bin 404 mezar taşı, tek tek elden geçirilecek. Bunun için de 2006 yılında tamamlanan mezarların numaralandırılması, belgelenmesi ve 3 boyutlu olarak taranması gibi çalışmaları içeren ‘’Bitlis-Ahlat Selçuklu Mezarlığının Fotogrametrik Yöntemle Belgelenmesi’’ projesinden yararlanılacak. Önce pilot bölgede başlanacak jeolojik ve hidrolojik etütlerle mezar taşları okunacak. Daha sonra mezarlıktaki bütün tarihî taşların restorasyon ve konservasyonu gerçekleştirilecek. Bunun yanında, mezarlığın çevre düzenlemesi kapsamında, güney giriş kapısı yenilendi. Kuzey giriş kapısı için de çalışmalar başlayacak. Ayrıca, daha önce yapımına başlanan mezarlığın girişindeki ziyaretçi karşılama merkezinin yeri değiştirilecek. Proje, mezarlığın yanındaki üçüncü derece sit alanında yapılacak. Yeni bir müzenin kurulacağı mezarlığın çevresine de duvar yapılacak.
Ahlat Selçuklu Mezarlığı için 2005-2008 yılları arasında genel müdürlüğün yatırım programından 1 milyon 789 bin YTL, Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü’nden 540 bin 440 YTL olmak üzere toplam 2 milyon 329 bin 440 YTL ödenek aktarıldığı bildirildi.
Eski Ahlat şehrindeki kazılar da son yıllarda bakanlıktan destek görmeye başladı.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Nakış Karamağaralı tarafından daha çok Selçuklu Mezarlığı ve Camii, Bezirhane ve Harabeşehir’de yürütülen kazılarda, şu ana kadar 85 etütlük, 49 envanterlik eser Ahlat Müzesi’ne teslim edildi.
Gelecek yıl devam edecek çalışmalarda, Selçuklu Mezarlığı’ndaki ‘’akıtlara’’ kazılar ile konservasyon ve restorasyon çalışması yapılacak. Ulu Cami ve Bezirhane’nin elden geçirilmesi sürecek ve İç Kale’de de bu yönde çalışmalar başlayacak.
BÖLGENİN ÜÇ BOYUTLU
HARİTASI ÇIKARILACAK
Küçük Hamam ve Çifte Hamam’ın içinin temizlenip restorasyona hazır hale getirileceği çalışmalar kapsamında, restorasyon ve konservasyona ağırlık verilecek.
Yörede, gelecek yıl yapılacak diğer çalışmalar da şöyle:
-Alanın jeolojik haritalaması yapılacak ve tarihsel dönemde oluşan ve yıkıma sebep olan depremler belirlenecek,
-Bölgenin üç boyutlu sayısal haritası çıkarılacak,
-Kültürel varlıkların su tutma gibi hidrojeolojik durumları incelenecek,
-Harabeşehir kazı alanı temizlenecek,
-Yer altı tünel, geçit ve su yolları projesine devam edilecek,
-Osmanlı Kalesi’nde yüzey araştırması ve tesbit çalışmalarına başlanacak.
‘’YENİ ADIMLAR’’
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün, bakanlığın Ahlat’ta önemli çalışmalar yaptığını, hem kazılar hem de Selçuklu Mezarlığı’nın düzenlenmesi ve korunması için son yıllarda yeni adımlar attıklarını söyledi.
Bilimsel Danışma Kurulu ile alanda yapılan inceleme sonrasında bazı değişiklik ve düzenlemelere karar verildiğini ifade eden Düzgün, şunları kaydetti: ‘’Karşılama Merkezi Projelerinin, mevcut müzenin Tatvan yönü tarafında üçüncü derece sit alanı içerisinde çözümlenmesine karar verildi. Mimarî projenin bu amaçla revize edilmesini istedik. Bize önerilen otopark gibi diğer düzenlemelerin de mevcut çevre düzenleme projesinde gözden geçirilerek, uyumlu hale getirilmesi kararlaştırıldı.’’
Düzgün,’’Yeni müze ve karşılama merkezi projesinin ihale işlemi yapılabilmesi için revize edilen çevre düzenleme projesi kuruldan geçtikten sonra, gelecek yıl uygulamaya başlanacak’’ diye konuştu.
Ankara / aa
| 
