Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün (SHGM) uçaklarla seyahat edenler için hazırladığı ‘Haklarınızı biliyor musunuz?’ broşüründe yolculara önemli bilgiler veriliyor. Olağanüstü durumlar hariç, uçuşla ilgili yaşanan sıkıntılara ilişkin müracaat edilmesi gereken ilk noktanın, ilgili havayolu şirketi olduğuna vurgu yapan SHGM, çözüm alınamadığı takdirde başvurunun kendilerine yapılması uyarısı yaptı.

Yolcu hakları bilgilendirmesinde; havayolu şirketi, geçerli belgesiyle zamanında gelen fakat uçağa binemeyen yolcuya yaşattığı mağduriyete karşısında, iç ve dış hatlardaki uçuş mesafesine göre 100 ile 600 Euro arasında Türk Lirası cinsinden ödeme yapmak zorunda. 

Yolcuların, havayolu şirketince iradeleri dışında uçuşa kabul edilmemeleri durumunda; tazminat hakkı, bilet ücreti iadesi veya güzergâh değişikliği hakkı, ayrıca ikram, haberleşme, konaklama ve ulaşım isteme hakkı bulunuyor. Yolcuların söz konusu hakları hiçbir şekilde sınırlanamıyor. Yolcu haklarına aykırı davranılması halinde, yolcuların kanun yollarına başvuru hakkı da saklı bulunuyor.

MAĞDURİYET SÜRESİNE GÖRE YOLCULARIN HAKLARI

Mağdur edilen yolculara, havayolu şirketince, sıkıntı yaşadıkları sürelere göre ücretsiz olarak şu hizmetler sağlanmak zorunda: “2-3 saat arası gecikmelerde, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecekler, 3-5 saat arası gecikmelerde, sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek, 5 saat ve üzeri gecikmelerde, sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek, ilave sıcak ve soğuk

içecekler ile ilave hafif ara yemeği. Bir veya daha fazla gece konaklama gerektiğinde, otelde veya uygun bir konaklama tesisinde konaklama. Havaalanı ve konaklama yeri arasındaki ulaşım, süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya e-posta hizmeti.”

UÇUŞ İPTAL EDİLDİYSE, YOLCUNUN HAKKI

Yolcuların, iradeleri dışında eğer uçuşu iptal edildiyse ve uçuşu iptal edilen yolcular iptalden haberdar ise yolcuya bilet ücretinin iadesi ve seyahat başlangıç noktasına ücretsiz götürülme, son varış yerine güzergah değişikliği sağlama, uygun göreceği daha sonraki bir tarihte, benzer taşıma şartları altında güzergâh değişikliğinin yapılması seçeneklerinden biri sağlanıyor.

TAZMİNAT ALMA HAKKI

Yolcular, planlanan hareket zamanından en az 2 hafta öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri takdirde; planlanan hareket zamanından 2 hafta ile 7 gün öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri, kendilerine planlanan hareket saatinden en fazla 2 saat önce kalkışlarına ve son varış yerlerine, planlanan varış saatinden en fazla 4 saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediği sürece tazminat alma hakkına sahip.

Yolcular, planlanan hareket saatinden 7 günden kısa zaman öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri ve planlanan hareket saatinden en fazla bir saat önce ayrılmalarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla 2 saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediği sürece tazminat alma hakkına sahip.

Havayolu şirketi, yolcular iptalden haberdar edildiklerinde, uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi kendilerine olası alternatif ulaşım yolları hakkında da bilgi vermek zorunda. 

OLAĞANÜSTÜ HALLERDE

Uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi, tüm tedbirleri almasına rağmen olağanüstü hallerin iptale neden olduğunu kanıtlayabildiği takdirde, tazminat ödemekten kurtuluyor. Yolcu iletişim bilgisinin, hava taşıma işletmesince talep edilmesine karşın hava taşıma işletmesine verilmemesi veya yanlış verilmesi durumunda, havayolu sorumluluktan kurtuluyor.

UÇUŞ TEHİR EDİLDİYSE YOLCUNUN HAKLARI

Havayolu şirketi, uçuş tehir edildiyse; uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi, uçuşun, planlanan hareket saatinden itibaren, bin 500 kilometreden daha kısa ve iç hatlardaki uçuşlar için 2 saat veya daha fazla, bin 500 ile 3 bin 500 kilometre arası uçuşlar için 3 saat veya daha fazla, 3 bin 500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 4 saat veya daha fazla, tehir edilmesini beklediğinde, yolculara ikram ve haberleşme haklarını teklif etmek zorunda.

Tehir en az 5 saat olduğunda, yolcu, bilet ücretinin iadesini ve seyahatinin başlangıç noktasına ücretsiz götürülmesini isteme hakkına sahip. Beklenen hareket saati, önceden ilan edilmiş hareket saatinden sonraki gün veya günler içerisinde olduğu takdirde, yolcuların barınma ve ulaşım hakkı bulunuyor. 

Yolcu, biletin satın alındığı hizmet sınıfından daha alt bir hizmet sınıfına yerleştirilirse, bin 500 kilometre veya daha kısa uçuşlar için bilet ücretleri arasındaki farkın iadesine ilave olarak, bilet ücretinin yüzde 30’u yolcuya ödeniyor. Bin 500 ile kilometre arası uçuşlar için bilet ücretleri arasındaki farkın iadesine ilave olarak, bilet ücretinin yüzde 50’si yolcuya ödeniyor. 3 bin 500 kilometreden daha uzun uçuşlar için bilet ücretleri arasındaki farkın iadesine ilave olarak, bilet ücretinin yüzde 75’i yolcuya ödeniyor. Yolcu, biletin satın alındığı hizmet sınıfından daha üst bir hizmet sınıfına yerleştirildiği takdirde, herhangi bir ek ödeme talep edemiyor.

“YOLCULARIN HAKLARI HİÇBİR ŞEKİLDE SINIRLANAMAZ”

Uçağa kabul edilmeme, iptal ve her türlü tehir söz konusu olduğunda; hareket kabiliyeti kısıtlı kişiler ve refakatçileri ile tek başına seyahat eden çocuklar ihtiyaçlarının karşılanması sırasında özel ilgi gösterilme ve en kısa zamanda hizmet alma hakkına sahip. 

Hava taşıma işletmesi, uçağa kabul edilmeme, iptal ve en az 2 saatlik bir tehirden etkilenen her yolcuya, tazminat ve yardım kurallarını belirleyen yazılı bir bildirim sunmakla yükümlü. Yolcuların söz konusu hakları hiçbir şekilde sınırlanamıyor. Yolcu haklarına aykırı davranılması halinde, yolcuların kanun yollarına başvuru hakkı da saklı bulunuyor.