Göçebe hayvancılığın sağladığı yüzü aşkın fayda gözler önüne serildi. Bilimsel araştırmaların sonuçlarına dayanarak hazırlanan rapora göre, Yörüklerin ve Koçerlerin yüzlerce yıldır yayla ve kışlakları arasında gerçekleştirdikleri göç, tabiat ile uyumlu bir hayatın mümkün olduğunu gösteriyor. Aralarında Türkiye’den Yolda Girişimi’nin de yer aldığı farklı ülkelerden birçok tabiat koruma birliğinin ortaklığı ile bilim insanlarının gerçekleştirdiği çalışma bütün Akdeniz ülkelerini kapsıyor.

Çalışmanın sonuçlarına göre göçebe hayvancılık sadece kırsal ekonomileri desteklemiyor, yüksek kalitede sağlıklı ve güvenilir gıdalar üretiyor, tabiatı koruyor ve zenginleştiriyor, iklim değişikliği ile mücadeleye katkı veriyor.

Rapor aşırı otlatma gibi çatışma oluşturan vak’aların ise göçebe hayvancılardan ziyade esas olarak meraların başka sebeplerle kaybından kaynaklandığının, azalan meralar ile birlikte göçebe hayvancıların çok küçük coğrafyalara sıkıştığının altını çiziyor.

Bitki tohumlarını yayıyorlar

Göçebe hayvancıların tabiî dengenin korunmasında üstlendikleri rollerden birisi bitki tohumlarının yayılımını sağlamaları. Göç eden sürüler yüzlerce kilometrelik güzergâhlarında milyonlarca tohum taşıyor. Yani göç yolları farklı ekosistemler arasında ekolojik koridor rolü oynuyor, bu alanların birbirleri ile bağlarını koruyor.

Diğer yandan otlama faaliyeti, otlatmaya bağlı olarak farklılaşan yaşama alanları için vazgeçilemez bir belirleyici. Bu ekosistemler ve bu ekosistemlerde yaşayan birçok bitki, böcek, kuş, memeli türünün korunması ve yaşaması da otlatmanın devam etmesine bağlı. Mera ve otlakların Dünya üzerindeki en büyük karbon depolarından biri olduğu göz önüne alındığında, otlatma ile bu alanların korunmasının iklim değişikliği ile mücadeledeki önemi de ortaya çıkıyor. Göçebe hayvancılık, üretiminde çok miktarda sera gazı salınımına sebep olan endüstriyel yemlere yönelik talebi azaltarak ve fosil yakıt enerjisine en az ihtiyaç duyan hayvancılık sistemi olarak iklim dostu bir yaşama biçimi. Yangınlar için tabiî yakıt anlamına gelecek orman altı örtüsünün otlatma sayesinde azalması yangın ihtimalini de azaltıyor. Yangın çıkması durumunda ise göç yolları yangınların yayılmasını engelleyen emniyet şeritleri işlevini görüyor.

Sağlıklı ve güvenilir gıda

Göç etmeleri sayesinde farklı birçok bitki türünden beslenerek yetiştirilen hayvanlar antibiyotik kullanımını da azaltıyor, besleyici değeri çok yüksek, sağlıklı ve güvenilir gıdaların üretilmesini sağlıyor. Tabiata ve topluma sağladıkları bütün bu faydalara rağmen göçebe toplulukların hayat biçimlerine devam etmeleri son derece zorlaştı. Rapor göçebe hayvancılığın kanunî düzenlemeler ile teşvik edilmesini, göç güzergâhlarının ve meraların kullanımının kolaylaştırılmasını, iskâna zorlayan politikalara son verilmesini tavsiye ediyor. Aynı zamanda göç etmeye dayanan yaşama biçimleri dikkate alınarak göçebe hayvancıların sağlık hizmeti, eğitim gibi temel haklara erişimde yaşadıkları sıkıntıların çözülmesi için kanunî düzenlemelerin gerekliliğine dikkat çekiyor. 

HABER: REYHAN KESER

Haber Merkezi