Trump 30, diğer yetkililer 60-100 gün dedi

Asker çekilse de YPG ile devam

ABD’nİn Suriye’den askerlerini çekme açıklamasına ihtiyatla yaklaşan uzmanlar, askerler çekilse bile YPG’ye diplomatik, ekonomik ve askerî desteğin devam edeceği görüşünde.

Netanyahu: “ABD yönetimi bölgedeki nüfuzunu sürdürmek için başka yollara sahip olduğunu söyledi.”

ABD’den çelişkili açıklamalar

ABD yönetiminden bir yetkili bu gelişmenin Erdoğan’la Trump arasında görüşmede konuşulduğunu söylerken, bir başka yetkili “Başkan kararı kendi aldı. Erdoğan’la görüştüğü bir konu değildi. Erdoğan’a kararıyla ilgili bilgi verdi” ifadesini kullandı.

***

Çekilme oyunu

ABD Başkanı Donald Trump’ın bir anda Suriye’deki askerlerini çekme kararı tam anlaşılamazken, ABD Savunma Bakanlığı’nın “IŞİD’le mücadelemiz sona ermedi’ şeklindeki açıklaması bölgede yeni bir oyun mu oynanıyor algısına sebep oluyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Suriye stratejisinde büyük bir değişikliğe giderek bölgedeki askerlerini çekme kararı aldı. Beyaz Saray, Suriye’deki 2 bine yakın Amerikan askerinin ülkelerine dönüşünün başladığını duyurdu. Trump, Suriye’de IŞİD’e karşı zaferini ilan ederken, ABD Savunma Bakanlığı “IŞİD’le mücadelemiz sona ermedi” dedi. Suriye dosyasını yakından takip eden uzmanlar ABD’nin bu kararını nasıl değerlendiriyor? Merkezi Washington’da bulunan Center for American Progress (Amerikan İlerleme Merkezi) adlı düşünce kuruluşundan Max Hoffman ABD’nin Suriye’den çekilme kararını “Türkiye’nin uzun vadeli güvenliği açısından kötü bir karar” olarak niteledi. VOA Türkçe’ye konuşan Max Hoffman, ABD’nin Suriye’den çekilme kararı sonrasında Türkiye açısından karamsar bir tablo çizdi. “Bu, kuyruğunu yakalamaya çalışan köpeğin durumu gibi olacak. Türkiye’nin uzun vadeli güvenliği için kötü olacak. Suriye Demokratik Güçleri Esat’la anlaşma yapmak zorunda kalacak. Şam ülkenin doğusunda kontrolu belirli bir ölçüde yeniden sağlayacak. Şam güçlenecek ve Kürt militanları Türkiye’den intikam almak için kullanmaya çalışacak” değerlendirmesinde bulundu.

Bu ülkeler Türkiye’nin Suriye’deki hedeflerini paylaşmıyor

ABD’nin çekilme kararı, Rusya, İran ve Türkiye’nin Suriye’de yeni anayasa komisyonu konusunda uzlaşı sağladığı haberinden bir gün sonra geldi. Peki ABD, Suriye’den çekilme kararıyla Suriye sahasını bu üç ülkeye mi terk ediyor? Hoffman’a göre bu sorunun cevabı evet. Max Hoffman, “Türkiye Rusya karşısında kendi çıkarlarını ilerletmek için tek başına mücadele etmek zorunda kalacak. Bu ülkeler Türkiye’nin Suriye’deki hedeflerini paylaşmıyor. Sadece Erdoğan’ın zayıflığını ve eşit bir ortak olarak görülme arzusunu kendi çıkarları için manipüle ediyorlar. Türkiye şimdi Esat yanlısı bir ittifakın güçleri karşısında yalnızlaşmış ve ABD de sahneden çekilmiş oluyor” değerlendirmesinde bulundu.

