Seyhan Şentürk - İSTANBUL

Bir ülke gri listede ise uluslarası finansal sistem içinde iş yapması, yatırım çekmesi, dış kredi alması zorlaşıyor, normalden yüksek faiz ödüyor. Şimşek Türkiye’nin Haziran 2024’teki FATF Genel Kurulu’nda gri listeden çıkarılmasını beklediğini söyledi. Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün, Şimşek’in beklentisini iyimser buluyor, bunun nedenini de şöyle açıklıyor: “Rüşvet ve yolsuzluk suçunun alıcı tarafında olan siyasiler ve üst düzey kamu görevlileri 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu’nun kapsamından, aynı yasanın 17’nci maddesi ile istisna edilmiştir. Buna ilaveten cumhurbaşkanı ve bakanları, anayasanın 105’inci ve 106’ncı maddeleri ile fiilen dokunulamaz ve cezasız hale gelmişlerdir. Bu maddelere göre 301 milletvekili imza vermedikçe cumhurbaşkanı veya bakanlar hakkında soruşturma teklif bile edilemez, 360 milletvekili oy vermedikçe soruşturma açılamaz.”

Yolsuzlukla mücadele edilemiyor

Gün, “Bu sorumsuz siyasiler yargıya izin vermedikçe, güvenilmez veri açıklayan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), görevi kötüye kullanan Merkez Bankası’nın ve çiftçiye veya sanayiciye vermeleri gereken kamu fonlarını, medya grubu satın almaları için iktidar yanlısı iş insanlarına veren kamu bankalarının yöneticilerine sual bile sorulamaz. Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) adeta yürütmenin bir uzantısı haline gelerek bağımsızlığını kaybetmiş durumdadır, yargının kapasitesi yetersizdir. Bu sebeplerle ortaya çıkan uygulama ve gecikme sorunları, 3628 sayılı kanunun kapsamında olan alt düzey kamu görevlilerinin yolsuzluk ve rüşvet suçları ile etkin mücadele edilmesini oldukça zorlaştırıyor. Bu temel sorunlar sebebiyle mevzuatı yeterli olsa bile Türkiye’nin rüşvet ve yolsuzluk ile OECD FATF’nin aradığı standartlarda ve etkinlikte mücadele edemediğini kabul etmek gerekir” diyor.

Gri listeden çıkmak için yapılması gerekenler

Mevcut yasal düzenlemelerle Türkiye’nin gri listeden çıkmasının zor olduğunu ileri süren Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün, gri listeden çıkmak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: 1-Anayasanın, cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanları yargılamayı fiilen imkânsız kılan 105. ve 106. maddeleri değiştirilmeli. 2-Rüşvet suçlarında doğrudan dava açılması sağlanmalı. 3-HSK’nin yapısı, tam tarafsız olacak şekilde değiştirilmeli. 4-İktidardaki siyasileri ve emirlerindeki üst düzey yöneticileri rüşvet ve yolsuzluk suçlarında kapsam dışında tutan istisnalar yasalardan ayıklanmalı. 5-Kamu görevlileri hakkında soruşturma izni şartı kaldırılmalı. 6-Yasama dokunulmazlığı yeniden düzenlenip, rüşvet ve yolsuzluk suçlarında, istisnai olarak, sonradan dokunulmazlık tanınmalı. 7-Rüşvet ve yolsuzluk suçlarını yargılayacak uzman, yetkin ve tam bağımsız bir mahkeme kurulmalı.