Kırk iki yıl önce Bangladeş'in Pakistan'dan ayrılmasına karşı çıktığı için Bangladeş hükümeti tarafından ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Cemati İslami Lideri Prof. Dr. Gulam Azam tutuklu bulunduğu cezaevinde vefat etti.

GULAM AZAM KİMDİR

Prof. Azam başkent Dhakan'in Bibaria bölgesinde 7 Kasım 1922 tarihinde doğdu. Öğrencilik hayatı boyunca çeşitli din ve bilim üstatlarından tefsir, hadis, fıkıh dersleri gördü, Dakka Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi alanında yüksek lisans yaptı.

Öğrencilik hayatı boyunca birçok harekette öğrenci lideri oldu. 1945-1946 yıllarda Doğu Pakistan Kültür Birliğinin Sekreter Yardımcısı oldu. 1946-1947 dönemin Dakka Üniversitesi, Fazlul Haque Müslüman Hall Öğrenciler Birliği teşkilatı ve 1947-1949 yıllarında Dakka Üniversitesi Merkez Öğrenci Birliği teşkilatının Genel Sekreteri seçildi.

Prof. Gulam Azam ülkenin Dil Hareketinde öncü bir rol oynadı. 1952 ve 1955 yıllarında iki kez tutuklandı. Aynı zamanda dil hareketindeki aksiyonerliğinden dolayı Rangpur Carmichael College'daki Profesörlük kürsüsü elinden alındı.

1957 de Doğu Pakistan Cemaat-i İslami'nin Genel Sekreteri oldu. 1964'te Genelkurmay Başkanı Ayub Han tarafından hapse atıldı. 1967'de Shekh Mujibur Rahman'nın da üyesi olduğu Pakistan Demokratik İttifak (PDM) oluşumunda önemli bir rol oynamıştır. Bu hareketle Ayub Han'ın askeri yönetimine karşı tüm siyasi partilerin birlikteki direnişe öncü oldu. PDM'in Doğu Pakistan (şimdiki Bangladeş) kanadının İcra Komitesi Genel Sekreteri oldu. 1969 da Doğu Pakistan Cemaat-i İslami'nin Emiri (Genel Başkan) oldu. Prof. Gulam Azam Bangladeş Kurtuluş Savaşına destek vermedi. Zira savaşın Doğu Pakistan sorunlarını çözeceğine inanmıyordu. Her zaman 'Birleşik Pakistan' yönünde kampanyaya devam etti.

Doğu Pakistan sınırlarının tamamı ile komşu olan Hindistan'ın desteği ile bağımsızlığını kazandıktan sonra Bangladeş adındaki yeni ülkenin dolaylı olarak Hindistan tarafından kontrol ve idare edileceğinden endişeliydi.

Kurtuluş savaşı sırasında, Birleşik Pakistan için çağrıda bulunmaya devam etti. Pakistan ordusu tarafından Bangladeş halkına karşı kullanılan ve dozu iyiden iyiye artan şiddetlere de sert tepki gösterdi. Bangladeş halkına yapılan saldırıları durdurmak için, General Tikka Han dâhil olmak üzere, Pakistan Ordusu'na sürekli çağrıda bulundu.

Dünya çapında birçok uluslararası İslami konferansa katıldı. 2000 yılına kadar Cemaati İslami'nin liderliğini sürdürdü. 2000 yılında de aktif siyaseti bıraktı. Bu tarihten sonra kaleme aldığı 'Jibone Ja Dekhlam' (Hayatımda Gördüklerim) eseri Bengal Edebiyatında önemli bir hatırat olarak yerini aldı.

2010'da Bangladeş Kurtuluş Savaşı sırasında Pakistan'la işbirliği yaptığı iddiasıyla tutuklandı veidama mahkum edildi.

Aynı zamanda Bangladeş İslam düşünürleri ve politikacılarına rehber olan orijinal makale ve mülakatlar meşgul oldu. Azam'ın İslam, siyaset, din ve tarih ile ilgili konular hakkında birçok dile çevrilmiş 70'ten fazla kitabı bulunuyor.