Rusya: Siyasî çözümün önü açıldı

ABD’nin Suriye’den askerlerini çekeceğini açıklamasına ilk tepkiler İngiltere, İsrail ve Rusya’dan geldi. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD’nin kararı üzerinde çalışacaklarını ve her koşulda kendi güvenliklerini sağlamayı sürdüreceklerini belirtti. Netanyahu yazılı açıklamasında, son iki gündür Trump ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’yla Suriye’den çekilme niyetlerini konuştuklarını ifade etti ve ‘’ABD yönetimi bölgedeki nüfuzunu göstermek için başka yollara sahip olduğunu açıkça belirtti” dedi. İsrail Başbakanı, ABD’nin geri çekilme takvimi ve yöntemlerinin yanısıra İsrail’e olası etkilerini değerlendireceklerini de kaydetti. Rusya’dan yapılan açıklamada da, ABD’nin çekilme kararının Suriye’de siyasi çözümün önünü açtığı belirtildi. TASS haber ajansının yayınladığı Rusya Dişişleri Bakanlığı açıklamasına göre , ABD ordusunun çekilmesiyle Suriye’de anayasa yazım komisyonunun oluşturulmasının geleceğinin parlak olduğu belirtildi. İngiltere Savunma Bakanı ise, Başkan Donald Trump’ın IŞİD’in Suriye’de yenilgiye uğratıldığı söylemine şiddetle karşı çıktıklarını açıkladı.

‘Amerika duruma göre destek planı düşünecektir’

Trump’ın mesajını yorumlayan uzmanlar, esasen sahadaki gelişmeleri izlemek gerekeceğini ancak yine de gelişmenin Türkiye’nin lehine bir hamle gibi göründüğünü ifade ediyor. TOBB–ETÜ öğretim üyesi Doç. Dr. Nihat Ali Özcan VOA Türkçe’ye açıklamasında, bugün itibariyle Trump’ın bizzat mesaj verdiğini vurgulayarak, dolayısıyla ABD’nin Suriye’den çekileceğini düşündüğünü ancak bunun belirli bir süreç gerektirdiğini söyledi. Özcan, “Eğer PYD, bir yandan ABD’nin Suriye’de Fırat’ın doğusu için öngördüğü siyasî mimariyi tek başına koruyabilecekse bunu değerlendirerek Amerika hareket edecektir. Eğer PYD, o siyasi mimariyi sürdüremeyecekse de Amerika duruma göre destek planı düşünecektir. Bu destek planı, hem diplomatik, ekonomik ve hem de askeri destek olacaktır. Ama geçmişte olduğu üzere sahada Amerikan askeri bulunması şeklinde olmayacaktır” dedi.

Rejim memnun

ABD Başkanı Donald Trump’ın Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Başkanlığım döneminde Suriye’de bulunmamızın tek sebebi olan DEAŞ’ı yendik.” ifadesini kullanması Suriye gündemini hareketlendirdi. 

***

ŞÜPHEYLE YAKLAŞILMALI

Altınbaş Üniversitesi Gayrettepe Sosyal Bilimler Yerleşkesinde düzenlenen toplantıda konuşan, SETA Strateji Araştırmaları Direktörü Hasan Basri Yalçın ise ABD’nin bölgeden çekileceği açıklamasına şüpheyle yaklaşılması gerektiğini belirtti. Yalçın, ABD’nin Ortadoğu’daki askeri gücü olan Centcom’un bölgede kalmak istediğini belirterek, Trump bu kararı almış olsa dahi uygulamasının zor olduğunu ifade etti. Hasan Basri Yalçın, bugün çekilme başlasa dahi 60 gün, 90 gün gibi süreler içinde tamamlanmasının zor olduğunu da vurguladı. ABD’li bürokratların çekilmeyi engellemeye çalışacağını belirterek, Trump’ın tavrının bu noktada önemli olacağını kaydeden Yalçın, bununla birlikte ABD’nin çekilme yönündeki açıklamasının Türkiye’yi rahatlatacağını da belirtti. Türkiye’nin Suriye’ye gerçekleştirdiği müdahalelerin terör örgütü PYD’nin bölgede devlet kurmasını engellediğini belirten Hasan Basri Yalçın, sıranın Fırat’ın doğusuna geldiğini belirtti. Türkiye’nin bir numaralı güvenlik sorununun PKK değil PYD olduğunu belirten Yalçın, Suriye sınırında kurulacak her türlü devletçiğin sorun oluşturacağını da kaydetti. Trump’ın Amerika’nın Suriye’den çekilecekleri açıklamasını değerlendiren Hasan Basri Yalçın, sınırımızdaki sorunun kolay çözüm ihtimalinin belirttiğini ifade etti.