Siyasî kriterlere uyum ve uygulamaların, Katılım Ortaklığı Belgesi (KOB) ve Ulusal Program (UP) ile çizilen hedeflere uyumunu takip için hazırlanan çizelgede, KOB’daki “Ordu üzerindeki sivil denetimin AB üyesi ülkelerdeki uygulamalarla uyumlaştırılmasına devam edilmesi” ve İlerleme Raporundaki “Hükümet tarafından Kasım 2005’te kabul edilen gözden geçirilmiş Millî Güvenlik Siyaset Belgesi gizlidir ve parlamentoda tartışılmamıştır” ifadeleri hatırlatıldıktan sonra, “Bu alanda herhangi bir ilerleme sağlanmamıştır” kaydı düşülüyor.
İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) tarafından hazırlanan “Kopenhag Siyasi Kriterleri İzleme Çizelgesi”ne göre Türkiye, AB sürecinde bir çok alanda az da olsa ilerleme kaydetti ancak “sivil-asker ilişkileri”nde sınıfta kaldı. Bu alanda kâğıt üzerindeki değişiklikler dışında uygulamada herhangi bir ilerleme sağlanmadı.
İKV tarafından, “İlerleme Raporlarında yer alan ve Türkiye açısından büyük önem taşıyan siyasî kriterlere uyum ve uygulamaların, Katılım Ortaklığı Belgesi (KOB) ve Ulusal Program (UP) ile çizilen hedeflere uyum kapsamında hazırlanan” çizelgenin Şubat 2007 değerlendirmesinde en dikkat çeken bölüm “Sivil-Asker İlişkileri” başlığının altındaki değerlendirmeler oldu.
KOB’da yer alan “Ordu üzerindeki sivil denetimin AB üyesi ülkelerdeki uygulamalarla uyumlaştırılmasına devam edilmesi. Güvenlik işlerinin yürütülmesinde daha ileri düzeyde hesap verilebilirlik ve şeffaflık sağlamaya yönelik adımlar atılması” ifadeleri İlerleme Raporunda, “Hükümet tarafından Kasım 2005’te kabul edilen gözden geçirilmiş Milli Güvenlik Siyaset Belgesi gizlidir ve Parlamento’da tartışılmamıştır” şeklinde değerlendirilmişti. Belgelerde yer alan bu kriterlerin uygulamadaki sonucu şu şekilde belirtiliyor: “Bu alanda herhangi bir ilerleme sağlanmamıştır. ”Yine İlerleme Raporunda yer alan “Silahlı Kuvvetler siyaseti önemli ölçüde etkilemeye devam etmektedir. (Kıbrıs, laiklik, Kürt meselesi, Şemdinli)” değerlendirmesinin karşısında da, uygulama kastedilerek “Bu alanda herhangi bir ilerleme sağlanmamıştır” açıklaması yer alıyor. Değerlendirme çizelgesinde, “Savunma politikası ile ilgili tüm harcamalar üzerinde tam bir Parlamento denetiminin tesis edilmesi” kriteri ile ilgili yeni bir ilerlemenin kaydedilmediği, “Sayıştay’ın savunma harcamalarını Meclis adına denetlemesi konusunda sıkıntılar yaşandığı” vurgulanıyor.
Aynı başlık altında meydana gelen gelişmeler içinde zikredilen, Askerî mahkemelerin sivilleri yargılama yetkisi konusunda ilerleme kaydedilmesine rağmen uygulamada sıkıntılarla karşılaşıldığı açıklanıyor.
Çizelgede uygulamada görülen en olumlu gelişme şöyle ifade ediliyor: “2007 bütçesinde savunma harcamaları, eğitim harcamalarının arkasından ikinci sırada gelmiştir.”
|